مناجات المحبین

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مناجات المحبین یا مناجات دوست دران، از مناجات های پانزده گانه است که از امام سجاد(ع) نقل شده و محبت خداوند، لوازم و آثار محبت به خداوند، بندگی و لطف و عنایت خدا، موضوعات این مناجات می باشد.
مناجات المحبین از امام سجاد(ع) نقل شده و در صحیفه سجادیه ، بحارالانوار و مفاتیح الجنان آمده است. علامه مجلسی زمان قرائت این دعا را روز شنبه تعیین کرده است.
آموزه های دعا
در فراز اول مناجات محبین دو مطلب تبیین شده است: نخست اینکه اگر کسی شیرینی محبت خداوند را چشید و از لذت محبت او سرشار گردید دیگر سراغ جایگزینی برای وی نمی رود و دل را در گرو محبت غیر او قرار نمی دهد. مطلب دوم اینکه اگر کسی به جوار خداوند بار یافت و به قرب معبود انس گرفت، حتی لحظه ای از حال و هوای انس به قرب الهی خارج نمی شود. در ادامه امام سجاد(ع) از خداوند می خواهد که خود را در شمار کسانی قرار دهد که برای مقام قرب و ولایتش برگزیده است. قربی که ایشان از خداوند درخواست دارد قرب اکتسابی است که در پرتو پیروی از دستورات خداوند، بندگی و خودسازی تحصیل می گردد و از این نظر خاص بندگان برگزیده و مومن خداست و تنها آنان از این امتیاز عالی برخوردارند.سپس ایشان می فرماید که شوق به لقای الهی از لوازم و آثار طبیعی محبت به خداوند است و باعث گسترش و کمال محب به او نیز می شود. در ادامه امام سجاد(ع) راضی بودن به قضا و قدر الهی را از دیگر لوازم محبت به خداوند معرفی می کند و می فرماید: «رویت و مشاهده خداوند برای بندگان خالص خداوند تحقق می یابد.» و اگر رویت و مشاهده خداوند امر تحقق یافتنی نبود، این همه در روایات، آیات و دعا ها به آن اشاره نمی شد. البته مشاهده خداوند دارای مراتب است و معصومین(ع) عالیترین مراتب آن را دارند و مراتب نازل تر آن برای سایرین امکان تحقق دارد. و مشاهده خداوند مشاهده حسی نیست چون خداوند مجرد است و جسمانی نیست.امام سجاد(ع) از خداوند می خواهد که ایشان را در شمار کسانی قرار دهد که رضایت خود را به آن ها بخشیده و آنان را برای مقام رضایتش برگزیده است. همچنین درخواست می کند که ایشان را از شمار کسانی قرار دهد که به قهر و هجران خود مبتلا نساخته است. آن حضرت بندگی خدا را راه نیل به قرب و جوار الهی و درک عظمت و ارزش آن معرفی می کند و از خداوند درخواست می کند که ایشان را در شمار مجذوبان و شیفتگانش و کسانی که آنان را برای مشاهده اش برگزیده است، قرار دهد. همچنین از خداوند می خواهد که ایشان را در شمار کسانی قرار دهد که توجه و روی او را یکپارچه به سوی خود گردانده است. حضرت پس از آنکه از خداوند درخواست می کند که آرامش و شادمانی از انس با خود را به ایشان عنایت کند، از او می خواهد وی را در شمار کسانی قرار دهد که همه عمر را با آه و ناله سپری می کنند.امام زین العابدین(ع) بیان می کند که انوار قدس الهی در چشم دوستان خدا، بسیار چشم نواز است و افزون بر بیان رابطه عاشقانه خود با خداوند، می فرماید: همه آثار و نتایجی که از محبت خداوند برای دوستانش حاصل می شود، ناشی از لطف و عنایت خداست و تا او اراده نکند کسی به این سرمایه های متعالی و ارزشمند دست نمی یابد. و از خداوند درخواست می کند که دوستی دوستدارانش را به وی عطا کند. حضرت در فراز پایانی این مناجات از خداوند درخواست می کند که توفیق نظاره کردن به جمالش را به ایشان عنایت کند. سپس می فرماید: «خدایا به دیده لطف و کرم به من بنگر و هیچ گاه روی از من برمگردان و مرا از اهل سعادت و کامیابی در نزد خود قرار ده.»
شرح ها
ترنم عشق در شرح مناجات المحبین کتابی است که در شرح مناجات المحبین به قلم قدرت الله مومنی نگاشته شده است.

[ویکی شیعه] مُناجاتُ الْمُحِبّین یا مناجات دوست داران، از مناجات های پانزده گانه نقل شده از امام سجاد(ع) که حاوی مفاهیمی از جمله محبت خداوند، لوازم و آثار محبت به خداوند، و بندگی و لطف و عنایت خداست.
مناجات المحبین از امام سجاد(ع) نقل شده و در الصحیفة الثانیة السجادیة، بحارالانوار و مفاتیح الجنان آمده است. علامه مجلسی، زمان قرائت این دعا را روز شنبه دانسته است.
در فراز اول مناجات محبین، دو نکته بیان شده است؛ اول آنکه اگر کسی شیرینی محبت خداوند را چشید و از لذت محبت او سرشار شد، جایگزینی برای او نمی طلبد و دل به محبت غیر او نمی دهد. نکته دوم آنکه اگر کسی به جوار خداوند راه یافت و به قرب معبود انس گرفت، حتی لحظه ای از حال و هوای انس به قرب الهی خارج نمی شود. در ادامه، امام سجاد(ع) از خداوند می خواهد که خود را در شمار کسانی قرار دهد که برای مقام قرب و ولایتش برگزیده است. قربی که او از خداوند می طلبد، قرب اکتسابی است که در پرتو پیروی از دستورات خداوند، بندگی و خودسازی به دست می آید و از این نظر خاص بندگان برگزیده و مومن خداست و تنها آنان از این امتیاز عالی برخوردارند.

پیشنهاد کاربران

بپرس