میرزا اقا تبریزی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] میرزا آقا تبریزی. تَبْریزی، میرزا آقا، از نمایشنامه نویسان ایرانی در سدۀ ۱۳ق/ ۱۹م که برای نخستین بار در تاریخ ادبیات نمایشی ایران، نمایشنامه هایی به زبان فارسی تصنیف کرده است.
دانسته هایی اندک دربارۀ زندگی میرزا آقا در دست است که بیشترین آن ها برگرفته از نامه های او به میرزا فتحعلی آخوندزاده است.
آخوندزاده، فتحعلی، الفبای جدید و مکتوبات، ص۳۸۹-۳۹۲، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، ۱۳۵۷ش.
ظاهراً پس از تحصیلات و در زمانی که بر ما روشن نیست، میرزا آقا به مشاغل دولتی روی آورد. نخست در «معلم خانۀ دولتی» (دارالفنون) به مدت چند سال مترجم معلمان اتریشی شد و به همین سبب توانست به دریافت چند قطعه نشان درجه یک، دو و سه مربوط به «معلم خانه» نایل شود. سپس در ۱۲۷۹ق/۱۸۶۲م از طرف دولت به خدمت در سفارتخانه های ایران در بغداد و استانبول مأمور شد و در این شهر هم به دریافت نشان «مجیدیه» از دولت عثمانی توفیق یافت. این مأموریت در زمان سفارت حسین خان مشیرالدوله (۱۲۷۵-۱۲۸۷ق/ ۱۸۵۹-۱۸۷۰م) در استانبول بود. او در حدود سال ۱۲۸۰ق به تهران بازگشت و سپس با هماهنگی دولت ایران، در سفارت فرانسه به عنوان منشی اول مشغول به کار شد.
آخوندزاده، فتحعلی، الفبای جدید و مکتوبات، ص۳۸۹، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، ۱۳۵۷ش.
دربارۀ میرزا آقا، حدس و گمان هایی هم وجود دارد، از جمله بکتاش
بکتاش، مایل، «میرزا آقا تبریزی»، ج۱، ص۲۱، فصلنامۀ تئاتر، تهران، ۱۳۵۶ش، س ۱، شم ۱.
...

دانشنامه آزاد فارسی

میرزا آقاتبریزی. میرزا آقاتبریزی (قرن ۱۳ق)
نمایش نامه نویس ایرانی دورۀ قاجار. از نخستین کسانی است که نمایش نامه هایی به سبک جدید نوشته است. متأثر از سبک نمایش نامه های کمدی، انتقادی و اجتماعیِ آخوندزاده بود. وی زبان روسی می دانست و در دوره ای منشی اول سفارت فرانسه بود. ازجمله نمایش نامه های او که در حوالی ۱۲۸۷ق نوشته و پرداخته است: سرگذشت اشرف خان حاکم عربستان در ایام توقف او در تهران؛ طریقۀ حکومت زمان خانِ بروجردی و سرگذشت آن ایام؛ حکایت کربلا رفتنِ شاه قلی میرزا و سرگذشت ایام توقف چند روزه در کرمانشاهان؛ حکایت عاشق شدنِ آقا هاشم خلخالی به سارا نام؛ حکایت حاجی احمد مشهور به حاجی مرشد کیمیاگر؛ رسالۀ اخلاقیه (به نثر). سه نمایش نامه ای که منسوب به میرزا ملکم خان است، برطبق تحقیقات جدید، متعلّق به میرزا آقا تبریزی است.

پیشنهاد کاربران

بپرس