فلوئور

فلوئور ( به انگلیسی: Fluorine ) عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان شیمیایی F و عدد اتمی 9 یافت می شود. فلوئور یک عنصر یک ظرفیتی، هالوژن و زرد رنگ ( نارنجی کم رنگ ) است و از تمامی عناصر، الکترونگاتیو تر و واکنش پذیرتر است. نوع خالص آن بسیار خطرناک است و درصورت تماس با پوست، سوختگی های شیمیایی شدید ایجاد می کند.
فلوئور خالص ( گاز ) زردرنگ و فرسایشگری است که عامل اکسیدکننده ای قوی می باشد. این گاز از تمامی عناصر الکترونگاتیوتر ( الکترون دوست ) و واکنش پذیرتر است و با بیشتر عناصر دیگر از جمله گازهای بی اثر، زنون و رادون تولید ترکیب می کند. فلوئور حتی در تاریکی و شرایط سرد با هیدروژن به صورت انفجاری واکنش می کند. در فوران گاز فلوئور، شیشه، فلزات، آب و مواد دیگر به صورت شعله های درخشان می سوزند. این گاز همیشه به صورت ترکیب وجود داشته و چنین تمایلی را با سایر عناصر مخصوصاً سیلیسیوم دارد که نه می توان آن را در ظروف شیشه ای تهیه و نه در آن ها نگهداری کرد. فلوئور در محلولهای آبی عموماً به شکل یون فلورید F - دیده می شود. حالتهای دیگر آن کمپلکسهای فلوئور، مانند - یا +H2F هستند. فلورایدها ترکیباتی هستند که در آن ها فلوئور با بعضی از بقایای مثبت بار شده، ترکیب می شود و اغلب آن ها یون دار می باشند.
فلوئور در تولید پلاستیک های کم اصطکاک از قبیل تفلون و نیز در هالونها مانند فریون کاربرد دارد. سایر کاربردهای آن عبارت اند از:
• اسید هیدروفلوریک ( فرمول شیمیایی HF ) برای حکاکی روی شیشه در لامپ و محصولات دیگر بکار می رود.
• از فلوئور تک اتمی در تولید نیمه هادی به منظور Plasma ashing استفاده می گردد.
• فلوئور به همراه ترکیباتش در تولید اورانیوم ( از هگزا فلوراید ) و بیش از صد نوع ماده شیمیایی فلوئوردار تجاری از جمله تعداد زیادی از پلاستیکهای مقاوم در برابر گرما، کاربرد دارد.
• فلوئوروکلروهیدروکربن ( Fluorochlorohydrocarbons ) در تهویه و در سردسازی کاربرد وسیعی دارند. استفاده از کلروفلوئوروکربنها
( Chlorofluorocarbons ) در این موارد ممنوع شده چون آن ها مشکوک به بزرگ کردن سوراخ اوزون می باشند. هگزافلوئورید گوگرد ( Sulfurhexafluoride ) گازی بسیار راکد و غیر سمی است. این گروه از ترکیبات گازهای گلخانه ای قوی هستند.
• فلوئور مایع ( F2 در دمای بسیار پایین ) آلومینیات هگزافلوئورید پتاسیم، – اصطلاحاً Cryolite یا یخسنگ نامیده می شود - در الکترولیز آلومینیوم مورد استفاده قرار می گیرد.
• از فلوئورید سدیم به عنوان یک حشره کش بخصوص علیه سوسکها استفاده می شود.
• بعضی دیگر از فلوئوریدها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان به خمیر دندان و ( تا حدی بحث انگیز ) به منابع آب شهری افزوده می شود. در دندانپزشکی ترکیبات حاوی فلوراید به صورت دهانشویه یا وارنیش به کار می رود. فلوراید به دو طریق از پوسیدگی دندانها جلوگیری می کند: فلوراید در استخوان ها و دندانهای در حال رشد کودکان تجمع می کند و به سفت شدن مینای دندانها قبل از پیدایش آن ها کمک می نماید. همچنین در سفت شدن مینای دندان بزرگسالان مؤثر است.