نظریه آشوب. نظریه آشوب ( به انگلیسی: Chaos Theory ) ، شاخه ای از ریاضیات است که به مطالعه سامانه های پویای آشوب ناک می پردازد؛ سامانه هایی که بی نظم وترتیبی شان، در ظاهر، تصادفی است اما در واقع، از الگوها و قوانین قطعی پیروی می کند که به شدت به شرایط اولیه حساسند. [ ۱] [ ۲] نظریه آشوب، دانشی میان رشته ایست که بر اساس آن، سامانه های پیچیده به ظاهر تصادفی، الگوها، درون پیوستگی ها، حلقه های بازخوردی، تکرار، خودهمانندی، فراکتال ها، و خودسازماندهی دارند. [ ۳] اثر پروانه ای، زیربنای نظریه آشوب است، و به توصیف این پدیده می پردازد که چگونه تغییرات بسیار کوچک در شرایط اولیه یک سامانه قطعی و غیرخطی، می تواند به تغییرات بزرگی در پاسخ سیستم بیانجامد؛ یعنی وابستگی حساس به شرایط اولیه. [ ۴] استعاره ای از این رفتار، پروانه ای است که در تگزاس بال می زند و طوفانی در چین به پا می کند. [ ۵]
تغییرات کوچک در شرایط اولیه، مانند تغییرات در اثر گرد کردن اعداد در محاسبات، می تواند باعث واگرایی گسترده خروجی های چنین سامانه هایی شده، به گونه ای که پیش بینی بلندمدت رفتارشان را در حالت کلی، غیرممکن می سازد. [ ۶] بااین که این گونه سامانه ها قطعی هستند، ممکن است چنین شود. قطعی بودن به این معناست که رفتار آینده شان از سیر تکاملی منحصربه فردی پیروی کرده، [ ۷] کاملاً وابسته به شرایط اولیه بوده، و هیچ اثری از رفتار تصادفی در آن دیده نمی شود. [ ۸] به بیانی دیگر، ماهیت قطعی این سامانه ها، باعث پیش بینی پذیری شان نمی شود. [ ۹] [ ۱۰] به این رفتار، آشوب قطعی یا تنها، آشوب می گویند. این نظریه را ادوارد لورنتس این گونه خلاصه کرد:[ ۱۱]
آشوب، هنگامی ست که حال، آینده را تعیین می کند، اما حالِ تقریبی نتواند آینده را تقریبی تعیین کند.
رفتار آشوب ناک در بسیاری از سامانه های طبیعی دیده می شود؛ جریان سیالات، بی نظمی های تپش قلب، آب وهوا و اقلیم. [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۷] همچنین این پدیده، در برخی سامانه ها با مؤلفه های مصنوعی، همچون بازار سهام و ترافیک جاده ها نیز خودبه خود رخ می دهد. [ ۱۴] [ ۳] این رفتار را می توان از راه تحلیل مدل ریاضیاتی، با کمک فنون تحلیلی چون نمودارهای بازگشتی و نگاشت های پوانکاره، مطالعه کرد. نظریه آشوب در رشته های گوناگونی مانند هواشناسی، [ ۷] انسان شناسی، [ ۱۵] جامعه شناسی، [ ۱۶] علوم محیطی، علوم رایانه، مهندسی، اقتصاد، بوم شناسی، مدیریت بحران همه گیری جهانی، [ ۱۷] [ ۱۸] و فلسفه کاربرد دارد. این نظریه، پایه رشته های علمی چون سامانه های پویای پیچیده، نظریه مرز آشوب و فرایندهای خودسامانی است.
تغییرات کوچک در شرایط اولیه، مانند تغییرات در اثر گرد کردن اعداد در محاسبات، می تواند باعث واگرایی گسترده خروجی های چنین سامانه هایی شده، به گونه ای که پیش بینی بلندمدت رفتارشان را در حالت کلی، غیرممکن می سازد. [ ۶] بااین که این گونه سامانه ها قطعی هستند، ممکن است چنین شود. قطعی بودن به این معناست که رفتار آینده شان از سیر تکاملی منحصربه فردی پیروی کرده، [ ۷] کاملاً وابسته به شرایط اولیه بوده، و هیچ اثری از رفتار تصادفی در آن دیده نمی شود. [ ۸] به بیانی دیگر، ماهیت قطعی این سامانه ها، باعث پیش بینی پذیری شان نمی شود. [ ۹] [ ۱۰] به این رفتار، آشوب قطعی یا تنها، آشوب می گویند. این نظریه را ادوارد لورنتس این گونه خلاصه کرد:[ ۱۱]
آشوب، هنگامی ست که حال، آینده را تعیین می کند، اما حالِ تقریبی نتواند آینده را تقریبی تعیین کند.
رفتار آشوب ناک در بسیاری از سامانه های طبیعی دیده می شود؛ جریان سیالات، بی نظمی های تپش قلب، آب وهوا و اقلیم. [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۷] همچنین این پدیده، در برخی سامانه ها با مؤلفه های مصنوعی، همچون بازار سهام و ترافیک جاده ها نیز خودبه خود رخ می دهد. [ ۱۴] [ ۳] این رفتار را می توان از راه تحلیل مدل ریاضیاتی، با کمک فنون تحلیلی چون نمودارهای بازگشتی و نگاشت های پوانکاره، مطالعه کرد. نظریه آشوب در رشته های گوناگونی مانند هواشناسی، [ ۷] انسان شناسی، [ ۱۵] جامعه شناسی، [ ۱۶] علوم محیطی، علوم رایانه، مهندسی، اقتصاد، بوم شناسی، مدیریت بحران همه گیری جهانی، [ ۱۷] [ ۱۸] و فلسفه کاربرد دارد. این نظریه، پایه رشته های علمی چون سامانه های پویای پیچیده، نظریه مرز آشوب و فرایندهای خودسامانی است.
wiki: نظریه آشوب
نظریه آشوب (فیلم). نظریه آشوب ( به انگلیسی: Chaos Theory ) نام یک فیلم کمدی - درام آمریکایی به کارگردانی مارکوس سیگا محصول سال ۲۰۰۸ است. فیلم در شهر ونکوور کشور کانادا فیلمبرداری شده است.
نسخه ویدئویی فیلم نیز در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۰۸ در آمریکا عرضه شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنسخه ویدئویی فیلم نیز در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۰۸ در آمریکا عرضه شده است.
wiki: نظریه آشوب (فیلم)