مروان حمار

لغت نامه دهخدا

مروان حمار. [ م َرْ ن ِ ح ِ ] ( اِخ ) لقب مروان بن محمد آخرین ازبنی امیه است. رجوع به مروان ( ابن محمدبن... ) شود.

دانشنامه آزاد فارسی

مَرْوانِ حمار (۷۲ـ۱۳۲ق)
(یا: مروان بن محمد؛ مروان دوم؛ ملقب به مروان حمار) چهاردهمین و آخرین خلیفۀ اموی (حک: ۱۲۷ـ۱۳۲ق). درپی شورش برضد ابراهیم بن ولید و خلع وی از قدرت ، به خلافت رسید. گویند چون در سختی های جنگ صبور بود، او را حمار (الاغ) لقب داده اند؛ نیز گفته اند عرب ها هر ۱۰۰ سال را حمار می نامند و چون مروان در حوالی صدمین سال فرمانروایی امویان برآمد، بدین لقب خوانده شد. با این که مروان، برخلاف بیشتر خلفای اموی چندان خوشگذران نبود و با جنگ و سختی خو گرفته بود، زوال اقتدار بنی امیه فرارسیده بود و مروان نتوانست از فروپاشی خلافت اموی جلوگیری کند. هرچند شورش خوارج در عراق و جزیره سرکوب شد، اما اختلاف میان عرب مضری و یمنی در خراسان به جنگ سختی انجامید که بهرۀ آن نصیب ابومسلم خراسانی شد. مروان قوایی به جنگ عبدالله بن معاویه گسیل کرد . عبدالله به خراسان گریخت ، اما ابومسلم او را زندانی کرد و سپس کشت . آن گاه نیروهای ابومسلم با تصرف مناطقی در ایران به عراق رسیدند و با تصرف کوفه پایان خلافت اموی را اعلام کردند و ابوالعباس سفاح را از مخفیگاهش بیرون آوردند و در مسجد کوفه برای او بیعت گرفتند (محرم ۱۳۲). آن گاه ابوالعباس عموی خود، عبدالله بن علی، را به جنگ مروان فرستاد. مروان در کنار رود زاب (نزدیک موصل ) با عبدالله بن علی جنگید، اما شکست خورد و به شام گریخت و چون مردم شام او را پناه ندادند، به مصر فرار کرد. قوای عباسی در مصر با وی مواجه شدند و او را درخلال نبرد کشتند (ذی حجۀ ۱۳۲) و سرش را بریدند و نزد ابوالعباس فرستادند. با قتل وی ، حکومت بنی امیه بر عالم اسلام ، جز اندلس ، منقرض شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس