[ویکی نور] لطائف الذخیرة و طرائف الجزیرة، تلخیصی است از اسعد بن مهذب بن زکریا بن ابی ملیح، معروف به ابن مماتی (متوفی 606ق) از کتاب «الذخیرة فی محاسن أهل الجزیرة» اثرابوالحسن علی بن بسام شنترینی که با تحقیق نسیم مجلی، به زیور طبع، آراسته گردیده است.
«الذخیرة فی محاسن أهل الجزیرة»، کتابی است که نویسنده در آن، اشعار شاعران و نیز نثر نویسندگان قرن پنجم و شرح حال انبوهی از خلفا، امیران و وزیران را آورده است. انگیزه ابن بسام در تألیف «الذخیرة» بنا به گفته خود وی، عشق شدید به سرزمین نیاکان است. حضور فرهنگ خاورزمین در اندلس و اعتماد و اعتقاد بیش از حد مردم به آن، کار را به جایی کشانده بود که اندلسیان در هرچه شرقی بود، به دیده اعجاب می نگریستند و در مقابل آن خویشتن را حقیر می انگاشتند. حال آنکه دیار اندلس خود به چهره های تابناک علم و ادب آکنده است. وی از بیم گمنام ماندن مشاهیر آن دیار دست به کار تألیف این کتاب ارزشمند می شود. این کتاب علاوه بر جنبه ادبی ، از اهمیت تاریخی وسیعی نیز برخوردار است؛ زیرا کتاب هم شرح حال انبوهی از خلفا و وزیران و امیران را در بر دارد و هم به رابطه شاعران و کاتبان با دربارهای اندلس و حوادث تاریخی اشاره کرده است . این کار نه بر حسب تصادف ، که به عمد و از سر هوشیاری صورت گرفته است؛ زیرا او خود گوید که «برخی از محنت هایی را که گریبانگیر سده 5ق بوده ، شرح کرده و پرده از روی فتنه های آن برگرفته است ...». نویسنده بااین همه دانش و هوش ، جانب فروتنی را رها نکرده ، می گوید که او چیز بدیع و غریبی نیاورده و ادعا نمی کند که طرحی نو درافکنده است .
اصل کتاب در چهار قسم، در چهار جلد تنظیم شده، اما ابن مماتی مطالب آن را در یک جلد، در سه فن، تلخیص نموده است. در فن نخست، به اشعار شعرایی همچون: ابوعمر احمد بن دراج قسطی، وزیر ابومغیره عبدالوهاب بن عزام، ذوالوزارتین ابوالولید بن زیدون، ابوعبدالله بن حناط کفیف، ابومحمد صقلی، ابوالولید حسان ابی مصیصی و ابومروان بن عبدالملک بن رزین پرداخته شده .
در فن دوم، از بزرگانی همچون: ابوولید بن زیدون، ابن رومی، ابن بسام و ابوبکر دانی، معروف به ابن لبانه سخن به میان آمده است .
در آخرین فن، ضمن اشاره به اسباب زوال دولت امویون در اندلس، به ذکر اخبار افرادی همچون: وزیر عیسی بن سعید، ابومحمد بن حزم، قاسم بن حمود علی اشبیلیه، وزیر ابوبکر بن عمار و... پرداخته شده است .
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
«الذخیرة فی محاسن أهل الجزیرة»، کتابی است که نویسنده در آن، اشعار شاعران و نیز نثر نویسندگان قرن پنجم و شرح حال انبوهی از خلفا، امیران و وزیران را آورده است. انگیزه ابن بسام در تألیف «الذخیرة» بنا به گفته خود وی، عشق شدید به سرزمین نیاکان است. حضور فرهنگ خاورزمین در اندلس و اعتماد و اعتقاد بیش از حد مردم به آن، کار را به جایی کشانده بود که اندلسیان در هرچه شرقی بود، به دیده اعجاب می نگریستند و در مقابل آن خویشتن را حقیر می انگاشتند. حال آنکه دیار اندلس خود به چهره های تابناک علم و ادب آکنده است. وی از بیم گمنام ماندن مشاهیر آن دیار دست به کار تألیف این کتاب ارزشمند می شود. این کتاب علاوه بر جنبه ادبی ، از اهمیت تاریخی وسیعی نیز برخوردار است؛ زیرا کتاب هم شرح حال انبوهی از خلفا و وزیران و امیران را در بر دارد و هم به رابطه شاعران و کاتبان با دربارهای اندلس و حوادث تاریخی اشاره کرده است . این کار نه بر حسب تصادف ، که به عمد و از سر هوشیاری صورت گرفته است؛ زیرا او خود گوید که «برخی از محنت هایی را که گریبانگیر سده 5ق بوده ، شرح کرده و پرده از روی فتنه های آن برگرفته است ...». نویسنده بااین همه دانش و هوش ، جانب فروتنی را رها نکرده ، می گوید که او چیز بدیع و غریبی نیاورده و ادعا نمی کند که طرحی نو درافکنده است .
اصل کتاب در چهار قسم، در چهار جلد تنظیم شده، اما ابن مماتی مطالب آن را در یک جلد، در سه فن، تلخیص نموده است. در فن نخست، به اشعار شعرایی همچون: ابوعمر احمد بن دراج قسطی، وزیر ابومغیره عبدالوهاب بن عزام، ذوالوزارتین ابوالولید بن زیدون، ابوعبدالله بن حناط کفیف، ابومحمد صقلی، ابوالولید حسان ابی مصیصی و ابومروان بن عبدالملک بن رزین پرداخته شده .
در فن دوم، از بزرگانی همچون: ابوولید بن زیدون، ابن رومی، ابن بسام و ابوبکر دانی، معروف به ابن لبانه سخن به میان آمده است .
در آخرین فن، ضمن اشاره به اسباب زوال دولت امویون در اندلس، به ذکر اخبار افرادی همچون: وزیر عیسی بن سعید، ابومحمد بن حزم، قاسم بن حمود علی اشبیلیه، وزیر ابوبکر بن عمار و... پرداخته شده است .
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
wikinoor: لطائف_الذخیرة_و_طرائف_الجزیرة