مجدالدین ابن اثیر

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی جزری، معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکی از سه فرزند عالم محمد شیبانی جزریرجالی ، مفسر، مُحدِّث و فقیه شافعی در عراق و نویسنده کتاب النهایة فی غریب الحدیث است.
ابن اثیر در سال 544 هـ.ق در جزیره ابن عمر (اکنون شهر مرزی میان سوریه و ترکیه ) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگی به شهر موصل رفته و در آن دیار جایگاه رفیعی یافت و کتاب های خود را در همانجا تألیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهدالدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانی بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثی به بغداد نیز مسافرت کرده و در موصل درگذشت.
مجدالدین در فقه و حدیث متخصص بود و به ادبیات عرب و علوم قرآن تسلط کافی داشت مذهب او شافعی بود و علمای اهل سنت او را از محاسن روزگار دانسته و او را در دینداری به عنوان ضرب المثل ذکر کرده و گفته اند که بر طریق مستقیم ملازمت داشت و این سخن به معنای این است که در مذهبش پیرو عقاید اهل سنت بود و از عقاید شیعه پیروی نکرده است. او به گفته برادرش عزالدین ابن اثیر در اصولَیْن (یعنی اصول فقه و علم کلام) متبحر بود.
اساتید مهم وی عبارت بودند از: یحیی بن سعدون قرطبی (م 567 ق)، سعید بن دهّان، عبدالله بن احمد بن محمد طوسی، خطیب شهر موصل، ابوالفرج عبدالمنعم حّرانی (م 596 ق) و عبدالوهاب بن سکینه صوفی شافعی (م 607 ق).
مهمترین شاگردان او نیز عبارت بودند از: فرزند خودش ابوالفتح محمد شهاب الدین (م 596 ق)، فخرالدین بن بخاری (م 646 ق) و تاج الدین عبدالمحسن بن محمد حامض.
مجدالدین آن زمان که در موصل می زیست ، به اتابکان زنگی موصل که از سوی سلجوقیان فرمانروای آنجا بودند، نزدیک شد و به وسیله چند تن از حاکمان زنگی به مقام مشاور ویژه و نیز منشی خاص دست یافت . وی مدتی خزانه دار سیف الدین غازی بن مَودود بن زنگی (د576ق /1180م ) بود و پس از آن مدتی نیز توسط سیف الدین به سرپرستی دیوان جزیرة ابن عُمَر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نیابت دیوان را از سوی وزیر جلال الدین ابوالحسن علی بن منصور اصفهانی عهده دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدین قایْماز (د595ق / 1199م ) راه یافت و در آنجا به مقام بلندی رسید.
هنگامی که در 589ق /1193م مجاهدالدین دستگیر و زندانی شد و عزّالدّین مسعود جانشین وی گردید، وی در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او به جانشین وی نورالدین ارسلان شاه پیوست و در فرمانروایی نورالدین ارسلان شاه پیوست و در فرمانروایی نورالدین قدرتی عظیم یافت .
از مهمترین کتابهای او می توان به این موارد اشاره کرد:

پیشنهاد کاربران

بپرس