مستوفی

/mostowfi/

مترادف مستوفی: خزانه دار، خزانه دار کل، محاسب

برابر پارسی: دبیر، دیوان دبیر، سرگنجوَر

معنی انگلیسی:
state accountant, vindicator

لغت نامه دهخدا

مستوفی. [ م ُ ت َ فا ] ( ع ص ) نعت مفعولی از استیفاء. حق که بطور کامل گرفته شده باشد. ( از اقرب الموارد ). || کامل. جامع. مفصل. به تفصیل : شرح و تفصیل آن مستوفی بیاورده. ( کلیله و دمنه ). علماء عصر و فضلاء دهر را جمع کرد تا در تفسیر قرآن مجید... تصنیفی مستوفی کردند. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 253 ). و رجوع به استیفاء شود.

مستوفی. [ م ُ ت َ ] ( ع ص ، اِ ) مستوف. نعت فاعلی از استیفاء. آنکه حق خود را بطور وافی و کافی بگیرد. ( از اقرب الموارد ). || تمام را فراگیرنده. ( از منتهی الارب ) ( غیاث ) ( آنندراج ). و رجوع به استیفاء شود.
|| سر دفتر اهل دیوان که از دیگر محاسبان حساب گیرد. ( غیاث ) ( آنندراج ). سرآمددفترداران مالیه یک مملکت. سرآمد دفترداران باج و خراج. آمارگیر. آماره گیر. آمارگیره. محاسب متصدی دخل و خرج و حساب درآمد و هزینه : بگوید مستوفیان را تا خط بر حاصل و باقی وی کشند. ( تاریخ بیهقی ص 124 ). مستوفی و کدخدای وی را [ اریارق را ] که گرفته بودند آنجای آوردند و درها بگشادند و بسیار نعمت برداشتند. ( تاریخ بیهقی ص 228 ). گفت [ مسعود ] برپسرت [ ابواحمد ] مستوفیان چند مال حاصل فرود آورده اند گفت شانزده هزار دینار. ( تاریخ بیهقی ).
مستوفی ممالک مشرق نظام دین
کز کلک تست تیر فلک را مسیر تنگ.
سوزنی.
چون وزیر و میر و مستوفی تو باشی کی بود
مدحت آرای وزیر و میر و مستوفی ذمیم.
سوزنی.
مستوفی عقل و مشرف رای
در مملکت تو کارفرمای.
نظامی.
صرف کرد آن همه به بی خوفی
فارغ از مشرفان و مستوفی.
نظامی.
پدر جدم مرحوم امین الدین نصیر مستوفی که در عهد سلاجقه مستوفی دیوان سلاطین عراق بوده... ( نزهةالقلوب ج 3 ص 48 ). ناظر مهر نموده به مستوفی ارباب التحاویل سپارند. ( تذکرةالملوک چ دبیرسیاقی ص 11 ). شغل مشارالیه [ مستوفی سرکار غلامان ] آن است که سر رشته نفری و تاریخ صدور ارقام ملازمت وقدر مواجب و... درست میداشته. ( تذکرةالملوک ص 38 ). || مفتش حساب. || امین حساب. ( ناظم الاطباء ).

مستوفی. [ م ُ ت َ ] ( اِخ ) احمدبن حامدبن محمد اصفهانی از رؤسای دولت سلجوقی و عم عماد اصفهانی کاتب. رجوع به احمد... شود.

مستوفی. [ م ُ ت َ ] ( اِخ ) ( حمداﷲ... ) خواجه احمدبن ابی بکر قزوینی. مورخ قرن هشتم هجری. رجوع به حمداﷲ مستوفی شود.

فرهنگ فارسی

میرزا حسن بن میرزا علی آشتیانی از رجال .قر.۱۳ ه.ق .
استیفائ کننده، حق گیرنده، کسی که تمام حق رابگیرد، حسابدارودفتردارخزانه
( اسم ) ۱ - تمام گیرنده . ۲ - آنکه تمام حق خود را بگیرد. ۳ - محاسب عواید مالیاتی : میرزا محمد حسین مستوفی خزان. عامر. وزارت مالیه . توضیح تاقبل از دور. مظفرالدین شاه در رشت. مالیه معمولا یک مستوفی و یک سر دفتر دار بود . مستوفی کارش این بود که حساب یک ولایت را میرسید ( مثلا و لایت همدان در وزارت مالیه یک مستوفی داشته ). معاون مستوفی را سر رشته دار میگفتند. برای ولایات از طرف دفتر استیفائ مرکز (وزارت مالیه وزارت لشکر وزارت بقایا ) مستوفیان خوش نام و درستکار ومتعین انتخاب میشدند . مستوفیان مذکور کتابچ. دستوالعمل ( بودجه ) هرایالت و ولایتی را ازروی دفترهای جزئ و جمع و بنابر وضع موجود ( ممکن بود درظرف سال براثر بروز آفات یا زلزله بعضی دهات خراب شود یا صنفی از اصناف از کار باز ماند یا دهات جدیدالنسقی بوجود آید ) می نوشتند. این کتابچه بمهرو ثبت کلی. مستوفیان ذی نظر وزیر دفتر وزیرلشکر وزیر وظایف وزیر بقایا صدر اعظم و صحه و مهر پادشاه میرسید ( احمد هرمزد ). ۴ - بزرگترین مامورمالیاتی یک ناحیه سر دفتر اهل دیوان که از دیگرمحاسبان حساب گیرد .
خواجه احمد بن ابی بکر قزوینی

فرهنگ معین

(مُ تَ ) [ ع . ] (اِفا. ) ۱ - حساب دار، دفتردار خزانه . ۲ - تمام فراگیرنده .
( ~. ) [ ع . ] ۱ - (اِمف . ) همه را فراگرفته . ۲ - (ص . ) تمام ، کامل .

فرهنگ عمید

۱. تمام و کامل.
۲. به طورکامل.
محاسب و متصدی امور مالیاتی یک ناحیه، حسابدار و دفتردار خزانه.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مستوفی (ابهام زدایی). مستوفی ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • حمدالله مستوفی، حمد الله بن تاج الدین ابی بکر بن (ا)حمد بن نصر مستوفی، تاریخ نویس و وزیر• غلامحسین افضل الملک مستوفی ، معروف به (ادیب) مورخ و سفرنامه نویس عصر قاجاریه• یوسف مستوفی، میرزا یوسف مستوفی الممالک آشتیانی، معروف به «آقا» یا «جناب آقا» پسر "میرزا حسین مستوفی الممالک آشتیانی، مستوفی الممالک دوره قاجار• حسن مستوفی، میرزا حسن مستوفی الممالک آشتیانی، پسر میرزا یوسف مستوفی الممالک آشتیانی، مستوفی الممالک دوره قاجار• محمدتفی مستوفی، میرزا محمدتقی مستوفی الممالک آشتیانی پسر هاشم خان آشتیانی، مستوفی الممالک دوره قاجار
...

پیشنهاد کاربران

کسیکه حسابگر فواید که فایده شامل تمام شغل ها از تولید و صنعت و کشاورزی و دامداری و ترابری و سوداگری گ رفته و همه و همه در این واژه مشمول همانمالیات برددآمدمیشوند وشخص احصاکننده حسابگر و ممیز مالیاتی را
...
[مشاهده متن کامل]
در خزانه محل که امروزه دارایی نام دارد مستوفی می نامند علامه دهخدا هرچه غلط غلووط بوده توشه و سرمایه فرهنگستان خودکرده و هیچ تقصیری ندارد ما ملت ایران به استبداد و بت سازی و بت پرستی مجرب و تبحر خاصی داریم دهخدا خداوند ادبیات است استاد ابوالحسن صبا چون در فرنگ فقدپنج خط حامل موسقی و هفت نت آن را خوانده بود خداوند موسیقی و هرکه عضو حزب توده بود مثل شاملو هم به فردوسی و هم به موسیقی اصیل ناسزاپرانی کرد و پدر سعر سپید وهایکوی ژاپنی که با سه گانی ماهم سازگارنیست چون کلا سه مصراع آن بیست و هفت مورا که باز از واکه های کوچک ما کوچکتر است الحق هرکه سرنا را از سر گشادش باد کند در این مملکت خداوندگار یک چیزی هست

overarching
مستوفی در معنای دیگر آن به معنای تمام و کمال است.
مثلاً �یونانیان، در زمینۀ حقوق فطری، مباحثی مستوفی عنوان کرده، . . . �/حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، دکتر قاضی
مستوفی کسی بوده است که در گذشته مسئولیّت سرپرستی امور دولتی حسابداری کشورهای اسلامی را به عهده داشته است. به عبارت دیگر مستوفی نقش حسابدار کل را ایفا می کرده است. خود واژهٔ مستوفی کلمه ای است از ریشه استیفاء. و به معنی کسی که �حق خود را بطور وافی و کافی بگیرد.

بپرس