قسم خوردن

[ویکی فقه] در بین مسائل اختلافی، یکی از آنها که خود را نشان می دهد مبحث قسم خوردن بغیر خدا و قسم دادن خدا بغیر است که در عهد پیامبر اسلام بوده و در عهد خلفا و بعد از آن بین شیعه و اهل سنت رواج داشته است. ولی بعد از آن با وجود آمدن گروه وهابیت، قسم خوردن را شرک و کفر و گوینده و معتقد به آن را مشرک و کافر معرفی می نمایند.
وقتی به تاریخ صدر اسلام با دقت نگاه می کنیم، می بینیم که در صدر اسلام بخاطر وجود نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) مردم از اختلافات و دو دستگی ها دور بوده و اسلام را همانطور که خداوند متعال بر نبی مکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) اسلام نازل کرده است از ایشان اخذ می کردند. اما بعد از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) بخاطر خود کامگی برخی افراد و اختلافی که پیش آوردند، اسلام دستخوش فراز و نشیبهایی شد که گاهی چهره اسلام وارونه نشان داده شده و مردم در تشخیص حق و باطل سر درگم می شدند و اگر این حق به جای خود نشسته بود به تعبیر صدیقه طاهره (سلام الله علیهم) که فرمودند: «آگاه باشید بخدا قسم اگر حق خلافت را ترک نمی کردند تا به اهلش می رسید و از عترت پیغمبر تبعیت می کردند در راه خدا هیچ دو نفری با هم اختلاف نمی کردند». حتی بخاطر عدم تدوین حدیث و مسائل دیگر باید گفت که این مسائل حتی در بین اهل سنت نیز وجود دارد، تا جایی که برخی از اهل سنت برخی دیگر را کافر و مشرک خواندند. در بین این مسائل اختلافی، یکی از آنها که خود را نشان می داد مبحث قسم خوردن بغیر خدا و قسم دادن خدا بغیر است که در عهد پیامبر اسلام بوده و در عهد خلفا و بعد از آن بین شیعه و اهل سنت رواج داشته است. ولی بعد از آن با وجود آمدن گروه وهابیت، قسم خوردن را شرک و کفر و گوینده و معتقد به آن را مشرک و کافر معرفی می نمایند.
عقیده وهابیت
ابن تیمیه از بزرگان وهابیت می گوید: پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمودند: هر کسی که می خواهد قسم بخورد باید به خدا قسم بخورد یا ساکت باشد. و همچنین فرمودند: هر کس بغیر خدا قسم بخورد مشرک شده است بنابر این هیچ کس حق ندارد به مخلوقات خدا قسم بخورد. و یا صنعانی که از بزرگان وهابیت می باشد، می گوید: قطعا قسم خوردن فقط به خداست و هر کس بغیر خدا قسم بخورد مشرک شده است و این بخاطر آن تعظیمی است که در قسم هست و تعظیم فقط باید برای خدا باشد و این کلام را ما مفصلا در تطهیر الاعتقاد بیان کردیم. اقسام این قبیل فتاوی در بین وهابیت زیاد است که آقایان وهابیها در این رابطه به سه دلیل تمسک نموده اند. این ادله عبارتند از دو روایت و یک دلیل، که این دلیل سوم نیز به آیه «فلله العزة جمیعا؛ تمامی عزت از آن خداست»، برگشت دارد.
ادله وهابیت
...

[ویکی اهل البیت] کلیدواژه: سوگند، احکام قسم، قسم
قسم یا سوگند در لغت اقرار و اعترافی که شخص از روی شرف و ناموس خود می کند و خدا یا بزرگی را شاهد می گیرد. و در اصطلاح فقهی قسم خوردن به ذات خدا یا اسماء خاص خداوند است مثل والله بالله.
ذات خدا یعنی بدون این که قسم به اسمی از اسماء خدا باشد عباراتی می آورد که دلالت بر ذات خدا می کند مثل والذی نفسی بیده: قسم به آن کسی که جانم در دست اوست.
در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: لا تَحْلِفوا باللّه صادِقینَ ولاکاذِبینَ ؛ فإنّهُ عزوجل یقولُ: «ولاتَجْعَلوا اللّه َ عُرْضَةً لأیْمانِکُم»؛ راست یا دروغ به خدا سوگند مخورید؛ زیرا خداوند عزوجل می فرماید: «و خدا را وسیله سوگندهای خود قرار مدهید».
در روایات از قسم دروغ خوردن نهی اکید شده است و برای آن عواقب بسیار بد فردی و اجتماعی ذکر گردیده است.
قسم بیشتر با عنوان یمین در فقه مطرح است و از آن در جمیع ابواب منازعات و در کتاب قضاء و شهادات و همچنین در کتاب أیمان در مورد کسی که چیزی را به واسطه قسم خوردن بر خود واجب یا حرام می کند از آن بحث می شود.