مرثیه

/marsiyye/

مترادف مرثیه: تعزیه، رثا، سوگ سرود، مرثیت، سوگنامه، نوحه، نوحه سرایی ، عزاداری، سوگواری، ماتم

متضاد مرثیه: سرود

برابر پارسی: سوگنامه، سوگیاد

معنی انگلیسی:
lament, elegy, lamentation, threnody, jeremiad

لغت نامه دهخدا

مرثیه. [ م َ ی َ ] ( از ع ، اِمص ) مرثیة. مرثیت. در عزای مرده گریستن و برشمردن اوصاف او. رجوع به مرثیة شود. || ( اِمص ،اِ ) عزاداری. سوکواری. مرده ستائی. ذکر محامد و اوصاف مرده و ستایش او. نوحه سرائی در عزای کسی. مدیح مرده. شرح محاسن و ذکر خیر مرده. مرثیت.نیز رجوع به مرثیت شود : فرمود [ عضدالدوله ] تا وی را بردار کردند و با تبر و سنگ بکشتند و در مرثیه وی این ابیات بگفتند. ( تاریخ بیهقی ص 291 ). در مرثیه او قطعه ای گفت. ( تاریخ بیهقی ص 371 ). عتبی رساله ای در مرثیه او انشاء کرده است. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 441 ).
آن شوخ به قتل من دلخسته کمر بست
در مرثیه ام معنی باریک توان بست.
طاهر غنی ( آنندراج ).
|| شعری که در سوک از دست رفته ای گویند. شعری که در عزای کسی گویند و در آن به محامد و صفات پسندیده وی اشاره کنند. رثاء. ج ، مراثی : یکی از شعرای خراسان نیشابوری این مرثیه بگفت اندر مرگ وی. ( تاریخ بیهقی ص 186 ).
آورده سه بیت به تضمین ز شعر خویش
در مرثیه به نام نریمان برآمده.
خاقانی.
مرثیه همت است نقش خط سرنوشت
ضابطه آدم است سوک کرم داشتن.
واله ( از آنندراج ).
|| روضه. ( ناظم الاطباء ). مراسم عزائی که به یاد شهیدان راه دین و بخصوص در ایام محرم و به یاد واقعه ٔکربلا برپا کنند. || اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص شهیدان کربلا سرایند و خوانند. نوحه.
- مرثیه خواندن ؛ نوحه و مراثی در مراسم عزاداری شهیدان کربلا به آهنگ خاص خواندن.
- مرثیه ساختن ؛ مرثیه سرودن. در عزای کسی شعر سرودن :
مرثیه سازم که مرد شاعرم
تا از اینجا برگ و لالنگی برم.
مولوی.
- مرثیه سرودن ؛ در رثای از دست رفته ای شعر گفتن و مدیح او کردن.
- || درشرح وقایع کربلا و در عزای بزرگان دین شعر مصیبت ساختن و خواندن. رجوع به مرثیه سرائی شود.
- مرثیه گفتن ؛ در عزای مرده ای شعر سرودن و محامد او بر شمردن : خواجه بونصر مشکان که این محتشم را به نشابور مرثیه گفت هم به هرات بمرد. ( تاریخ بیهقی ص 371 ). و یکی از شعرای خراسان نیشابوری این مرثیه بگفت اندرمرگ وی. ( تاریخ بیهقی ص 186 ).

فرهنگ فارسی

شعریاسخنی که درسوگواری ودرمدح میت خوانده می شود، مراثی جمع
۱- ( مصدر ) گریستن بر مرده و ذکر محامد وی . ۲- ( اسم ) نوحه سرایی . ۳- ( اسم ) شعری که بیاد مرده و در ذکر محاسن او و تاسف از مرگ وی گویند جمع : مراثی : مرثی. همت است نقش خط سرنوشت ضابط. آدم است سوگ کرم داشتن . ( واله هروی ) توضیح در عربی بمعنی مطلق بیان مصیبت و صفت مرده است و شعر شرط نیست .
در عزای مرده گریستن

فرهنگ معین

(مَ یِ ) [ ع مرثیة . ] (مص ل . ) شعر یا سخنی که در مدح و سوگواری مرده خوانده شود.

فرهنگ عمید

۱. شعر یا سخنی که در سوگواری خوانده می شود.
۲. (اسم مصدر ) عزاداری.

واژه نامه بختیاریکا

دُندال؛ کاک ویلا

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] رثا در لغت به معنی مرده ستایی و گریه کردن بر مرده و ذکر نیکی های او و همچنین شعر گفتن در باب مرده با اظهار تأسف است.
رثا در لغت به معنی مرده ستایی و گریه کردن بر مرده و ذکر نیکی های او و همچنین شعر گفتن در باب مرده با اظهار تأسف است.
مرثیه
مرثیه نیز نوعی شعر است که به یاد مرده و در ذکر محاسن او و تأسف از مرگ وی سروده می شود؛ خصوصا اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و شهیدان کربلا می باشد. مرثیه از لحاظ محتوا و مضمون از نوع ادب غنایی است؛ زیرا شاعر در آن احساسات و عواطف خود را بیان می کند.
مرثیه در ادب فارسی
مرثیه در ادب فارسی سابقه ی دیرینی دارد. در دوره ی اسلامی قدیمی ترین مرثیه ی موجود شعر "ابوالینبغی" درباره ی ویرانی سمرقند است و بعد از او به نقل از مولف "تاریخ سیستان" قدیمی ترین مرثیه ی شعر فارسی دری از "محمدبن وصیف سیستانی" شاعر دربار صفاریان است که در زوال دولت صفاریان سروده شده است. "رودکی" شاعر قرن چهارم نیز یکی از نخستین شاعران مرثیه سراست. از مراثی او، قطعه شعری در مرثیه ی "شهید بلخی" و قطعه ی دیگری در مرثیه ی "ابوالحسن مرادی" شاعر باقی مانده است:
← مرثیه ای از رودکی
...

[ویکی اهل البیت] مرثیه به طور عام به شعر یا سخنی گفته می شود که در مدح و سوگواری مرده خوانده شود. و در اصطلاح شیعه: به مراسم عزائی که به یاد شهیدان راه دین و بخصوص در ایام محرم و به یاد واقعه کربلا برپا کنند یا اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص شهیدان کربلا سرایند و خوانند، گفته می شود.
در فرهنگ شیعه مرثیه برای مصائب اهل بیت عصمت و طهارت از جایگاه ویژه ای برخوردار است و عزاداری یکی از عناصر اصلی و کلیدی در بررسی فرهنگ عاشورایی است، چنان که نمی توان نقش مثبت آن را در تحولات فرهنگی شیعه، نادیده گرفت.
برپایه روایات برپا داشتن عزا برای سالار شهیدان و یارانش، مرثیه سرایی برای آنان و گریه بر مصائبی که برایشان گذشته است، به ویژه در دهه اول محرم و مخصوصا در روز عاشورا مورد تاکید اهل بیت علیهم السلام بوده است.
عزاداری برای سیدالشهداء علیهم السلام در حقیقت اظهار محبت به خاندان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله است که قرآن، مودّت آن ها را واجب کرده است: « قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی» (سوره شوری، آیه 23)
در حقیقت عزاداری برای امام حسین علیه السلام اظهار همدردی در بزرگترین مصائبی است که برای اهل بیت علیه السلام و در واقع برای اسلام پیش آمده است. شیخ صدوق، از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود: "رحم الله شیعتنا! شیعتنا و الله هم المومنون! فقد و الله شرکونا فی المصیبه بطول الحزن و الحسرة؛ خداوند شیعیان ما را رحمت کند آنان به خدا سوگند حقیقتا مومنند. به خدا سوگند آنان در اندوه و حسرتی مدام در عزای ما سهیم اند." (ثواب اعمال، ص257، ج3)
و در روایات دیگری از ایشان نقل شده که فرمود: "وارحم تلک الاعین التی جرت دموعها رحمه لنا وارحم تلک القلوب التی جزعت واحترقت لنا، وارحم الصرحة التی کانت لنا؛ و بر آن چشم هایی که از سر دلسوزی بر ما اشک هایشان روان شده، رحم کن و بر آن دل هایی که برای ما بی تاب شده و آتش گرفته اند. رحم نما و بر شیون هایی که برای ما بلند گرییدند، رحم آور." (الکافی، ج4، ص582، ج11)
عزاداری برای سیدالشهداء علیه السلام یکی از بزرگترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی و نشانه پروامندی دل هاست. تحقیقا یکی از مهم ترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پرفیض نورانیت و معنویت عاشور است. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یاد کرد مصیبت سیدالشهداء علیه السلام و یارانش مطرح شد جریان یافت و تا امروزه همچنان جاری است و پس از این هم ادامه خواهد داشت.

دانشنامه عمومی

مرثیه به بیانِ پرشور غم و اندوه ، اغلب در قالب موسیقی ، شعر یا آهنگ گفته می شود. [ ۱] مرثیه ها نوعی از قدیمی ترین اشکال نوشتاری را تشکیل می دهند و نمونه های آن در فرهنگ های انسانی مختلف وجود دارد.
عکس مرثیه

مرثیه (ترانه آلما). «مرثیه» تک آهنگی از هنرمند اهل فرانسه آلما است که در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۷ منتشر شد. این ترانه نماینده فرانسه در یوروویژن ۲۰۱۷ بود و به رتبه ۱۲ رسید.
عکس مرثیه (ترانه آلما)

مرثیه (فیلم ۲۰۰۶). مرثیه ( انگلیسی: Requiem ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی هانس - کریستیان اشمیت است که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به زاندرا هولر اشاره کرد.
عکس مرثیه (فیلم ۲۰۰۶)

مرثیه (فیلم ۲۰۰۸). شعر سوگ ( به انگلیسی: Elegy ) فیلمیست آمریکایی محصول سال ۲۰۰۸ به کارگردانی ایزابل کوشت و با بازی بن کینگزلی و پنلوپه کروز است.
پروفسور کپش ( بن کینگزلی ) که استاد ادبیات در دانشگاه کلمبیا است، گاهی برای مجله های ادبی نقد می نویسد و همچنین در شبکه های تلویزیونی به عنوان منتقد ادبی شناخته شده است. کپش با توجه به این سوابقش با یکی از شاگردان کوبایی تبار خود به اسم کنسوئلا ( پنلوپه کروز ) رابطه ای بر قرار می کند رابطه ای که به هیچ وجه قرار نیست پایانی خوش داشته باشد.
این فیلم در فهرست سکسی ترین فیلم های تاریخ سینمای جهان که توسط وبگاه بانک اطلاعات اینترنتی فیلم ها ( IMDb ) منتشر شد، مقام دهم را کسب کرد. [ ۱]
عکس مرثیه (فیلم ۲۰۰۸)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

(یا: رثاء) به اشعار یا سخنانی گفته می شود که در عزای از دست دادن کسی و تسلّای یاران و خویشان سروده می شود. اشعار رثایی ممکن است در ماتم مرگ پادشاهان، امرا، و بزرگان یا پیشوایان دینی سروده شود. در این اشعار با ذکر صفات و مناقب شخص ازدست رفته از مقام و منزلت وی سخن به میان می آید. نخستین نمونه های مرثیه در شعر فارسی که به دست ما رسیده، از اشعار رودکی سمرقندی شاعر عصر سامانی است. مرثیه هایی که رودکی در رثای ابوالحسن مرادی و شهید بلخی سروده، بسیار مشهور است. نخستین نمونه های مرثیۀ مذهبی شیعی و اولین سوگنامۀ مذهبی فارسی که به موضوع کربلا پرداخته است در دیوان کسایی دیده می شود. عمدۀ مرثیه های مذهبی در ادب فارسی اختصاص به واقعۀ عاشورا دارد و شاعران غیر شیعه نیز مرثیه های سوزناک و تأثیرگذاری سروده اند. سرودن این گونه اشعار رثایی در دورۀ صفوی افزایش یافته است. از مشهورترین مراثی مرثیۀ محتشم کاشانی است که در قالب ترکیب بند سروده شده و به تقلید از این ترکیب بند مرثیه های زیادی سروده شده است که البته هیچ کدام توفیق ترکیب بند محتشم را نیافته اند. مرثیه های شخصی و خانوادگی آن دسته از مرثیه هایی است که شاعر در رثای فرزند یا نزدیکانش سروده است که نمونه های برجستۀ چنین مرثیه هایی در اشعار فردوسی، خاقانی، مسعود سعد، حافظ، و جامی دیده می شود.

مترادف ها

monody (اسم)
نوحه، سرود عزا، مرثیه، اواز غم انگیز

jeremiad (اسم)
نوحه سرایی، مرثیه، سوگواری، سوگ نامه

elegy (اسم)
مرثیه، سوگ شعر

threnode (اسم)
مرثیه، سوگ نامه

threnody (اسم)
مرثیه، سوگ شعر، شعر عزا

فارسی به عربی

مرثیة

پیشنهاد کاربران

سرود یا ملودی برای مردگان
death - lament
اندوهه
مرثیه ای بر یک رؤیا = Requiem for a Dream
مرثیه = Requiem
به نظر من واژه ی �مرثیه� پارسی است چون به معنی سوگواری برای مردم کسی هست! ما لغت marka در اوستایی mark� در سانسکریت marg در پارسی پهلوی که در پارسی کنونی نیز به شکل مرگ آمده است. کلمه ی کیومرث یا گیومرث یعنی گیو/گیا/گان/جان مارکا/مارکَ/مرگ یا مرث = زنده ی میرا

بپرس