موسیقی مجلسی

موسیقی مجلسی (chamber music)
موسیقی ای که برای اجرا در یک اتاق یا تالار کوچک ، و نه در تالار کنسرت ، در نظر گرفته می شود و معمولاً برای ترکیب های مختلفی از سازها ساخته می شود، و هر بخش از آن را یک ساز می نوازد، مثل کوآرتت زهی . موسیقی مجلسی به منزلۀ یکی از شاخه های سازیِ شکل های قدیمیِ موسیقی آوازی مانند مادریگال ، که به سازهای همراهی نواز چندان فرصت ارائه تکنیک را نمی دهند، رشد و گسترش یافت . در آغاز سبک آن کاملاً سازی بود، و در دست هایدن و بتهوون تبدیل به رسانه ای خصوصی و اغلب تجربی شد، که خواست هایی غیرمعمول هم از نوازندگان و هم از شنوندگان می طلبید. درخلال قرن ۲۰ محدودیت های ضبط و پخش رادیویی بسیاری از آهنگ سازان را بر آن داشت که اندازۀ ارکسترهای خود را تا حد ارکستر مجلسی کاهش دهند، که نمونه های آن عبارت اند از کنسرتوی مجلسی ساختۀ آلبان بِرگ (۱۹۲۳ـ۱۹۲۵) و آگون اثر استراوینسکی (۱۹۵۳ـ۱۹۵۷).تکامل اولیه . کوآرتت زهی گرِگوریو الگری را نخستین نمونه از این دست می دانند، و مکتب ویولن نوازان بزرگ ایتالیایی ـ همچون ویوالدی و کورِلّی ـ باس شیفره را بنا کردند. از قرن ۱۸ هایدن نوع جدیدی از موسیقی مجلسی را ارائه کرد، که در آن اعضای یک کوآرتت زهی بخش هایی با ارزش یکسان را می نواختند، و هیچ ساز کلاویه دار اضافه ای به کار نمی رفت . هایدن در قالب موسیقی مجلسی خود به بسط و گسترش فرم سونات کلاسیک نیز پرداخت . کوآرتت های او بر کوآرتت های موتسارت تأثیر گذاشتند، که به نوبۀ خود آثار بعدی هایدن را تحت تأثیر قرارداد. آخرین کوآرتت های بتهوون نشان دهندۀ فاصله گیری های حیرت انگیز زیادی از چارچوب کلاسیک اولیه اند.
تکامل بعدی. در قرن ۱۹ موسیقی مجلسی به تالار کنسرت راه یافت ، و گاهی جنبه ای نیمه ارکستری به خود می گرفت ، مانند آثار برامس.
مکتب فرانسوی. امپرسیونیست های اوایل قرن ۲۰ ، مانند دبوسی و راول ، با فرم های موسیقی مجلسی تجربه اندوزی کردند، و پس از آن، پیشرفت هایی همچون آتونالیته و چندتونالیتهای (پلی تنال ) در موسیقی مجلسی جایگاهی یافتند. ازجمله آهنگ سازان قرن ۲۰ موسیقی مجلسی عبارت اند از بِرگ ، وبرن ، هیندمیت، استراوینسکی ، پروکوفیف، شوستاکوویچ، کودای، بارتوک ، آیرلند، بلیس، تیپِت، روبرا، کوپلند، و روی هَریس.