مسلم ملکوتی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مسلم ملکوتی (متولد ۱۳۰۳ ش) مرجع مبارز تبریزی است که در سراب تبریز به دنیا آمد. وی تحصلات خود را در قم و مشهد و نجف تا درجه اجتهاد ادامه داد. وی از طرف امام خمینی به عنوان امامت جمعه تبریز منصوب شد و ۱۴ سال در این منصب به مردم و انقلاب خدمت کرد.
مسلم ملکوتی در سال ۱۳۰۳ ش. برابر با ۱۳۴۴ ق. در یکی از روستاهای نزدیک شهر سراب دیده به جهان گشود. مرحوم مشهدی یوسف، پدر آیت الله ملکوتی، مردی دیندار و با قرآن و دعا مانوس بود و با بعضی از علمای منطقه، ارتباط مستمر داشت. وی کشاورز بود و زمین وسیعی داشت و تعدادی از روستائیان نیز رعیت او به شمار می آمدند. مشهدی یوسف در عین حال به آموزش علم و خواندن و نوشتن علاقه مند بود و در کنار شغل کشاورزی، به مکتب خانه می رفت و فرزندش مسلم را نیز با خود بدان جا می برد و بدین ترتیب، پدر و پسر در کنار هم رو خوانی قرآن و خواندن و نوشتن می آموختند. مادر آیت الله ملکوتی زنی متدین، پاکدامن، مدیر و مدبر و پر کار بود. مشهدی یوسف امور زندگی را به او سپرده بود و او نیز به نحو احسن کارها را انجام می داد.
دوران تحصیل
آیت الله ملکوتی از همان دوران ابتدایی تحصیل در سراب و تبریز، اهتمام کم نظیری به تدریس داشت. او در کنار تحصیل، آموخته های خویش را به طلاب و روحانیون دیگر تعلیم می داد و در طول تدریس در حوزه های علمیه سراب، تبریز، قم، مشهد و نجف، طلاب و روحانیون بسیاری را تعلیم و تربیت نمود و هم اکنون اغلب شخصیت های برجسته حوزوی و بیشتر روحانیونی که در مسئولیت های سیاسی و اجرایی کشور فعالیت می کنند، از این عالم تلاش گر بهره برده اند و از شاگردان وی به شمار می آیند. او در اوایل دهه سی، در حوزه علمیه قم، از استادان برجسته سطوح عالی به شمار می آمد و از این جهت، مورد توجه مراجع بزرگوار و طلاب و روحانیون این حوزه بود. وی علاوه بر کتاب های رسائل، مکاسب و کفایه، کتاب شفای بوعلی را در قم برای طلاب تدریس می کرد به طوری که آوازه علمی وی به حوزه نجف رسیده بود. از این رو، چون وارد این حوزه کهن شیعی شد با این که تصمیم داشت تنها به استفاده علمی از محضر بزرگان این حوزه بسنده کند و تدریس را موقتا کنار بگذارد، اما به مجرد ورود به نجف، طلاب و روحانیون پروانه وار به دور شمع وجودش حلقه زدند و او را به تدریس و تعلیم علمی واداشتند از این رو، وی در حوزه نجف، در مقبره میرزای شیرازی به تدریس رسائل، مکاسب، کفایه شرح اشارات، شرح منظومه، اسفار ریاضیات و علم هیئت همت گماشت. آیت الله ملکوتی علاوه بر فقه و اصول، در فلسفه نیز صاحب نظر است و بر کتاب های اسفار، منظومه سبزواری و شفای بوعلی حاشیه نگاشته است. آفاق وجودی او با نام «میرزا مسلم سرابی»، حوزه نجف را تحت شعاع قرار داده بود. تدریس فلسفه او در حوزه نجف شهره آفاق شد و این در حالی بود که در اثر مخالفت برخی محافل، تدریس فلسفه در این حوزه ممنوع بود و کرسی درس فلسفه شخصیت های بزرگی همچون، شیخ صدرای بادکوبه ای و میرزا باقر زنجانی به تعطیلی و انزوا کشانده شده بود اما جسارت علمی، اهتمام ذاتی و اعتقاد قلبی او به راه و مبانی خویش از یک سو و حمایت و عنایت برخی مراجع تقلید از شخصیت علمی وی از سوی دیگر، آیت الله ملکوتی را در ادامه مسیر مقاوم و استوار ساخت و او توانست تا آخرین روز اقامت خود در آن حوزه، در کنار فقه، اصول و... همچنان به تدریس فلسفه ادامه دهد به گونه ای که فلسفه او در نجف در این اواخر، منحصر به فرد شده بود.
← طلوع دوباره از قم
...

[ویکی شیعه] مسلم ملکوتی (۱۳۰۳ – ۱۳۹۳ش)، فقیه شیعه، امام جمعه تبریز، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری بود. وی از حامیان امام خمینی در انقلاب اسلامی بود و بعد ها نماینده وی در تبریز شد. ملکوتی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۳ امامت جمعه تبریز را به عهده داشت و بعد به قم بازگشت و به تدریس مشغول شد و در سال های آخر عمر، رساله عملیه خود را منتشر کرد.
مسلم ملکوتی ، در ۱۵ خرداد سال ۱۳۰۳ در حومه شهرستان سراب ، واقع در ۱۳۰ کیلومتری تبریز به دنیا آمد. پدرش کشاورز بود و تحصیلاتی نیز داشت. مسلم ملکوتی در پنج یا شش سالگی نزد عالم محل که از بستگان او بود، توانست نوشتن و خواندن را فرا گیرد و با قرآن مجید و معارف آن آشنا شود و بخشی از قرآن را حفظ کند. وی سپس تحصیلات خود را در سراب، تبریز، قم، مشهد و نجف ادامه داد. ملکوتی در سال ۱۳۴۶ به ایران بازگشت و در حوزه علمیه قم به فعالیت علمی و تدریس و تالیف مشغول شد.
ملکوتی علاوه بر فعالیت علمی، وارد مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی نیز شد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مجلس خبرگان حضور پیدا کرد و پس از شهادت شهید مدنی در سال ۱۳۶۰ از سوی امام خمینی به عنوان نماینده ایشان در استان آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز منصوب شد. مسلم ملکوتی در سال ۱۳۷۳ به قم بازگشت و فعالیت علمی خود در این حوزه را از سر گرفت. وی در سال ۱۳۹۳ش از دنیا رفت.

[ویکی اهل البیت] حضرت آیت الله میرزا عبدالله مسلم ملکوتی حضرت آیت الله میرزا مسلم ملکوتی ، در پانزدهم خرداد سال 1303 در حومه شهرستان سراب ، واقع در 130 کیلومتری تبریز به دنیا آمد.
پدرش به شغل کشاورزی روزگار می گذراند و دارای تحصیلاتی نیز بود. اشتیاق خانواده آیت الله ملکوتی و نیز علاقه پدر، او را به تحصیل علوم دینی واداشت ؛ به گونه ای که در پنج یا شش سالگی نزد عالم محل که خود از منسوبین او بود، توانست نوشتن و خواندن را فراگیرد و با قرآن مجید و معارف آن آشنا شود و بخشی از قرآن را حفظ کند.
آیت الله ملکوتی ، با فراگرفتن قرآن در زادگاه خود به سراب آمد و در آنجا به فراگیری کتاب های متداول ادبی حوزه علمیه ، همانند جامع المقدمات ، سیوطی، مغنی ، مطول ، منطق و اصول فقه پرداخت و در هفده سالگی برای ادامه تحصیل ، به تبریز رفت . در حوزه علمیه تبریز، به مدت چهار سال اقامت داشت و از محضر استادان گرانمایه آن دیار همچون مرحوم آیت الله سید مهدی انگجی ، مرحوم آیت الله میرزا فتاح شهیدی و مرحوم آیت الله میرزا محمود دوزدوزانی بهره برد و کتاب های شرح لمعه ، رسائل ، مکاسب و کفایة الاصول را به پایان رساند. ایشان در طی این سال ها، کتاب هایی را که پیش تر فراگرفته بودند، به طلابی که تازه وارد حوزه شده بودند، تدریس می کردند.
با اتمام دوره سطح ، در سال 1321 به منظور ادامه تحصیل و بهره گیری از محضر عالمان و دانشمندان قم ، بدانجا روانه شد. از نخستین روزهای سکونت در شهر قم ، به جد و جهد در درس بزرگان حوزه علمیه حاضر شد و در علوم معقول و منقول ، از محضر بزرگانی چون امام خمینی و علامه طباطبایی بهره برد. سپس به حوزه علمیه مشهد عزیمت کرد و ضمن انس با آستان ملکوتی علی بن موسی الرضا علیه السلام از درس بزرگان آن دیار، همچون آیت الله میرزا مهدی اصفهانی استفاده نمود.
شوق فراگیری علوم دینی ، آیت الله ملکوتی را در سال 1334 به سمت نجف اشرف کشاند. انوار علوی چنان بر سر ایشان سایه افکند که توانست در آن دیار، به درس بزرگانی چون آیت الله سید ابوالقاسم خویی ، آیت الله سید محسن حکیم راه یابد و کسب فیض نماید؛ همچنین در این مدت از تربیت شاگردان ممتاز در فقه ، اصول ، فلسفه ، کلام ، ریاضی و... غافل نماند و بدین ترتیب ، دین خود را به حوزه علمیه آن دیار نیز ادا کرد.
اقامت دوازده ساله ایشان در نجف ، در سال 1346 به پایان رسید و ایشان برای سپری کردن اوقات فراغت در تابستان ، به ایران آمد. با به پایان رسیدن تابستان ، بار دیگر قصد نجف اشرف نمود؛ اما درگیری های آن روز دولت ایران و عراق که به ناامن شدن مرزها انجامیده بود، او را از تصمیم خود بازداشت و دیگر باز، عازم شهر مقدس قم شد.
آیت الله ملکوتی ، با ورود به شهر قم ، تدریس فقه و اصول را آغاز کرد که با استقبال فراوان طلاب مستعد روبرو شد و نیز ایشان در کنار آن به تدریس فلسفه می پرداخت که حاصل آن ، ظهور طلابی فرهیخته در حوزه علمیه امروز ماست .

پیشنهاد کاربران

بپرس