[ویکی فقه] اِقْبال ِ لاهوری ، محمد (۱۲۹۴-۱۳۵۷ق /۱۸۷۷- ۱۹۳۸م )، شاعر و متفکر مسلمان شبه قاره هند و پاکستان بود.
کسانی که در زمان حیات اقبال شرح احوال او را نوشته اند، تاریخ ولادت او را از روی قرائن به اختلاف سال های ۱۸۷۰-۱۸۷۲ و ۱۸۷۵-۱۸۷۷م دانسته اند. اقبال خود در شرح حال مختصری که در ۱۹۰۷م به پایان نامه دکتریش ضمیمه کرده ، ولادت خود را در ۳ ذیقعده ۱۲۹۴ در شهر سیالکوت پنجاب نوشته است ، اما در تطبیق آن با سال میلادی محاسبه دقیق نداشته ، و آن را با ۱۸۷۶م مطابق دانسته است که البته درست نیست ، زیرا این تاریخ با ۹ نوامبر ۱۸۷۷ مطابقت دارد.اقبال در ۱۹۳۰م نیز برای اخذ گذرنامه سفر به انگلستان همان ۱۸۷۶م را تاریخ ولادت خود ذکر کرده است که طبعاً باید ناظر به ۱۲۹۴ق باشد.قرائن دیگر نیز این تاریخ را تأیید می کند و به هر حال قول خود اقبال در این مورد باید مبنای معتبر شناخته شود.اقبال دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود (سیالکوت ) گذراند.
آشنایی با علوم مختلف
زبان های فارسی و عربی را در مدارس قدیمه آن جا و به روش سنتی فراگرفت و با مقدمات علوم اسلامی و معارف قرآنی آشنا شد؛ سپس به مدرسه ای که مبلغان مسیحی اسکاتلندی به نام «اسکاچ میشن ۱» در سیالکوت تأسیس کرده بودند، وارد، و به اصول و مبادی علوم جدید مشغول شد.پدرش شیخ نورمحمد، با آنکه پیشه دوزندگی داشت ، اوقات خود را در مصاحبت اهل سلوک می گذراند و با شعر و ادب عرفانی آشنا بود و خصوصاً به شیخ ِ اکبر، محیی الدین ابن عربی ارادت تمام داشت و در خانه کتاب های فصوص الحکم و فتوحات مکیه را مطالعه می کرد.
آشنایی با مقدمات عرفان نظری
آشنایی اقبال با مقدمات عرفان نظری و الفاظ و اصطلاحات خاص آن از همین روزگار آغاز شد و چون پدرش به سلسله قادریه تعلق خاطر داشت ، اقبال نیز در آغاز جوانی به این سلسله پیوست . در مدرسه مبلغان اسکاتلندی ، استاد و راهنمای او سیدمیر حسن بود که هم به تشویق و مساعدت او اقبال به این مؤسسه فرهنگی راه یافت . سیدمیرحسن مردی دانشمند بود که هم از علوم قدیمه و شعر و ادب فارسی و اردو و عربی بهره تمام داشت و هم با دانش های جدید و افکار سیاسی و اجتماعی زمان به خوبی آشنا بود.وی مردی متقی و پرهیزگار و از معتقدان خاندان رسالت بود و در جریان های فکری و سیاسی مسلمانان آن روزگار شبه قاره از نظریات سرسید احمدخان ، بنیان گذار نهضت علیگره پیروی می کرد و با او روابط نزدیک داشت .
ارادت به استاد خود سیدمیرحسن
...
کسانی که در زمان حیات اقبال شرح احوال او را نوشته اند، تاریخ ولادت او را از روی قرائن به اختلاف سال های ۱۸۷۰-۱۸۷۲ و ۱۸۷۵-۱۸۷۷م دانسته اند. اقبال خود در شرح حال مختصری که در ۱۹۰۷م به پایان نامه دکتریش ضمیمه کرده ، ولادت خود را در ۳ ذیقعده ۱۲۹۴ در شهر سیالکوت پنجاب نوشته است ، اما در تطبیق آن با سال میلادی محاسبه دقیق نداشته ، و آن را با ۱۸۷۶م مطابق دانسته است که البته درست نیست ، زیرا این تاریخ با ۹ نوامبر ۱۸۷۷ مطابقت دارد.اقبال در ۱۹۳۰م نیز برای اخذ گذرنامه سفر به انگلستان همان ۱۸۷۶م را تاریخ ولادت خود ذکر کرده است که طبعاً باید ناظر به ۱۲۹۴ق باشد.قرائن دیگر نیز این تاریخ را تأیید می کند و به هر حال قول خود اقبال در این مورد باید مبنای معتبر شناخته شود.اقبال دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود (سیالکوت ) گذراند.
آشنایی با علوم مختلف
زبان های فارسی و عربی را در مدارس قدیمه آن جا و به روش سنتی فراگرفت و با مقدمات علوم اسلامی و معارف قرآنی آشنا شد؛ سپس به مدرسه ای که مبلغان مسیحی اسکاتلندی به نام «اسکاچ میشن ۱» در سیالکوت تأسیس کرده بودند، وارد، و به اصول و مبادی علوم جدید مشغول شد.پدرش شیخ نورمحمد، با آنکه پیشه دوزندگی داشت ، اوقات خود را در مصاحبت اهل سلوک می گذراند و با شعر و ادب عرفانی آشنا بود و خصوصاً به شیخ ِ اکبر، محیی الدین ابن عربی ارادت تمام داشت و در خانه کتاب های فصوص الحکم و فتوحات مکیه را مطالعه می کرد.
آشنایی با مقدمات عرفان نظری
آشنایی اقبال با مقدمات عرفان نظری و الفاظ و اصطلاحات خاص آن از همین روزگار آغاز شد و چون پدرش به سلسله قادریه تعلق خاطر داشت ، اقبال نیز در آغاز جوانی به این سلسله پیوست . در مدرسه مبلغان اسکاتلندی ، استاد و راهنمای او سیدمیر حسن بود که هم به تشویق و مساعدت او اقبال به این مؤسسه فرهنگی راه یافت . سیدمیرحسن مردی دانشمند بود که هم از علوم قدیمه و شعر و ادب فارسی و اردو و عربی بهره تمام داشت و هم با دانش های جدید و افکار سیاسی و اجتماعی زمان به خوبی آشنا بود.وی مردی متقی و پرهیزگار و از معتقدان خاندان رسالت بود و در جریان های فکری و سیاسی مسلمانان آن روزگار شبه قاره از نظریات سرسید احمدخان ، بنیان گذار نهضت علیگره پیروی می کرد و با او روابط نزدیک داشت .
ارادت به استاد خود سیدمیرحسن
...
wikifeqh: محمد_اقبال_لاهوری