فسفر

فسفر ( به انگلیسی: Phosphorus ) یک عنصر شیمیایی با نماد P و عدد اتمی ۱۵ است. عنصر فسفر به سه شکل عمده وجود دارد: فسفر سفید و فسفر قرمز و فسفر سیاه. اما از آنجا که بسیار واکنش پذیر است، فسفر هرگز به عنوان یک عنصر آزاد در زمین یافت نمی شود. غلظت آن در پوسته زمین حدود یک گرم در هر کیلوگرم است ( با غلظت مس که در حدود ۰٫۰۶ گرم در کیلوگرم است مقایسه کنید ) . در مواد معدنی، فسفر به طور کلی به صورت فسفات ظاهر می شود.
کیمیاگران عرب قرن ۱۲ میلادی ممکن است به طور تصادفی فسفر خالص را جدا کرده باشند، اما سوابق آن مشخص نیست. [ ۷] به نظر می رسد که فسفر در سال ۱۶۶۹ توسط هنیگ برند، تاجر آلمانی که سرگرمیش کیمیاگری بود، کشف شده است. او در ادرار به دنبال طلا بود و اقدام به جوشاندن ادرار کرد تا با حذف آب، به طلا برسد، اما به جامد خمیری سفید رنگی رسید که به راحتی با ایجاد نور بسیار، می سوخت. بنابراین او به شکل تصادفی موفق به کشف فسفر شد. [ ۷]
وجود فسفر برای زندگی ضروری است. فسفات ها ( ترکیبات حاوی یون فسفات، PO3−4 ) اجزای تشکیل دهنده دنا ( DNA ) ، رنا ( RNA ) ، ATP و فسفولیپیدها هستند. فسفر خالص ابتدا از ادرار انسان جدا شد ( توسط براند ) و خاکستر استخوان یک منبع مهم فسفات اولیه بود. معادن فسفات حاوی فسیل است زیرا فسفات در رسوبات فسیل شده بقایای حیوانات و فضولات حیوانات وجود دارد. سطح پایین فسفات محدودیت مهمی در رشد در برخی سیستم های آبی است. اکثر قریب به اتفاق ترکیبات فسفر استخراج شده به عنوان کود مصرف می شوند. کود فسفات برای جایگزینی فسفر جذب شده توسط گیاهان از خاک لازم است و تقاضای سالانه آن تقریباً دو برابر سریعتر از رشد جمعیت انسانی افزایش می یابد. سایر کاربردها شامل ترکیبات ارگانوفسفر در مواد شوینده، سموم دفع آفات و عوامل عصبی است.
فسفر با عدد اتمی ۱۵ و نماد P یکی از اعضای نافلز چند ظرفیتی گروه نیتروژن ( نیکتوژن ها ) می باشد. این عنصر به چندین شکل آلوتروپی در طبیعت یافت شده است و یکی از عناصر حیاتی برای زندگی ارگانیسم های طبیعی ( ترکیب موجودات زنده ) می باشد. چندین شکل فسفر وجود دارند که عبارت اند از: فسفر سفید، قرمز، فسفر بنفش و فسفرسیاه؛ اگر چه رنگ های آن ها تا حد زیادی به نظر می رسد تفاوت کمی با هم داشته باشد.
فسفر سفید یکی از شکل های فسفر است که به طور صنعتی تولید می شود که در تاریکی می تابد؛ و در زمانی که در معرض هوا قرار گیرد به سرعت شعله ور می شود و سم مهلکی است.

فُسْفُر (phosphorus)
مشتق از فسفروس یونانی به معنای کم تحمل. عنصری غیر فلزی و شدیداً فعال، با نماد P، عدد اتمی ۱۵، جرم اتمی نسبی ۳۰.۹۷۳۸. در طبیعت به صورت فسفات، عموماً به شکل کانی آپاتیت، یافت می شود و برای حیات حیوانات و گیاهان ضروری است. ترکیبات فسفر در کودها، مواد شیمیایی آلی متنوع، کبریت ها، مواد آتش بازی، و در فولاد و شیشه به کار می روند. در ۱۶۷۴، اولین بار کیمیاگر آلمانی، هنینگ براند، فسفر را شناسایی و آن را از اوره تهیه کرد. این عنصر سه شکل آلوتروپیک دارد: یک پودر سیاه، یک جامد مومی به رنگ زرد ـ سفید که خود به خود در هوا آتش می گیرد و گاز سمی پنتواکسید فسفر تولید می کند، و یک پودر قرمز ـ قهوه ای که نه سمی است و نه خود به خود می سوزد.