فهرست سخنرانی ها و گفتارهای بهرام بیضایی

بهرام بیضایی سخنرانی های فراوانی کرده که بیشترش جلسه های درسش در دانشگاه ها بوده، و کمتر سخنرانی های دیگر از کنفرانس های خبری تا مجلس های یادبود و بزرگداشت و غیر از این ها. از بسیاری از این سخنرانی ها صدا و تصویر و نوشته ای نیست. ولی بعضی از این ها هم به صورتی منتشر شده است. از راهِ نمونه، صدا و نوشتهٔ سخنانِ او در شبِ سوّم از شب های شعرِ گوتهٔ سالِ ۱۳۵۶ با نامِ «در موقعیت تئاتر و سینما» منتشر شده است. یک گفتارش با دوستانش در پاریس به قلمِ خودش مقاله ای شده به نامِ «پس از صد سال» ( ۱۳۷۵ ) . از شماری از سخنرانی هایش در دانشگاهِ استنفورد فیلم برداشته و منتشر کرده اند، به طورِ نمونه از جلسه های درسِ شاهنامه و سخنرانی هایش دربارهٔ طرب نامه. گاهی سخنانی به نظم رانده، مثلاً قصیده ای که به یادِ سیمین بهبهانی خوانده و از آن فیلم هست. گاهی پیامی کوتاه خوانده که صدایش ضبط شده، مثلاً باری که در ستایشِ ناصر تقوایی چنین پیامی منتشر کرد. بیضایی گاه در بزرگداشتِ کسی سخن رانده، مثلاً در بزرگداشتِ احسان یارشاطر و اکبر رادی. گاهی در نکوهش سخن گفته، از کنفرانس های خبری تا گفتگو با رسانه های جمعی. گاهی سخنی به مناسبت از راهِ سپاسگزاری و غیر از این گفته، به طورِ مثال در جشنی به افتخارِ خودش در تورنتو ( ۲۰۱۷ ) . [ ۲]
از بعضی سخنرانی ها و درس ها و جلسه های پرسش و پاسخِ بیضایی فیلم یا صدا یا نوشته یا خبر هست. تقریباً همهٔ سخنرانی های عمومیِ بیضایی به زبانِ فارسی بوده است. بعضِ این سخنرانی ها به زبان های دیگری هم ترجمه و منتشر شده است.
احتمالاً بیضایی در ۶ نوامبرِ ۲۰۱۱ در دانشگاهِ کالیفرنیا، سن دیگو[ ۳۴] سخن گفته؛ و احتمالاً در ۲۸ آوریلِ ۲۰۱۳ در جشنوارهٔ بین المللیِ فیلمِ سان فرانسیسکو سخن گفته؛ و احتمالاً در ۵ نوامبرِ ۲۰۱۶ نیز در دانشگاهِ استنفورد دربارهٔ تعزیه سخن رانده است. [ ۳۵] علیرضا بهرامی در تابستانٍ ۱۳۹۸ از سخنرانیِ «چند ماه پیش» ِ بیضایی با موضوعِ «لشکرهای یک نفره و نقش آن در پیشبرد فرهنگی دهه های گذشته» یاد کرد و شمس آقاجانی در بهارِ ۱۴۰۱ از حضورش در «کارگاه» ِ ادبیِ رضا براهنی. [ ۳۶]
سخنانِ بیضایی با تماشاکنانِ کارنامه ی بُندارِ بیدَخش به سالِ ۱۳۷۹ در شمارهٔ ۲ هنر هفتم منتشر شده است.
از گفتارِ بیضایی در نشستِ «هنر روایتگر» ( به کوششِ حسین جمالی ) نیز فیلم هست.