ماوراالنهر


برابر پارسی: فرارود

معنی انگلیسی:
transoxiana, beyond the river

لغت نامه دهخدا

ماوراالنهر. [ وَ رَن ْ ن َ ] ( اِخ ) مخفف ماوراءالنهر به معنی آنچه آن روی رود باشد. چون ملک توران از ایران آن روی رود جیحون واقع است لهذا ملک توران را ایرانیان عربی دان ماورأالنهر نامند. ( غیاث ) ( آنندراج ). بجای ماوراءالنهر مستعمل است. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) :
زخرگاه تا ماوراالنهر در
که جیحون میان استش اندر گذر.
فردوسی ( شاهنامه چ بروخیم ج 2 ص 310 ).
یکی مهتر از ماورالنهر در
که بگذارداز چرخ گردنده سر.
فردوسی.
اگر پهلوانی ندانی زبان
«ورازرود» را ماوراالنهر خوان.
فردوسی ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
چو شه کشور ماوراالنهر دید
جهانی نگویم که یک شهر دید.
نظامی.
و رجوع به ماوراءالنهر شود.

فرهنگ فارسی

آنچه آن روی رود باشد

پیشنهاد کاربران

بالای رود، بالاتر از رود
بالای رود، بالاتر از رود،
آن چیزی که آن وَرِ رودخانه باشد
مخفف ماوراءالنهر، ورارود، سرزمینی بوده است در شمال رود جیحون بین رود سیحون وجیحون شامل شهرهایی چون بخارا، سمرقند، خجند.
در تاریخ آمده است که در مرز شرقی خراسان بزرگ ( که امروزه به خراسان ایران و افغانستان تقسیم شده ) رود بزرگی به نام جیحون ( نام قدیم جیحون، امو است ) جاری بوده است و سرزمین های آن سوی رود را ماوراءالنهر می خواندند و پایان سرزمین باستانی ماوراءالنهر، رود دیگری به نام سیحون جاری بوده است امروزه این دو رود به ترتیب به نام آمودریا ( amu darya ) و سیردریا ( syr darya ) ( نحوه تلفظ: sir ) خوانده می شوند.
...
[مشاهده متن کامل]

آمودریا با گذر از مرزهای شمالی افغانستان با تاجیکستان و گذر از کشورهای ترکمنستان و ازبکستان از سمت جنوب به دریاچهٔ آرال ( دریاچه خوارزم ) می ریزد.
سیر دریا با عبور از کشورهای قرقیزستان و ازبکستان و جنوب کشور قزاقستان از سمت شمال به دریاچه آرال می رسد. آمودریا و سیردریا پرآب ترین رود های آسیای میانه هستندکه می توان با یافتن این دو رود در تصاویر یا نقشه ها، محدوده ی سرزمین ماوراءالنهر ( سرزمین بین این دو رود ) را مشاهده کرد.
نام این منطقه قبل از اسلام ( فرارود ) بود که بعد از ورود اسلام به ایران در قرن اول هجری ماوراءالنهر خوانده شد ماوراءالنهر مدت پنج قرن بزرگترین مهد تمدن اسلامی ایران و مرکز حکومتهای ایرانی بوده است و تا دوره ٔ قاجاریه هم تابع حکومت مرکزی ایران قرار داشته است مردم ماوراءالنهر تا زمان ابوعلی سینا به فارسی تکلم می کرده اند ماوراءالنهر مولد و مدفن بسیاری از دانشمندان بزرگ ایرانی است. در ضمن باید در نظر داشت ماوراءالنهر و بین النهرین مشهور دو سرزمین متفاوت هستند.

فرازرود

بپرس