مهارت های زندگی

مهارت های زندگی توانایی هایی هستند که با تمرین مداوم پرورش می یابند و شخص را برای روبه رو شدن با مسائل روزانه زندگی، افزایش توانایی های روانی، اجتماعی و بهداشتی آماده می کنند. سازمان جهانی بهداشت مهارتهای زندگی را چنین تعریف نموده است: توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالشها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید. [ ۱] در تعریف دیگر می توان مهارت های زندگی را مجموعه ای از مهارت ها و شایستگی های فردی و گروهی دانست که افراد برای زیستن در هزاره جدید به آن نیازمند می باشند. همزمان با یادگیری تسلط و استقرار، در این مهارت ها فرد علاوه بر رسیدن به آرامش و تعادل در زندگی فردی و اجتماعی به ایفای نقش در زندگی خود می پردازد. [ ۲]
بطور کلی مهارتهای زندگی عبارتند از توانایی هایی که منجر به ارتقای بهداشت روانی افراد جامعه، غنای روابط انسانی، افزایش سلامت و رفتارهای سالم در سطح جامعه می گردند. مهارتهای زندگی هم به صورت یک راهکار ارتقای سلامت روانی و هم به صورت ابزاری در پیشگیری از آسیب های روانی–اجتماعی مبتلا به جامعه نظیر اعتیاد، خشونت های خانگی و اجتماعی، آزار کودکان، خودکشی، ایدز و موارد مشابه قابل استفاده است به طور کلی مهارتهای زندگی، ابزاری قوی در دست متولیان سلامت روانی جامعه در جهت توانمندسازی جوانان در ابعاد روانی–اجتماعی است. این مهارت‎ها به افراد کمک می کنند تا در زندگی روزمره و در مواجهه با چالش ها مثبت عمل کرده، هم خودشان و هم جامعه را از آسیب های روانی–اجتماعی حفظ کرده و سطح بهداشت روانی خویش و جامعه را ارتقاء بخشند. [ ۳]
در حال حاضر دو شیوه برای آموزش مهارت های زندگی وجود دارد که عبارتند از مدل مهارتهای ده گانه و مدل 4 - H
تقسیم ده گانه مهارتهای زندگی از سوی سازمان جهانی بهداشت انجام شده و اغلب شامل مهارت های زیر می شود:[ ۲]
• توانایی تصمیم گیری
• توانایی حل مسئله
• توانایی تفکر خلاق
• توانایی تفکر نقادانه
• توانایی برقراری رابطه مؤثر با دیگران
• توانایی برقراری روابط بین فردی سازگارانه
• توانایی خودآگاهی
• توانایی همدلی با دیگران
• توانایی رویارویی با هیجان ها ( غم، خشم، شادی، … )
• توانایی رویارویی با استرس ها
• در ایالات متحده 4 - H، سازمانی مربوط به امور جوانان است که بنیاد ملی غذا و کشاورزی و وزارت کشاورزی ایالات متحده ( USDA ) آن را اداره می کنند، و رسالت آن «به کارگیری جوانان به منظور رسیدن به نهایت استعداد آنان و همچنین پیشبرد حوزهٔ توسعهٔ جوانان است. » نام 4 - H نمایانگر چهار حوزهٔ توسعه فردی مورد توجه این سازمان است:
• سر ( Head )
• قلب ( Heart )
• دست ها ( Hands )
• سلامت ( Health )