محمدعلی پاشا

لغت نامه دهخدا

محمدعلی پاشا. [ م ُ ح َم ْ م َ ع َ ] ( اِخ ) نخستین خدیو مصر متولد 1769م. و متوفی در قاهره 1849م. در جوانی به خدمت نظام درآمد و علیه ناپلئون وارد جنگ شد. در 1804 نایب السلطنه مصرشد و در سال 1833 م. عثمانی را از مصر بیرون کرد.

فرهنگ فارسی

یکی از رجال کاردان و سیاسی عثمانی ( و. طرابوزان ۱۸٠۷ ف. ۱۸۶۸ ) . در سال ۱۸۵۲ به سمت وزارت جنگ عثمانی منصوب گردید و با خواهر سلطان عبدالمجید پادشاه عثمانی ازدواج کرد .

دانشنامه آزاد فارسی

محمدعلی پاشا (۱۷۶۹ـ۱۸۴۹)
والی و بنیادگذار سلسله خدیوها و سلاطین مصر. در کاوالا، بندر کوچکی در حاشیۀ دریای سیاه، که اکنون متعلق به یونان است، به دنیا آمد. در جوانی وارد ارتش شد، و سپس به تجارت تنباکو پرداخت. در ۱۷۹۹ هنگام تهاجم ناپلئون به مصر، برای مقابله با فرانسه، دوباره به ارتش پیوست و فرماندهی ارتش عثمانی را برای عقب راندن ناپلئون برعهده گرفت. پس از آن که فرانسوی ها، مصر را به طور کامل ترک کردند، محمدعلی پاشا با خراسان پاشا، رهبر جدید مصر، ارتباط خوبی برقرار کرده بود. در ۱۸۰۵ به سبب حمایت مصریان، محمدعلی، والی سلطان نشین عثمانی، و اندکی بعد رئیس حکومت مصر شد. در دوران حکومت وی نیروهای ارتش و وزارتخانه ها مجهز و به روز شد، او مدارس متعددی ساخت و مشاغل گوناگونی ایجاد کرد. در ۱۸۱۱ حکومت مملوکیان را که از ۱۲۵۰ ق بی وقفه بر مصر حکومت می راندند سرنگون کرد. به همراه پسرش، ابراهیم پاشا، عملیات نظامی موفقیت آمیزی برضد وهابیان ترتیب داد. در ۱۸۲۰ سپاهیان خود را برای فتح سودان اعزام کرد. سلطان محمود عثمانی، برای کسب پیروزی در شورش یونان، قول داد تا حکومت سوریه را به او اعطا کند؛ امّا هنگامی که سلطان از انجام وعدۀ خود سر باز زد، محمدعلی سوریه را به اشغال خود درآورد. در ۱۸۳۹ به آسیای صغیر حمله کرد، ولی با ازدست دادن حمایت فرانسه و اتحاد اروپاییان در برابر او، به ناچار از این اقدام دست برداشت. در ۱۸۴۰ برطبق یک توافق نامه، حکمرانی مصر به صورت موروثی به محمدعلی پاشا و خاندانش واگذار شد، همچنین ملزم شد تا سربازان ارتش مصر را به ۱۸ هزار نفر کاهش دهد. در ۱۸۴۸ محمدعلی پاشا از حکومت کنار کشید و پسرش ابراهیم پاشا جانشین وی شد. از وی به سبب انجام اصلاحات داخلی که پایه های استقرار یک حکومت آزاد در مصر را سرعت می بخشید، تقدیر شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس