قیصریه

/qeysariyye/

معنی انگلیسی:
caesarea

لغت نامه دهخدا

( قیصریة ) قیصریة. [ ق َ ص َ ری ی َ ] ( ع ص نسبی ) مؤنث قیصری ، منسوب به قیصر.

قیصریة. [ ق َ ص َ ری ی َ ] ( اِخ ) از اقلیم پنجم است طولش از جزایر خالدات سط و عرض آن از خط استوا لطک در پای کوه ارجاسب افتاده است. شهری بزرگ است قلعه آن را سلطان علاءالدین کیقباد سلجوقی بارو از سنگ تراشیده ساخت. حقوق دیوانیش صدوچهل هزاردینار است. در معجم البلدان آمده است : در او بلیناس حکیم جهت قیصر حمامی ساخته بود که به چراغی گرم میشد و در او مقامی است منسوب به مجلس محمدبن حنفیةبن امیرالمؤمنین علی کرم اﷲ وجهه و او را عظیم متبرک دارند. ( نزهةالقلوب ج 3 ص 98 ). رجوع به قیساریة شود.
قیصریه. [ ق َ ص َ ری ی َ ] ( معرب ، ص نسبی ، اِ ) دراهمی است منسوب به قیصر روم. رجوع به النقود العربیة ص 152 شود.

قیصریه. [ ق َ ص َ ری ی َ ] ( اِخ ) نام محلی است در اصفهان.
- امثال :
برای یک دستمال قیصریه را آتش میزند.

قیصریه. [ ق َ ص َ ری ی َ / ی ِ ] ( اِ ) راسته بازار بزرگ. ( فرهنگ فارسی معین ) : اهل تبریز حسب الفرمان شاه جهان شهر را آذین بسته قیصریه و بازارها را چون نوعروسان حجله نشاط آراستند. ( فرهنگ فارسی معین از عالم آرا ص 100 ).

قیصریه. [ ق َ ص َری ی َ ] ( اِخ ) موضعی است نزدیک کاشان. ( آنندراج ).

قیصریه. [ ق َ ص َ ری ی َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان آلان براغوش بخش آلان براغوش شهرستان سراب ، سکنه آن 1141 تن. آب آن از رودخانه چای. محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت ، گله داری ، کارگری و صنایع دستی زنان آنجا فرش بافی است.راه مالرو دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ).

فرهنگ فارسی

قیصریه فیلبوس ( فیلیپ ) یا [ بانیاس ] شهریست در سوریه نزدیک سرچشمه اردن در دامنه کوه شیخ .
راسته، بازارب رگ
۱ - ( صفت ) مونث قیصری ۲ - ( اسم ) راسته بازار بزرگ : اهل تبریز حسب الفرمان شاه جهان شهر را آذین بسته قیصریه و بازارها را چون نوعروسان حجله نشاط آراستند .
دهی جزئ دهستان آلان براغوش بخش آلان براغوش شهرستان سراب .

فرهنگ معین

(ق ِیاقَ صَ یِّ ) [ ع - قیصریة . ] ۱ - (ص نسب . ) مؤنث قیصری . ۲ - (اِ. ) راستة بازار بزرگ .

فرهنگ عمید

بازار بزرگ، راسته.

دانشنامه عمومی

قیصریه (ترکیه). قیصریه ( به ترکی استانبولی: Kayseri ) ( به ترکی عثمانی: قیصری ) با جمعیت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ تن، پایتختِ استان قیصریه در ترکیه می باشد. این شهر، در کنارِ کوه های ارجی اس، و در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی آنکارا، جای گرفته است.
به طور میانگین، ۴۰۰۰ تن پناهنده در این شهر زندگی می کنند.
این شهر دارای هوای سرد می باشد، و تنها به اندازهٔ ۲۰ روز تا یک ماه هوای گرم دارد. دمای هوای این شهر در زمستان، تا ۳۰ - درجه سانتی گراد رسیده است، و بیشترین دمای آن در تابستان، ۳۵ درجه می باشد. قیصریه دارای کارخانجات متعدد تولید پارچه و پوشاک جین میباشد. [ ۱]
نام این شهر در ابتدا ماتساکا ( به لاتین: Mazaca یا Mazaka ) [ ۲] بود ( بر مبنای عقیده رایج ارمنی ها فردی به نام میشاک[ ۳] پایه گذار و نام بخش این شهر بود ) [ ۴] و استرابون هم از این شهر با همین نام یاد کرده است و در زمان او پایتخت استان رومی کیلیکیه بود.
این نام توسط آرکلائوس [ ۵] ( آخرین پادشاه کاپادوکیه از ۳۶ قبل از میلاد تا ۱۴ بعد از میلاد که یک دست نشانده و خراج گزار امپراتوری روم بود و در ۱۷ میلادی درگذشت ) جهت ادای احترام به قیصر آگوستوس ( مؤسس امپراتوری روم و وارث ژولیوس سزار ) در زمان وفاتش در ۱۴ میلادی به Caesarea in Cappadocia یا «قیصریه در کاپادوکیه» تغییر یافت. این نام در زبان یونانی کوینه که گویش رایج در امپراتوری روم شرقی ( بیزانس ) بود به Καισάρεια ( Kaisáreia ) مبدّل شد و توسط بومیان ( موسوم به یونانی های کاپادوکیه ) استعمال می شد[ ۶] تا اینکه جمعیت یونانی آن در ۱۹۲۴ میلادی به کلی سرزمین کنونی ترکیه را ترک گفت. وقتی ترکان برای بار نخست در سال ۱۰۸۰ میلادی ( پس از فتح ملازگرد ) به آسیای صغیر وارد شده بودند همین نام را بکار بردند و متدرجاً بدل به Kayseri در زبان ترکی گردید و تاکنون همین نام مورد استعمال است. [ ۷]
شهر عمده ی مرز خاوری ایالت قرامان قیساریه نام داشت که قیصریه نیز گفته می شد و همان Caesarea Mazaka در کاپادوکیه است. که در زمان سلجوقیان دومین شهر مهم روم محسوب می شد و قزوینی آن را پایتخت مملکت سلجوقیان می شمارد. در این شهر از اماکن مقدسه مسجدی را می توان ذکر نمود که به نام قهرمان دوره ی امویان ابومحمد بطال ساخته شده بود. حمدالله مستوفی گوید «قیصریه شهری بزرگ است قلعه ی آن را سلطان علاءالدین کیقباد سلجوقی بارو از سنگ تراشیده و در پای کوه ارجاست افتاده است». . . در قیصریه قبر محمد بن حنفیه پسر علی بن ابیطالب واقع شده . . . در آغاز قرن نهم قیصریه اولین شهر بزرگ آسیای صغیر بود که سپاهیان امیر تیمور آن را تسخیر کردند. [ ۸] قیصریه مورد حمله خسرو پرویز قرار گرفت و توانست آن شهر را فتح کند و یکی از افتخارات شاهان ساسانی فتح قیصریه بود
عکس قیصریه (ترکیه)عکس قیصریه (ترکیه)عکس قیصریه (ترکیه)عکس قیصریه (ترکیه)عکس قیصریه (ترکیه)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

قِیصَریه
قِیصَریه
(یا: قیصاریه، در تلفظ ترکی: کایْسِری) مرکز استان قیصریه در شبه جزیرۀ آناتولی، واقع در مرکز ترکیه، در ۱۶۵کیلومتری جنوب شرقی آنکارا، با ۴۲۱,۴۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۰). در دشتی هموار در دامنه های آتشفشان خاموش اریس (آرگئوس باستانی) قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱,۰۴۳ متر است. هوای آن در تابستان معتدل و در زمستان سرد است. از مراکز مهم تجاری و صنعتی ترکیۀ کنونی است و پارچه، قالی، و کاشی تولید می کند. قیصریه از روزگار باستان شهری مهم و مقر پادشاهان کاپادوکیا بود و در آن زمان مازاکا نام داشت و دارای ضرابخانۀ مهمی بود. آرخلائوس، آن را قیصریه نامید (ح ۱۰پ م). شاپور ساسانی اول پس از شکست دادن والریانوس رومی (۲۶۰م) آن جا را ویران کرد. در قرن ۷م مسلمانان شهر را فتح کردند. سپس امپراتوری روم شرقی بر آن مسلط شد. در ۱۰۶۴م به دست آلب ارسلان سلجوقی افتاد و در عهد سلجوقیان رونق یافت. مدتی کوتاه جنگجویان صلیبی بر قیصریه مسلط شدند (۱۰۹۷م). در ۱۲۴۳م، مغول ها آن را تصرّف کردند و در قرن ۱۴م تحت استیلای ایلخانان ایران بود. در ۸۰۰ق (۱۳۹۸م) بایزید عثمانی اول شهر را تسخیر کرد. سپس، مدتی کوتاه (۸۲۲ق/۱۴۱۹م) ممالیک مصر بر قیصریه مسلط شدند، امّا بار دیگر ترکان عثمانی بدان جا دست یافتند و از آن پس جزو قلمرو عثمانی باقی ماند. قدیس باسیلیوس کبیر، اسقف قیصریه بود.

پیشنهاد کاربران

قیصر، قیصریه : در اصل مخفف "قای سرا " است
قای گویشی از کای یا گای است، کای یعنی ; بزرگ و سرا یعنی خانه، در ضمن لازم به یادآوری است که سرا واژه فارسی کهن است و در اوستا سراذه آمده است،
این واژه به عربی راه یافته و با با"ص" نوشته شده و دستور زبان ثلاثی مجرد و مزید. . . . . . . ساخته شده است.
...
[مشاهده متن کامل]

گویا در ترکی نیز کای سرا گویند
بنابراین کای سرا یا گای سرایعنی خانه بزرگ، لذا هر آنچه که بزرگ ساخته می شد بدان گای سرا" یا" کای سرا می گفتند. چون گاو، برای گذشتگان سمبل بزرگی بوده از طرفی گاو حیوانی بسیار مهم بوده علاوه بر شیر و لبنیات. . . . . بیشتر کارهای کشاورزی بوسیله گاو انجام می شد. هر آنچه اهمیت داشت و بزرگ بوده به گاو تشبیه می کردند حتی شاخ دو گاو را نشانه زورمندی پنداشته و در کلاه های پهلوانان استفاده می کردند مصداق آن کلاه خود رستم ، گرز گاو سر و کلاه رجال ، حاجبان و درباریان غزنوی، . . . را می توان نام برد.
گای سر = یعنی بزرگ سر، که گای سر یا قای سرمخفف به قیسر یا قیصر شده است. گای سرای ، سرای منسوب به گاو. . . .
نام خانوادگی قیصری نیز ، یعنی باشکوه و بزرگ
در مورد بازارها نیز احتمالا چون ابتداء معمول بوده و در این بازارها وسایل زینتی زنان را می فروختند به مونث تبدیل شده است و قیصریه گفته اند،
رضاضحاکی راحت.
رشته تاریخ
اسدآباد همدان
دوم خرداد۱۴۰۰

سردر قیصریه بنایی است در ورودی اصلی بازار اصفهان . این بنا در گذشته نه چندان دور دارای سه طبقه[۱] و اکنون دارای دو طبقه است. طبقه سوم آن که تخریب شده، نقاره خانه را تشکیل می داده است که در آن با صدای موسیقی، اوقات روز را اعلام می کرده اند. این سر در به بازار بزرگ اصفهان باز می شود و در گذشته راه اصلی بازار اصفهان بوده است. [۲] ، [۳] [۳] سردر قیصریه شامل چهار درب فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض بوده که حوض آن حدود دهه ۱۳۴۰ شمسی به باغچه تبدیل شد ولی اکنون احیا شده است. ، [۴] علت نامگذاری این بنا، شباهت آن به یکی از بناهای شهر قیصریه بوده است. بر بالای سردر، نقاشی هایی به قلم رضا عباسی به چشم می خورد. ناقوس دیر هرمز و همچنین ساعت موجود در قلعه پرتغالی های جزیره هرمز، ( به قطر حدود ۸۰ سانتیمتر ) پس از فتح آن جزیره به اصفهان آورده شد و در بالای این سردر نصب شد. ، [۵] ، [۶] ، [۷] ، این بنا ورودی بازار قدیمی اصفهان در شمال میدان نقش جهان است که در دوران صفویان ساخته شده است. علاوه بر بازار قیصریه و بازارهای منشعب از آن بازارهای دیگری هم در اصفهان وجود داشته اند که معروف ترین آنها «بازار شاهی» یا «بازارچه بلند» است که در سال ۱۱۱۸ هجری برابر با ۱۷۰۶ میلادی به همراه «مدرسه و سرای فتحیه» در زمان شاه سلطان حسین آخرین حکمران صفویه ساخته شد.
...
[مشاهده متن کامل]

محتویات [نمایش]
معماری [ویرایش]
بنای سردر قیصریه در دو طبقه مرتفع ساخته شده که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه پایین مغازه های اصناف گوناگون در کنار هم مستقر شده بودند. از این بازار بزرگ و مجلل بازارهای دیگری منشعب می شدند که برخی از آنها هنوز هم فعال بوده و به مشاغل مختلف اختصاص دارند.
برخی از این بازارها عبارت اند از:
بازار عریان
هارونیه
نیم آورد گلشن
مخلص
سماورسازها
مقصودبیک
مساجد قرارگرفته در بازار [ویرایش]
در طول این شاهراه سرپوشیده و مسقّف که برخی از خارجیان آن را «نگارخانه سرپوشیده» نامیده اند عناصر مذهبی همچون مدرسه نیماورد، مدرسه صدر، مسجد خیاط ها، مسجد نو، مسجد ذوالفقار، مسجد شیشه، مسجد خارجی و ده ها مسجد دیگر به فعالیتهای مذهبی می پرداختند و بازرگانان و اصناف گوناگون در آنها عبادت می کردند.
مدارس مذهبی قرارگرفته در بازار [ویرایش]
مراکز فرهنگی مانند مدارس مذهبی هم به اعتبار و رونق بازار می افزودند. مدارسی همچون مدرسه کاسه گران، هارونیه، نیم آورد، جده بزرگ، جده کوچک، ملاعبدالله و . . . که با معماری خاص ایرانی - اسلامی ده ها سال است موضوع کتاب ها و رسالات و تحقیقات مهندسین و معماران و سیاحان گوناگون هستند.
سرا و تیمچه ها [ویرایش]
نهادهای اقتصادی نیز از دیگر جاذبه هایی هستند که در بازارها وجود داشته اند. برخی از این نهادها که «تیمچه» و «سرا» نامیده می شوند هنوز نیز فعال هستند. مشهورترین این سراها عبارت اند از: سرای اردستانیها، سرای خانی، سرای آقا، سرای پادرخت سوخته، سرای میراسماعیل، سرای تالار، سرای خوانساری ها، سرای گلشن، سرای جارچی و سرای فخر.
این سراها به همراه کاروانسراهای متعدد و پررونق بازار اصفهان را به عنصری فعال تبدیل می کرده که سیاحان با اشتیاق از آن بازدید می کردند و با دقت در سفرنامه هایشان معرفی می نمودند.
پانویس [ویرایش]
↑ ورطانس یوزوکچیان. «دروازه قیصریه یا بازار قیصری». در وصف بناهای مشهور اصفهان. ترجمهٔ لئون میناسیان. ویرایش ترجمه از چاپ ۱۸۵۴ استانبول. چاپ اول. اصفهان: انتشارات غزل، ۱۳۷۸. ۳۴ و ۳۵ . شابک ۹۶۴ - ۶۷۳۳ - ۰۵
↑ سردر قیصریه
↑ انجمن صنفی مهندسین معمار اصفهان. بازبینی شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰.
↑ حوض مقابل سردر بازار قیصریه احیا می شود.
↑ انجمن صنفی مهندسین معمار اصفهان. بازبینی شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰.
↑ اولیویه. «در وصف کاشان، قم و اصفهان». در سفرنامه اولیویه. ترجمهٔ محمد طاهر میرزا. دکتر غلامرضا ورهام. چاپ اول. تهران: انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۱. ۱۱۲ تا ۱۱۶.
↑ تفسیری بر تصویر برج قوس در سردر قیصریه
منابع [ویرایش]
رده: آثار دوره صفوی در اصفهانآثار ملی ایرانبازارهای استان اصفهانبازارهای تاریخی اصفهانبناهای تاریخی استان اصفهانمیدان نقش جهان

بپرس