مقامات الحریری

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «مقامات الحریری» یا «المقامات الأدبیه» کتابی است به زبان عربی، که نویسنده آن را به تقلید از شیوه بدیع الزمان همدانی در 50 مقامه نگاشته و در تصنع و تکلف از او نیز در گذشته است.
مقامات، جمع «مَقامه»، قسمی از اقسام قصص است که با صرف نظر از تکلفات لفظی و معنوی که در آن هدف اصلی است، از جنبه داستانی هیچ گونه ارزش و تنوعی ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن، این است که بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بیشتر صنایع لفظی و بدیعی به خصوص سجع را در آن به کار برده و در لغت پردازی و ترکیب سازی، نهایت هنر خود را در فن نثرنویسی به شیوه معمول در این دوره ارائه دهد.
از جنبه داستانی، مقامات عبارت است از داستان هایی کوتاه و مستقل که تنها وجه ارتباط آن ها با یکدیگر راوی واحدی است که شخص معینی را در حالات مختلف وصف می کند. هم چنین دانستنی است که نام هر مقامه، مأخوذ از مکانی است که داستان در آن اتفاق افتاده مانند مقامه حلبیه، مقامه موصلیه.
کتاب مشتمل بر مقدمه ای کوتاه از نویسنده ای ناشناس و پنجاه بخش (مقامه) است.
هدف نگارنده از این پنجاه مقامه به گفته خود وی آن است که دانش پژوهان را در حفظ زبان و ادبیات تشویق و ترغیب نماید تا با خواندن آن ها علاوه بر آن نوعی تفریح و سرگرمی هم باشد.

[ویکی فقه] مقامات الحریری (ابهام زدایی). مقامات الحریری ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • مقامات الحریری (حریری بصری)، یا المقامات الادبیه کتابی به زبان عربی، نوشته أبومحمد قاسم بن علی بن محمد بن عثمان الحریری البصری• شرح مقامات الحریری (قیسی شریشی)، تالیف احمد بن عبد المومن بن موسی قیسی شریشی (۶۱۹- ۵۵۷ ق)
...

[ویکی فقه] مقامات الحریری (حریری بصری). «مقامات الحریری» یا «المقامات الادبیه» کتابی است به زبان عربی ، که نوشته أبو محمد قاسم بن علی بن محمد بن عثمان الحریری البصری (۴۴۶- ۵۱۶ ق) است ؛ وی این کتاب را به تقلید از شیوه بدیع الزمان همدانی در ۵۰ مقامه نگاشته و در تصنع و تکلف از او نیز در گذشته است.
مقامات، جمع «مقامه»، قسمی است از اقسام قصص است که با صرف نظر از تکلفات لفظی و معنوی که در آن هدف اصلی است، از جنبه داستانی هیچ گونه ارزش و تنوعی ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن این است که بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بیشتر صنایع لفظی و بدیعی به خصوص سجع را در آن به کار برده و در لغت پردازی و ترکیب سازی، نهایت هنر خود را در فن نثر نویسی به شیوه معمول در این دوره ارائه دهد. از جنبه داستانی، مقامات عبارت است از داستان هایی کوتاه و مستقل که تنها وجه ارتباط آن ها با یکدیگر راوی واحدی است که شخص معینی را در حالات مختلف وصف می کند. هم چنین دانستنی است که نام هر مقامه، ماخوذ از مکانی است که داستان در آن اتفاق افتاده مانند مقامه حلبیه، مقامه موصلیه.
ساختار کتاب
کتاب مشتمل بر مقدمه ای کوتاه از نویسنده ای ناشناس و پنجاه بخش (مقامه) است. هدف نگارنده از این پنجاه مقامه به گفته خود وی آن است که دانش پژوهان را در حفظ زبان و ادبیات تشویق و ترغیب نماید تا با خواندن آن ها علاوه بر آن نوعی تفریح و سرگرمی هم باشد.
گزارش محتوا
حریری بزرگ ترین مقامه نویس بعد از بدیع الزمان همدانی است. وی ضمن آنکه توانسته است فوت وفن کار بدیع الزمان را به دقت دریابد و اقتباس کند، از جهاتی نیز مقامه را تکامل بخشیده، به حدی که دیگر کسی نتوانسته است فن مقامه را در این چارچوب معین از حریری درگذراند یا حتی به سطح او برساند. از همین لحاظ مقامات حریری در زمان خود او بیش از هفتصد بار نسخه برداری شده، و طی قرنها ادیبان شروح متعدد بر آن نگاشته اند که جنبه تدریس و تعلیم ادب در سطوح عالی ادبی داشته است. معروف ترین این شرحها، شرح احمد بن عبد المؤمن الشریشی (متوفی ۶۲۰ ق) است. مقامه نویسان بعد از حریری غالبا از او تقلید کردند و این در رکود فن مقامه از جهت معنوی اثر داشت، چرا که انحراف حریری را از جوهر اصلی مقامه بدیع الزمان (یعنی انتقاد و پرخاش اجتماعی) و گرایش هرچه بیشتر به لفاظی بی محتوی ادامه دادند و تحکیم بخشیدند، بی آنکه استعداد بی نظیر حریری در ساختن کاخهای شکوهمند از واژگان درخشان را داشته باشند. مقامات رازگشای درون پوشیده نویسنده است. درونی که گشایش آن تنها با شناخت زبان و سبک مقامات و رمزهای آن ممکن خواهد بود؛ زیرا نویسنده «در باب هر چیز و هرکس که بنویسد، سر خود را بازگفته است». خواننده مقامات با خواندن نثر داستانی آن عمق وجود نویسنده اش را می یابد و در دنیای او، رازهایی را کشف می کند که اگر آنها را به خود نویسنده بازگوید، شاید با حیرت و اعتراض او روبرو شود. نویسنده مقامات قصد دارد تا مسائلی را پیرامون فرد و جامعه عصر خویش مطرح کند و موضع گیریهای خود را نسبت به این مسائل به خواننده منتقل کند. وی برای انتقال این اندیشه ها و بیان جهت گیری های خود، زبان ویژه ای را برگزیده است که تکرار برخی عوامل در آن، گرایش های ذهنی وی را نشان می دهد.
ویژگی های کتاب
...

[ویکی فقه] مقامات الحریری (کتاب). «مقامات الحریری» یا «المقامات الادبیه» کتابی است به زبان عربی ، که نوشته أبو محمد قاسم بن علی بن محمد بن عثمان الحریری البصری (۴۴۶- ۵۱۶ ق) است ؛ وی این کتاب را به تقلید از شیوه بدیع الزمان همدانی در ۵۰ مقامه نگاشته و در تصنع و تکلف از او نیز در گذشته است.
مقامات، جمع «مقامه»، قسمی است از اقسام قصص است که با صرف نظر از تکلفات لفظی و معنوی که در آن هدف اصلی است، از جنبه داستانی هیچ گونه ارزش و تنوعی ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن این است که بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بیشتر صنایع لفظی و بدیعی به خصوص سجع را در آن به کار برده و در لغت پردازی و ترکیب سازی، نهایت هنر خود را در فن نثر نویسی به شیوه معمول در این دوره ارائه دهد. از جنبه داستانی، مقامات عبارت است از داستان هایی کوتاه و مستقل که تنها وجه ارتباط آن ها با یکدیگر راوی واحدی است که شخص معینی را در حالات مختلف وصف می کند. هم چنین دانستنی است که نام هر مقامه، ماخوذ از مکانی است که داستان در آن اتفاق افتاده مانند مقامه حلبیه، مقامه موصلیه.

پیشنهاد کاربران

بپرس