فرهنگ بسامدی فارسی

فرهنگ بسامدی فارسی ( به انگلیسی: A Frequency Dictionary of Persian ) عنوان کتابی به زبان انگلیسی تألیف کوری میلر[ ۱] و کارینه آقاجانیان ـ استیوارت[ ۲] است که در سال ۲۰۱۸ توسط انتشارات روتلج منتشر شد. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
عنوان کامل کتاب به انگلیسی این است: A Frequency Dictionary of Persian: Core Vocabulary for Learners معادل تقریبیِ فارسی: فرهنگ بسامدی فارسی: واژگان پایه برای زبان آموزان.
این اثر جزو مجموعهٔ «فرهنگ های بسامدیِ روتلج» ( به انگلیسی: Routledge Frequency Dictionaries ) چاپ و منتشر شده است.
فرهنگ بسامدی فارسی، منبعی برای کسانی است که به آموزش زبان فارسی می پردازند. این فرهنگ دربرگیرندهٔ ۵٬۰۰۰ واژهٔ پرکاربرد فارسی امروز است.
مبنای استخراج این مجموعه، به ادعای مؤلفان، یک پیکرهٔ متنیِ ۱۵۰میلیون واژه ای از متن های نوشتاری و گفتاری از دنیای فارسی زبان است؛ اما قراینی نشان می دهد که حجم پیکرهٔ مبنا کمتر از یک دهمِِ مقداری است که مؤلفان اظهار داشته اند. مهم ترین قرینه، بسامدِ ذکرشده برای واژه های پربسامد است. برای مثال، در پیکره های فارسی، بسامدِ کاربردِ حرف ربطِ «و» - که به «واو عطف» نیز معروف است - حدود ۴٫۵ تا ۵٫۵ درصدِ کل واژه هاست؛ بر این اساس، بسامدِ «و» به نسبتِ ۱۵۰میلیون، در این پیکره باید حدود ۶٫۸ تا ۷٫۵ میلیون بار می بود؛ اما چنین نیست و بسامدِ آن تنها ۵۳۳٫۷۱۲ بار است. حجم پیکرهٔ مبنای مؤلفان در تدوین این فرهنگ احتمالاً حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون واژه است.
مطالب این کتاب عبارتند از:
• فهرستِ فهرست های موضوعیِ واژگان؛
• پیشگفتارِ مجموعه ( به قلم مارک دیویس، زبان شناس آمریکایی و متخصص زبان شناسی پیکره ای ) ؛
• سپاس گزاری؛
• فهرست کوته نوشت ها ( نشانه های اختصاری ) ؛
• مقدمه؛
• منابعِ ؛
• فهرست بسامدی ۵٬۰۰۰ واژه ( براساس بسامد یا کاربردِ واژه ها، از بیشترین تا کمترین تکرار ) ؛
• فهرست الفباییِ ۵٬۰۰۰ واژه؛
• فهرست های موضوعیِ برگزیدهٔ واژه ها، شامل ۳۱ جعبه ( در لابه لای صفحات کتاب ) ؛
• نمایهٔ هویت های دستوریِ واژه ها، ازجمله تفاوت های میان کاربرد نوشتاری و محاوره ایِ فعل ها، ساختار همکردها ( فعل های سبُک ) ، فرایندهای ساخت واژی و واژه های عربیِ دخیل و نیز واژه های بومی ( ایرانی ) در برخی موضوعات.