مرثیه خوانی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
جملاتی که هنگام مرثیه خوانی، از زبان امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا یا بازماندگانشان گفته می شود، بی آن که در یک متن تاریخی یا روایی آمده باشد، در مقابل «زبان قال ».
این جملات، صرفا نوعی بیان عاطفی است که از حال و وضع کسی آنگونه برداشت می شود زیرا گاهی حالت ها گویاتر از الفاظ است. البته گاهی به بهانه «زبان حال »، حرف های نامناسب و سبک به اولیاء خدا و امام حسین علیه السلام نسبت می دهند که وهن مقام امام و نشان دهنده ذلت و خواری و زبونی است.
مثل این که از قول امام حسین علیه السلام می گویند: «شدم راضی که زینب خوار گردد...» یا این که امام، التماس کند جرعه ای آب به او بدهند.
این نحوه زبان حالها اغلب در اشعار مرثیه و نوحه دیده می شود که باید توجه نمود مطالب انحرافی و دروغ به آن پیشوایان حق و صدق، نسبت داده نشود.
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

(یا: مصیبت خوانی) اشعاری که در مجالس سوگواری برای گریاندن حاضران با نوای سوزناک خوانده می شود. مرثیه خوانی (مصیبت خوانی و روضه خوانی) بیشتر برای شهیدان واقعۀ کربلا کاربرد دارد.