قیام ابراهیم بن عبدالله

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] قیام ابراهیم بن عبدالله معروف به قتیل باخَمرا دومین قیام علوی علیه خلافت بنی عباس که در زمان امام صادق(ع) رخ داد. ابراهیم که از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بود، پس از برادر خود نفس زکیه در برابر منصور عباسی در بصره قیام کرد. در این قیام جمع زیادی از زیدیان، معتزلیان شرکت داشتند و حتی ابوحنیفه نیز از او حمایت کرد، اما در نهایت قیام به نتیجه نرسید و ابراهیم در سال ۱۴۵ق در منطقه باخمرا در نزدیکی کوفه کشته شد.
عبدالله محض (پدر ابراهیم و محمد نفس زکیه) در اواخر دولت اموی، در منطقه ابواء در اجتماعی با حضور بنی هاشم و دیگر علویان و نیز بنی عباس، ضمن معرفی کردن فرزند خود نفس زکیه به عنوان مهدی، از مردم برای او بیعت گرفت. اما بنی عباس پس از سقوط امویان خود بر منصب حکومت تکیه زدند. به دنبال این اقدام عبدالله و فرزندانش در ابتدای دوره خلافت عباسیان یعنی در زمان سفاح به صورت پنهانی به مخالفت با عباسیان برآمدند.
با روی کارآمدن منصور عباسی و فشار بر نفس زکیه و علویان برای دیدار با خلیفه و بیعت کردن با وی، مخالفت علویان با عباسیان علنی شد. منصور نیز دستور تعقیب عبداللـه و پسرانش را صادر کرد. وی در ۱۴۴ق/۷۶۱م ریاح بن عثمان بن حیان را به دستگیری ابراهیم و محمد گمارد و عبداللـه محض و خانواده اش را به زندانی در عراق منتقل ساخت. این امر سبب شد که ابراهیم و محمد مخالفت خود را شدت بخشیده و نفس زکیه در سال ۱۴۵ق دست به قیام زند. همزمان، ابراهیم نیز برای برادرش در مناطق مختلف بیعت گرفت. قرار بود دو برادر در شرایط مناسب در دو منطقه قیام کنند. بر اساس برخی از گزارش های تاریخی ابراهیم به میان سپاهیان خلیفه عباسی می رفت و علویان سپاه را بر علیه خلیفه می شوراند. این اقدام او در بغداد که بنای آن تازه آغاز شده بود نیز صورت گرفت اما با آگاه شدن منصور، ابراهیم در معرض دستگیری قرار گرفت اما به کمک دوستان خود از بغداد گریخت.

پیشنهاد کاربران

بپرس