مدخل الی علم التفسیر

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] مدخل الی علم التفسیر (دروس منهجیه). ‏مدخل إلی علم التفسیر (دروس منهجیة) نوشته هاشم ابوخمسین و تحقیق احمد عبدالحسین رهیف، کتابی است در موضوع علم تفسیر قرآن کریم که در طی بیست درس به اهم موضوعات مطروحه در این علم پرداخته شده است. این کتاب به زبان عربی در زمان معاصر و در یک جلد به نگارش درآمده است.
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و بیست درس است. در پایان هر کدام از دروس خلاصه و سؤالاتی از آن درس مطرح شده است.
مؤلف در مقدمه کتاب پیرامون اهمیت مباحث تفسیری مطالبی را مطرح می کند. او می گوید تفسیر از مهم ترین علوم دینی است که فراگیری آن بر مسلمانان ضرورت دارد و فراگیری آن بر دانشجویان علوم اسلامی دوچندان است و به یقین این فراگیری باید در چارچوب قواعد و قوانین این علم باشد لذا مطالب مطرح شده در این کتاب بر این مبناست. لازم به ذکر است که محتوای این کتاب در حد استفاده دانشجویان علوم دینی و طلاب در مراحل اولیه تحصیل است.
درس اول از کتاب در مورد تعریف و ماهیت علم تفسیر است، تفسیر در لغت به معنای بیان و توضیح یک شیء است و در تعریف اصطلاحی اختلاف نظر در تعاریف موجود بین علمای این علم وجود دارد که نویسنده به مطرح کردن اقوال مختلف در این باب می پردازد سپس به هر یک از این تعاریف را مورد نقد و تحلیل قرار می دهد؛ و تعریف مختار خویش را چنین ارائه می دهد: تفسیر عبارت است از بیان معنای استعمالی آیات قرآن کریم و اظهار مراد جدی خداوند متعال از آیات. .
در ادامه فرق بین تفسیر و تأویل را این گونه بیان می کند که تفسیر درواقع کشف پیچیدگی ها و غوامض ظواهر آیات قرآن کریم به کمک شرح الفاظ و جستجوی در معانی وضعی لغات و استنتاج مفاهیم و معانی آن هاست، اما تأویل تطبیق صحیح مفاهیم و معانی آیات در دنیای خارج است و به عبارتی دیگر تعیین مصادیق خارجی برای معانی است.
درس دوم این نوشتار پیرامون ضرورت و احتیاج به علم تفسیر است که مؤلف در دو بخش به این ضرورت اشاره می کند: بخش اول ضعف مخاطبین و فاصله زمانی و مکانی بین نزول آیات و مخاطبین قرآن، دلیل ضرورت وجود علم تفسیر است.

پیشنهاد کاربران

بپرس