مصرع

/mesra~/

مترادف مصرع: لت، مصراع، نیم بیت

لغت نامه دهخدا

مصرع. [ م َ رَ ] ( ع مص ) افکندن بر زمین. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). صرع. ( ناظم الاطباء ). افکندن. رجوع به صرع شود.

مصرع. [ م َ رَ ] ( ع اِ ) جای افکندن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || کُشتی جای. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). جای کشتی. ( ناظم الاطباء ). کشتی گاه. ج ، مصارع. ( دهار ) ( مهذب الاسماء ) ( السامی فی الاسامی ). || کنایه از قتلگاه یا محل وفات کسی :
و اذکرن مصرع الحسین و زید
و قتیلاً بجانب المهراس.
( از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 192 ).
الامام الطاهر القادر باﷲ کرم اﷲ مضجعه و نور مصرعه الیه. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 301 ).

مصرع. [ م ُ ص َرْ رِ ] ( ع ص ) آنکه به سختی بر زمین می افکند. ( ناظم الاطباء ).

مصرع. [ م ِ رَ ] ( ع اِ )نیمه در. ( منتهی الارب ). یک تخته از دو تخته در. ( ناظم الاطباء ). مصراع. لت در. یک لخت از در دولختی. لنگه در. || ( اصطلاح عروض ) نیمه ای از دو نیمه بیت که در حرکات و سواکن به هم نزدیک باشند. نیمه شعر. ( منتهی الارب ). یک نیمه از شعر. ( ناظم الاطباء ).مصرع به معنی مصراع ، لنگه ای از یک بیت شعر ظاهراً در عربی نیامده است. ( از یادداشت مؤلف ) :
کوچه مصرع ز غوغای جنونم پر تهی است
خویش را دیوانه طفلان معنی میکنم.
محمداسحاق شوکت ( از آنندراج ).
- مصرع ِ آمده ؛ مصرع برجسته. مصرع تند. مصرع تیز. مصرع خوبی که بی فکر و رویت به هم رسد. ( آنندراج ) :
مصرع آمده ای چون قد خود موزونی
سرو عاشق سخنی تازه غزلخوان شده ای.
میر محمدافضل ثابت ( از آنندراج ).
و رجوع به مصرع برجسته شود.
- مصرع برجسته ؛ مصرع آمده. مصرع تند. مصرع تیز. مصرع خوبی که بی فکر و رویت به هم رسد. ( آنندراج ) :
دیوان پر از مصرع برجسته شوخی
آن ترکش پرتیر بدان قامت موزون.
میرزا طاهر وحید ( از آنندراج ).
و رجوع به مصرع آمده شود.
- مصرع پرکن ؛ لفظ زایدی که در معنی دخل نداشته باشد و به اصطلاح ارباب معنی آن را حشو متوسط می گویند. ( آنندراج ) :
مزن گل بر سر ای شیرین شمایل
که مصرع پرکن آن قامت نخواهد.
محسن تأثیر.
و رجوع به حشو شود.
- || به اصطلاح میرزایان دفتر، آن است که چون محررچیزی از کاغذ دررباید جایش را به قاعده محرری پر کند تا راز برملا نیفتد. ( آنندراج ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) ( شعر ) بیتی که هر دو مصراعش قافیهدار باشد . توضیح مطلع در قصیده و غزل مصرع است ولی ممکن است بیت غیر مطلع نیز بدین صفت متصف باشد .
بر زمین افکنده

فرهنگ معین

(مُ صَ رَّ ) [ ع . ] (اِمف . ) بیتی که هر دو مصراعش قافیه دار باشد.

فرهنگ عمید

۱. (ادبی ) بیتی که هر دو مصراعش قافیه داشته باشد.
۲. [قدیمی] بر زمین افکنده.

گویش مازنی

/mesra/ نوعی سؤال و جواب در تعزیه که در اینگونه گفتگو هریک از طرفین یک مصرع شعر را در جواب طرف مقابل دکلمه کندنمونه ای از مصرع در تعزیه: شمر: ای سر جمله سرکشان زاده ی سر به تو سلامابن سعد: میر سپه علیکما بر تو ایا خجسته فامشمر: تخت جلال شوکتت باد همیشه برقراراین سعد: هان همه خیل حاضرین زر بکنیدشان نثارشمر: گر تو اجازتم دهی داخل بارگه شومابن سعد: شمر تو خود مخیری من به تو عبد و چاکرمشمر: امر نما که حاضرین دور شوند از برتابن سعد: دور شوید حاضرینزانکه بود مشاورت

دانشنامه آزاد فارسی

مُصَرَّع
رجوع شود به:تصریع

مترادف ها

hemistich (اسم)
مصراع، مصرع، نیم بیت شعر، نیم فرد شعر

پیشنهاد کاربران

کاشانک
در سروده و چکامه می توان واژه "جُفت" را به جای بیت و واژه "لنگه" را به جای مصراع بکار برد.
نامک
مُصَرَع= مقفی
قافیه دار

بپرس