ناو هواپیمابر

ناو هواپیمابر یک کشتی جنگی است که برای حمل کردن و پوشش دادن هواپیما ها و بالگردهای جنگی طراحی شده است و به عنوان یک فرودگاه شناور عمل می کند، و این گونه هواپیماها می توانند بدون سوخت گیری و توقف، عملیات در مسافت های دور را انجام دهند. این قابلیت باعث می شود نیاز به پایگاه های هوایی کمتر شود چون یک ناوهواپیمابر می تواند نقش یک پایگاه متحرک را ایفا کند. ناوهای هواپیمابر آمریکا قادر هستند ۱۵ سال بدون توقف حرکت کنند. [ ۱] [ ۲]
ناوهای هواپیمابر آمریکایی و ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسوی ها از نیروگاه هسته ای برای تأمین انرژی مورد نیازشان استفاده می کنند که به آن ها اجازه می دهد مدت ها دور از آشیانه بی نیاز از سوخت گیری بمانند اما بقیه ناوها از سوخت های متعارف استفاده می کنند. [ ۳]
ناو هواپیمابر یک جنگ افزار بسیار گران قیمت است که بهای آن گاه تا ۴٫۵ میلیارد دلار و برای ناو جدید جرالد فورد آمریکا به ۱۳ میلیارد دلار می رسد. از این رو در سال ۲۰۲۱ تنها ۲۵ ناو هواپیمابر در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۱۲ ناو متعلق به ایالات متحده آمریکا ( ۱۱ ناو فعال و ۱ ناو ذخیره ) است. کشورهای ایتالیا، چین و هند هر کدام دارای دو فروند ناو هواپیمابر و هفت کشور، روسیه، بریتانیا، فرانسه، برزیل، تایلند و اسپانیا هر کدام یک ناو هواپیمابر در اختیار دارند. [ ۴]
در گذشته کشورهای ژاپن ( ۲۰ ناو ) ، کانادا ( ۳ ناو ) ، استرالیا، ( ۳ ناو ) ، آرژانتین ( ۲ ناو ) و هلند ( ۱ ناو ) صاحب ناو هواپیمابر بودند. [ نیازمند منبع] کشور ترکیه نیز در سال ۲۰۲۲ با به خدمت گرفتن ناو هواپیمابر تی سی جی آنادلو به جمع دارندگان ناو هواپیمابر پیوست. [ ۵]
سبک ترین ناو هواپیمابر فعال نیز ناو چاری ناروبت تایلند با ۱۱۴۰۰ تن و یکی دیگر از سنگین ترین ناو هواپیمابر، ناو دریادار کوزنتسف روس ها با ۵۵ هزار تن وزن است. [ نیازمند منبع]
در اوایل سدهٔ ۲۱ ناوهای هواپیمابر در سرتاسر جهان گنجایش حمل ۱۰۰ هواپیما را داشتند.
ناوهای هواپیمابر معمولاً با چند کشتی دیگر به صورت گروهی حرکت می کنند. این کشتی ها می توانند تجهیزات پدافندی یا لوازم یدکی برای هواپیماها را تأمین کنند. معمولاً چند کشتی دیگر وظیفه محافظت از ناو اصلی را دارند مانند سامانه های پیش اخطار یا دفاع موشکی.
ناو هواپیمابر را نباید با ناو که کشتی جنگی کاملاً متفاوتی است اشتباه گرفت.

ناوِ هواپیمابَر (aircraft carrier)
ناوِ هواپیمابَر
کشتی اقیانوس پیما با عرشه ای عریض و مسطح برای پروازکردن و فرودآمدن هواپیماهای نظامی؛ همچنین پایگاه نظامی شناور دور از وطن برای سوخت گیری هواپیماهای جنگی، تعمیر آن ها، شناسایی، اسکورت، و عملیات هجومی و دفاعی. هواپیماها از روی عرشۀ پرواز ناو، که بسیار وسیع و بدون مانع است، شروع به پرواز می کنند یا بر سطح آن فرود می آیند. این عرشه ها غالباً تجهیزات بازدارنده و سرعت گیرهایی دارند که هواپیماها را پس از فرود متوقف می کند. نقش ناو و هواپیماهای مستقر روی آن عبارت اند از شناسایی، پرتاب موشک و اژدر، بمباران شناورهای دشمن، عملیات ضد زیردریایی، پشتیبانی هوایی از نیروی دریایی خودی، و عملیات آبی ـ خاکی. ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی امریکا عملکردی همچون فرودگاه های متحرک و پایگاه های ساحلی به منظور اجرای عملیات تاکتیکی و استراتژیک برضد اهداف زمینی دارند. از آن جایی که منتقدان بر آسیب پذیربودن این ناوها در برابر حملات موشکی و زیردریایی تأکید می کنند، ظاهراً توجه طراحان در حال حاضر بیشتر به جنگ ضدزیردریایی معطوف شده است. ناوهای هواپیمابر، برخلاف پرهزینه بودن، همواره توجه قدرت های بزرگ مانند امریکا و شوروی (سابق) را به خود جلب کرده اند. برخی از ناوها عبارت اند از ناو کامسامولسک شوروی سابق (۱۹۷۹) (۴۰ هزار تُن شامل ۱۵ هواپیما و ۲۰ هلی کوپتر)، ناو آیزنهاور امریکا (۱۹۷۹) (با وزن ۸۱,۶۰۰ تُن و ۹۵ هواپیما)، و ناو انگلیسی اینوینسیبل (۱۹۸۰) (۱۹,۵۰۰ تُن). ناوهای هواپیمابر جدید مجموعه ای از هواپیما، هلی کوپتر، موشک انداز، و توپ های ضدهوایی دارند. نخستین ناو هواپیمابر، که برای اهداف خاص (نظامی) طراحی شد، ناو انگلیسی اچ ام اس هرمس بود، که در ۱۹۱۳ ساخت آن تکمیل شد. ناوها در جنگ جهانی دوم نقش مهمی ایفا کردند، اما در سال های بعد از جنگ هزینۀ نگهداری و آسیب پذیری این شناورهای عظیم بیش از مزیت هایشان بود. با این وجود، تا ۱۹۸۰ انگیزۀ دستیابی به امکانات برای نابود کردن هواپیماهای دشمن فراتر از شعاع عمل سلاح های خود کشتی مثلاً زمان محافظت از کاروان دریایی ـ به احیای گستردۀ ناوهای هواپیمابر ۲۰ تا ۳۰هزار تُنی انجامید. ناوهای هواپیمابر در جنگ خلیج فارس، علیه عراق، نقش مهمی ایفا کردند.