فقه روابط بین الملل

[ویکی فقه] بی گمان، سرنوشت جامعه های بشری چنان به یکدیگر تنیده است که نه تنها برای هیچ ملتی ممکن نیست جدا از دیگر ملتها بزید که عوامل حیاتی زیادی همه جامعه ها را به همکاری و تعاون با یکدیگر فرا می خواند، تا آن جا که امروز روابط دولتها با یکدیگر، مانند روابط بین افراد کشور، شهر و محله است و هر چه پیش می رود این ارتباط و وابستگی بیش تر می گردد.
به گفته امام خمینی :(امروز دنیا مانند یک عائله و یک شهر است و یک شهر دارای محله های مختلفی است که با هم ارتباط دارد.) و براساس همین بینش و همین احساس بایستگی است که به روشنی اعلان می دارد:(وقتی دنیا وضعش این طور است، ما نباید منعزل باشیم. ما باید با کشورهایی که با ما هستند و ما را اذیت نمی کنند، روابط داشته باشیم… اسلام یک نظام اجتماعی و حکومتی است و می خواهد با همه عالم روابط داشته باشد.)
تفسیر معنای استقلال
امروز، حتی واژه استقلال که به ظاهر با ارتباط ناسازگاری دارد. در پرتو ارتباط معنی و تفسیر می شود؛ چرا که استقلال با همه ارزشی که دارد، هیچ کشوری نه استقلال مطلق دارد و نه می تواند داشته باشد. ملتی اگر نتواند نسبت درست و خردمندانه ای بین بایستگی ارتباط و حفظ استقلال برقرار سازد و تفسیر و تحلیل واقع بینانه ای ارائه دهد، یا در مسلخ وابستگی ذبح خواهد شد و یا در درّه انزوا فرو خواهد افتاد. بنابراین، راه رسیدن به استقلال نیز، از جاده روابط سالم می گذرد.از این روی، امام خمینی این را از موفقیت های انقلاب اسلامی به شمار می آورد که توانسته است بر خلاف میل دشمنان، بین حفظ استقلال و ایجاد روابط، رابطه صحیح برقرار کند و نسبت به شیطنت های دیگر آنان که ممکن است به حذف روابط با ملت ها بینجامد، به کارگزاران هشدار می دهد:(ابرقدرتها و امریکا خیال می کردند که ایران به واسطه انقلابی که کرده است و می خواهد استقلال و آزادی را، که یک مسأله تازه و برخلاف رویه همه حکومتهاست، به دست بیاورد به ناچار منزوی خواهد شد،وقتی که منزوی شد زندگی نمی تواند بکند که دیدند نشد و ایران روابطش با خارجیها زیادتر گردید. حالا به این مطلب افتادند که ما چه کار داریم به دولتها، اینها ظالم و کذا هستند، و ما باید با ملتها روابط داشته باشیم که این هم نقشه تازه و مسأله بسیار خطرناک و شیطنت دقیقی است… نمی توانیم بنشینیم و بگوییم که با دولتها چه کار داریم. این بر خلاف عقل و برخلاف شرع است و ما باید با همه رابطه داشته باشیم، منتها چند تا استثنا می شود که الآن هم با آنها رابطه نداریم….)
محدودیت های روابط بین الملل
بی گمان، جمهوری اسلامی ، به عنوان نظامِ مکتبی، در ارتباط با دیگران محدودیت هایی دارد که این محدودیت ها، از تعهد به یک سری اصول ارزشی مایه می گیرد. در نظام اسلامی پای بندی به تعهدها، پشتیبانی از مظلوم و… از جمله اصول ارزشی است که در روابط با دیگران مورد توجه قرار می گیرد. مسلم در این نظام، تنها حفظ منافع ملی محور و معیار پیوند ها نیست، بلکه ارزش های مکتبی و دستورهای مذهبی نیز در روابط نقش تعیین کننده دارند، در مثل، سلطه ناپذیری (نفی سبیل) یکی از قواعد پذیرفته شده فقهی است که در ارتباط با کافران ، چه روابط فردی و چه روابط بین المللی، نقش پایه ای و محوری دارد و نمی توان آن را نادیده گرفت.
حساسیت احکام روابط بین الملل
...