محقق ثــانی

لغت نامه دهخدا

محقق ثانی. [ م ُ ح َق ْ ق ِ ق ِ ] ( اِخ ) علی بن حسین بن عبدالعالی کرکی عاملی. رجوع به علی کرکی بن حسین شود.

فرهنگ فارسی

شیخ زین الدین ابوالحسن علی بن حسین معروف به محقق کرکی ( ف. نجف. ۹۴٠ ه.ق. ) از علمائ معروف معاصر شاه طهماسب صفوی سمت شیخ الاسلامی داشت و قاضی القضاه ایران بود. تالیفات بسیار دارد از جمله آثارش جامع المقاصد فی شرح القواعد حاشیه شرایع الاسلام شرح الفیه شهید اول . حاشیه تحریر علامه است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] شیخ علی بن عبدالعالی کرکی معروف به محقق کرکی یا محقق ثانی، از فقهای جبل عامل و از اکابر فقهاء شیعه است.
آفتاب قرن نهم از نیمه گذشته بود که در یک خانواده صمیمی در روستای «کرک» از روستاهای جبل عامل لبنان کودکی به دنیا آمد. سال 865 یا 870 بود که خانه ساده «عزالدین حسین» به نور جمال کودکی شیعی نورانی شد. پدرش نام وی را «علی» گذاشت و او با نشانی از تشیع در اولین قدم های زندگی پیش رفت و «نورالدین» لقب گرفت. دوران کودکی او به پاس مراقبت مادر و تلاش پدر به خوبی گذشت و محیط خانواده اسلامی آنان در او تأثیر شگرفی گذاشت.
علی بن عبدالعالی اندک اندک پای به سن نوآموزی گذاشت و درس و مدرسه را شروع کرد و پس آموزش های ابتدایی به حوزه علمیه کرک و در جرگه دانش پژوهان علوم اسلامی وارد شد. درس و بحث و مطالعه از او طلبه ای جوان و دوست داشتنی ساخت و باتقوای الهی بر گزمه های سپاه شب پرستان حمله برد و به تهذیب نفس همگام با تحصیل همت گماشت.
پس از آن به روستای «میس» رفت و با تلاش پیگیر، از استادان آن حوزه شناخته شد. شهید ثانی یکی از شاگردان آن حوزه بود که «شرایع الاسلام» و «قواعد» را نزد او فراگرفته است. چندی نیز در «جبع» لبنان به تحصیل مشغول بود و پس از آشنایی و بدست آوردن تجارب و علوم در حوزه علمیه «جبل عامل» رهسپار حوزه «دمشق» شد.
آن گاه از دمشق راهی «بیت المقدس» شد و لختی از زمان را نیز به تحقیق و دانش اندوزی در شهر «الخلیل» گذراند و سپس بار خود را بسته، رهسپار مرکز حوزه اهل سنت در «مصر» گردید. این سفرها و دیدار حوزه های گوناگون از او مردی حزیم و دانشمندی خوش اندیشه ساخت و شخصیت او را چنان زیبا ترسیم کرد که عاقبت یکی از بزرگترین دانشمندان قرن دهم بشمار آمد و به «محقق ثانی»، «مولای مروج»، «محقق کرکی» و «شیخ علایی» شهرت یافت.
در کشور مصر از دانشمندان زیادی بهره جست و محضر فرزانگان آن دیار را غنیمت شمرد. گوهر جان به متاع ناچیز دنیا نفروخت و سخت در راه تکامل و معرفت کوشید و در این مدت نیز موفق به گرفتن اجازه از علمای اهل سنت شد. (در بخش استادان به تنی چند از آنان اشاره خواهیم کرد)
زندگی علمی علی بن عبدالعالی که در این زمان از دانشمندان بلندمرتبه جبل عامل بود زیبا و شیرین و مساله آموز می گذشت. او در پی ورود به سرزمینی تازه توشه ای از خرمن اندیشمندان آن سامان برمی گرفت و باز سوار بر گرده سفر، بار و بنه به سویی دیگر می کشید و این بار حوزه مصر را به سوی عراق و حوزه نجف اشرف ترک گفت و به سرزمین ولایت و آستان امامان معصوم وارد شد.
علی بن عبدالعالی فروغ معرفت و فقیهی جان بر کف برای شیعه شد ولی این میوه شیرین به آسانی بدست نیامد. از لبنان تا مصر و از مصر تا نجف، حضور در حلقه های درس و تحقیق و استفاده از محضر استادان دلسوز و بامعرفت بود که توانست جوانه علم و تحقیق را در وجودش بارور کند و درخت تناور فقاهت و دیانت را در جانش به بار بنشاند و ما به پاس خدمت آن اسوه های علم و عمل به یاد کرد تنی چند از آنان بسنده می کنیم.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:محقق کرکی، علی بن عبدالعالی (لبنان ۸۶۸ق ـ نجف ۹۴۰ق)

پیشنهاد کاربران

بپرس