نفخ در صور

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] لفظ صور ده بار در قرآن مجید آمده و همه درباره قیامت است. از پیامبر اکرم صلی اله علیه و آله در مورد صور سوال شد، فرمودند: شاخی از نور است که اسرافیل به دهان می گیرد و یک طرف آن تنگ و طرف دیگر آن گشاد است و صورتی نورانی دارد.
اصلی ترین آیه ای که بحث نفخ صور در آن ذکر شده، آیه 68 سوره زمر است: «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ».
غالباً مفسرین این آیه را اینگونه تبیین نموده اند که: با نفخه اول که در آیه ذکر شده تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، می میرند مگر کسانی که خدا بخواهد و سپس بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگهان همگی بپا می خیزند و در انتظار حساب و جزا و سرنوشت خویشند.
اما علامه طباطبائی در تفسیر این آیه می گوید: «ظاهر آنچه در کلام خدای تعالی در معنای نفخ صور آمده این است که این نفخه دو بار صورت می گیرد، یکبار برای این که همه جانداران با هم بمیرند و یک بار هم برای این که همه مردگان زنده شوند و این معنا از روایات وارده از ائمه اهل بیت علیهم السلام و بعضی از روایات وارده از طرق اهل سنت از رسول خدا صلی الله علیه و آله برمی آید، هر چند که بعضی دیگر از روایات اهل سنت خالی از ابهام نیست و همین جهت باعث شده که بعضی از علمای اهل سنت، این نظریه را اختیار کنند که: نفخه صور در سه نوبت صورت می گیرد: اول برای میراندن. دوم برای زنده کردن و بعث و سوم برای فزع و صعقه و بعضی دیگر بگویند که: "چهار نفخه است" ولیکن اثبات این معنا از ظواهر آیات بسیار مشکل است.
و شاید همین انحصار نفخ صور در دو نفخه "اماته" و "احیا"، باعث شده که کلمه "صعق" را در نفخه اول به مردن خلایق تفسیر کنند با این که معروف از معنای این کلمه غش کردن است. صاحب صحاح می گوید: وقتی گفته می شود: "صعق الرجل صعقا و تصعقا" معنایش این است که غش کرد و "اصعقه غیره"، یعنی دیگری او را به غش درآورد. آنگاه می گوید: "صعقه" در آیه "فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ" به معنای مردن است و جمله "إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ" استثنایی است از اهل آسمانها و زمین.
و اما این که این استثناءشدگان چه کسانی هستند، بعضی گفته اند: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیلند، که پیشوایان فرشتگانند، چون این نامبردگان در هنگام نفخ صور نمی میرند، بلکه بعد از آن می میرند.
بعضی دیگر گفته اند: آن چهار نفر با حاملان عرشند. بعضی هم گفته اند: آن نامبردگان با رضوان و حور و مالک و زبانیه اند. بعضی دیگر - که سخنشان از همه سخنان سخیف تر و بی پایه تر است - گفته اند: منظور از جمله "مَنْ شاءَ اللَّهُ"، خود خدای سبحان است.
و خواننده عزیز توجه دارد که هیچیک از این اقوال به دلیلی از لفظ آیات که بتوان بدان استناد جست مستند نیستند.

پیشنهاد کاربران

بپرس