[ویکی اهل البیت] ملا محمد اسماعیل خواجویی فرزند محمدحسین بن محمدرضا بن علاءالدین محمد مازندرانی متوفی 1173 ق. فقیه، حکیم و محدث بزرگ عصر افشاریه و صاحب آثار بسیار است
محمداسماعیل اهل مازندران بوده و احتمالاً زادگاه وی نیز همان منطقه بوده است؛ اما مشخص نیست که از کدام شهر این استان سرسبز می باشد. شهرت وی به «اصفهانی» به این سبب بوده است که محل رشد، مراحل تحصیلات و تألیفات وی در شهر اصفهان بوده است.
شهرت او به «خواجویی» نیز بدان سبب بوده که وی در سال (1133 هـ.ق) به محله «خواجو» که در آن هنگام خارج از شهر اصفهان بوده ـ هجرت کرده است. از نوشته های کهن استفاده می شود که این محله را قبل از حکومت صفویه، «باغ کاردان» و «طراز آباد» می نامیده اند و در عهد صفویه و پس از آن گاهی «خواجو» و زمانی «خواجه» گفته شده است. سبب این نامگذاری ظاهراً سکونت جمعی از خواجه سرایان حرم سلاطین سلجوقی یا صفوی در این ناحیه بوده است و «خواجه» در اثر کثرت استعمال به «خواجو» تبدیل شده است.
نام تمام استادان و مشایخ علامه خواجویی در دسترس نیست؛ اما نام برخی از آن ها بدین شرح است:
از رویدادهای مهم عصر ملا محمداسماعیل خواجویی، فتنه افغان ها در ایران و به ویژه اصفهان بود. در سال (1122 هـ.ق) افغان ها به ایران حمله کردند و سیزده سال بعد یعنی در سال (1135 هـ.ق) کاملا بر ایران مسلط شدند.
برخی از عالمان حوزه علمیه اصفهان در فراز و نشیب حوادث، یا به شهادت رسیدند یا مفقودالاثر شدند و یا از آن جا برای همیشه کوچ کردند. مراکز علمی و فرهنگی اصفهان توسط مهاجمان ویران گردید و کتاب های کتابخانه های بزرگ این شهر تاریخی به عنوان سوخت در حمام های اصفهان بکار گرفته شد.
برخی از مورخان و دانشوران درباره شخصیت و ویژگی های خواجویی اظهارنظر کرده اند که به آن ها اشاره می کنیم:
سید محمدباقر خوانساری چنین نوشته است: عالم جلیل مولانا اسماعیل خواجویی، عالمی است بارع و حکیمی است جامع و ناقدی است بصیر و محققی است نحریر، از اجلای متکلمین و فقهای اذکیا است. دارای هوش سرشار، فطرتی شریف، نفسی سلیم، هیبتی عظیم و روحی قوی است؛ و نیز قلبی پاک، درونی تزکیه شده، زهدی فراوان و اخلاقی پسندیده دارد و مستجاب الدعوه و بی ادعا می باشد و در دیده پادشاهان و اعیان عظیم و سربلند است.
محمداسماعیل اهل مازندران بوده و احتمالاً زادگاه وی نیز همان منطقه بوده است؛ اما مشخص نیست که از کدام شهر این استان سرسبز می باشد. شهرت وی به «اصفهانی» به این سبب بوده است که محل رشد، مراحل تحصیلات و تألیفات وی در شهر اصفهان بوده است.
شهرت او به «خواجویی» نیز بدان سبب بوده که وی در سال (1133 هـ.ق) به محله «خواجو» که در آن هنگام خارج از شهر اصفهان بوده ـ هجرت کرده است. از نوشته های کهن استفاده می شود که این محله را قبل از حکومت صفویه، «باغ کاردان» و «طراز آباد» می نامیده اند و در عهد صفویه و پس از آن گاهی «خواجو» و زمانی «خواجه» گفته شده است. سبب این نامگذاری ظاهراً سکونت جمعی از خواجه سرایان حرم سلاطین سلجوقی یا صفوی در این ناحیه بوده است و «خواجه» در اثر کثرت استعمال به «خواجو» تبدیل شده است.
نام تمام استادان و مشایخ علامه خواجویی در دسترس نیست؛ اما نام برخی از آن ها بدین شرح است:
از رویدادهای مهم عصر ملا محمداسماعیل خواجویی، فتنه افغان ها در ایران و به ویژه اصفهان بود. در سال (1122 هـ.ق) افغان ها به ایران حمله کردند و سیزده سال بعد یعنی در سال (1135 هـ.ق) کاملا بر ایران مسلط شدند.
برخی از عالمان حوزه علمیه اصفهان در فراز و نشیب حوادث، یا به شهادت رسیدند یا مفقودالاثر شدند و یا از آن جا برای همیشه کوچ کردند. مراکز علمی و فرهنگی اصفهان توسط مهاجمان ویران گردید و کتاب های کتابخانه های بزرگ این شهر تاریخی به عنوان سوخت در حمام های اصفهان بکار گرفته شد.
برخی از مورخان و دانشوران درباره شخصیت و ویژگی های خواجویی اظهارنظر کرده اند که به آن ها اشاره می کنیم:
سید محمدباقر خوانساری چنین نوشته است: عالم جلیل مولانا اسماعیل خواجویی، عالمی است بارع و حکیمی است جامع و ناقدی است بصیر و محققی است نحریر، از اجلای متکلمین و فقهای اذکیا است. دارای هوش سرشار، فطرتی شریف، نفسی سلیم، هیبتی عظیم و روحی قوی است؛ و نیز قلبی پاک، درونی تزکیه شده، زهدی فراوان و اخلاقی پسندیده دارد و مستجاب الدعوه و بی ادعا می باشد و در دیده پادشاهان و اعیان عظیم و سربلند است.
wikiahlb: ملا_اسماعیل_خواجویی