[ویکی اهل البیت] ابو عبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانی (م 360 ه.ق) از اعلام اوائل قرن چهارم هجری قمری و صاحب کتاب مشهور الغیبه نعمانی است.
نام ایشان، محمد بن ابراهیم بن جعفر الکاتب و معروف به ابن ابی زینب است. وی اهل منطقه ی نعمانیه ی عراق بین واسط و بغداد و عراقی اصل بود. او کاتب محدّث بزرگ؛ شیخ کلینی بوده و بخش بسیاری از کافی را نوشته است.
نعمانی در حسن استنباط و سبک نوشتاری در قرن خود، بی نظیر بوده است او بیشتر علم خود را از محضر مرحوم ثقه السلام کلینی اخذ کرده و به عنوان کاتب کلینی بوده است که لقب کاتب از این جهت به نعمانی اطلاق شده است. نعمانی برای علم آموزی و دست یابی به منابع ناب حدیث، مسافرت های زیادی را به شهرهای مختلف مثل شام، کوفه، مدینه، اردن، انجام داده و اخذ علم کرده است. سفر او به حلب، سفر پرباری بود؛ زیرا در آن جا توانست کتاب «غیبت» خود را منتشر کند.
او در علم رجال، شناساندن روات و حدیث صحیح و غیر صحیح از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
نعمانی در سال 360 ه.ق. درگذشت
نجاشی درباره ی او می نویسد: شیخ من اصحابنا، عظیم القدر، شریف المنزله، صحیح العقیده (2) یعنی هیچ انحرافی در عقیده اش نیست و شیعه ی دوازده امامی است.
از اساتید نعمانی می توان کلینی، ابوالقاسم موسی بن محمد اشعری، ابن عقده کوفی، محمد بن همام، ابو علی احمد بن محمد کوفی، سلامه بن محمد بن اسماعیل ارزنی، محمد طبرانی عبدالله بن عبدالملک طبرانی.
نعمانی، به جز کتاب الغیبة نگاشته های دیگری نیز مانند «الفرائض، الرد علی الاسماعیلیه، التفسیر و التسلی» دارد که همه آن ها جز همین کتاب غیبت از بین رفته اند. علامه حر عاملی می گوید که بخشی از تفسیر نعمانی را دیده است. شاید بخش مورد نظر حر عاملی، همان روایت هایی است که از امام صادق (ع) نقل کرده و مقدمه ی تفسیر خویش را به نام «محکم و متشابه» قرار داده است. البته باید دانست که برخی از نویسندگان، «تفسیر محکم و متشابه» را به سید مرتضی نسبت می دهند.
نام ایشان، محمد بن ابراهیم بن جعفر الکاتب و معروف به ابن ابی زینب است. وی اهل منطقه ی نعمانیه ی عراق بین واسط و بغداد و عراقی اصل بود. او کاتب محدّث بزرگ؛ شیخ کلینی بوده و بخش بسیاری از کافی را نوشته است.
نعمانی در حسن استنباط و سبک نوشتاری در قرن خود، بی نظیر بوده است او بیشتر علم خود را از محضر مرحوم ثقه السلام کلینی اخذ کرده و به عنوان کاتب کلینی بوده است که لقب کاتب از این جهت به نعمانی اطلاق شده است. نعمانی برای علم آموزی و دست یابی به منابع ناب حدیث، مسافرت های زیادی را به شهرهای مختلف مثل شام، کوفه، مدینه، اردن، انجام داده و اخذ علم کرده است. سفر او به حلب، سفر پرباری بود؛ زیرا در آن جا توانست کتاب «غیبت» خود را منتشر کند.
او در علم رجال، شناساندن روات و حدیث صحیح و غیر صحیح از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
نعمانی در سال 360 ه.ق. درگذشت
نجاشی درباره ی او می نویسد: شیخ من اصحابنا، عظیم القدر، شریف المنزله، صحیح العقیده (2) یعنی هیچ انحرافی در عقیده اش نیست و شیعه ی دوازده امامی است.
از اساتید نعمانی می توان کلینی، ابوالقاسم موسی بن محمد اشعری، ابن عقده کوفی، محمد بن همام، ابو علی احمد بن محمد کوفی، سلامه بن محمد بن اسماعیل ارزنی، محمد طبرانی عبدالله بن عبدالملک طبرانی.
نعمانی، به جز کتاب الغیبة نگاشته های دیگری نیز مانند «الفرائض، الرد علی الاسماعیلیه، التفسیر و التسلی» دارد که همه آن ها جز همین کتاب غیبت از بین رفته اند. علامه حر عاملی می گوید که بخشی از تفسیر نعمانی را دیده است. شاید بخش مورد نظر حر عاملی، همان روایت هایی است که از امام صادق (ع) نقل کرده و مقدمه ی تفسیر خویش را به نام «محکم و متشابه» قرار داده است. البته باید دانست که برخی از نویسندگان، «تفسیر محکم و متشابه» را به سید مرتضی نسبت می دهند.
wikiahlb: محمد_بن_ابراهیم_النعمانى