مویرگ

سرخرگهای کوچک به مویرَگ هایی ( capillary ) منتهی می شوند که کوچک ترین رگ های بدن هستند که فقط از یک لایه بافت پوششی همراه با غشای پایه درست شده اند. تبادل مواد بین خون و یاخته های بدن، در این رگ ها انجام می شود. وقتی سرخرگ وارد اندامی می شود، مانند ریشه گیاه شاخه شاخه می شود و در آخر به رگ های بسیار باریکی که دیواره آنها بسیار نازک است تبدیل می شود. به این رگ های کوچک مویرگ می گویند. مویرگ ها خون را بین یاخته ها توزیع می کنند؛ یعنی غذا و اکسیژن را به یاخته ها می دهند و در عوض مواد زائد و دی اکسید کربن را از آنها می گیرند. رگ ها می توانند تنگ یا گشاد شوند. به عنوان مثال عضلات هنگام کار به مواد غذایی بیشتر و اکسیژن بیشتر نیاز دارند. پس رگ ها گشاد می شوند تا خون بیشتری را به عضلات برسانند یا بالعکس.
جریان خون در مویرگ ها بسیار کند است. در مویرگ های شبکه عروقی سرعت جریان خون به حداقل می رسد، مویرگ ها رابط بین سرخرگچه ها و سیاهرگچه ها بوده و به علت گستردگی زیاد خود، دیواره نازک و جریان کند خون مناسب ترین جا برای مبادله مواد غذایی، اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و مایع میان بافتی می باشد. مبادله مواد از راه پراکندگی، گذر از منافذ دیواره مویرگ ها، گذر از پیوندهای بین سلولی و به دست وزیکول های پینوسیتوزی انجام می گیرد. تخمین زده می شود که یک انسان بالغ معمولی حدود ۷ میلیارد مویرگ داشته باشد. همچنین برآورد می شود که هر مویرگ، به طور متوسط یک میلی متر طول دارد. قطر هر مویرگ هم حدود ۸ میکرو متر است. فاصله بیشتر یاخته های بدن تا مویرگ ها حدود ۲۰ میکرومتر است.
مویرگ ها به سه دسته تقسیم می شوند:
الف ) مویرگ های پیوسته:در این نوع مویرگ یاخته های بافت پوششی با همدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند. این نوع مویرگ ها در دستگاه عصبی مرکزی، شش ها، بافت چربی و ماهیچه ها یافت می شوند.
ب ) مویرگ های منفذدار:منافذ فراوان در غشای سلول های پوششی دارند. غشای پایه در این مویرگ ها ضخیم استکه عبور مولکول های درشت مثل پروتئین را محدود می کند. این نوع مویرگ در کلیه ها، غدد درون ریز و معده یافت می شود.
ج ) مویرگ های ناپیوسته:فاصله یاخته های بافت پوششی آن قدر زیاد است که به صورت حفره هایی در دیواره مویرگ دیده می شود. این نوع مویرگ ها در کبد، طحال و مغز استخوان دیده می شود.
توضیحاتی مختصر در زمینه ساختار مویرگ ها: