نفیسی سعید

نَفیسی، سعید (تهران ۱۲۷۴ـ همان جا ۱۳۴۵ش)
نَفیسی، سعید
ادب پژوه، مورّخ، داستان نویس، مترجم، روزنامه نگار ایرانی. فرزند علی اکبرخان ناظم الاطبا بود. تا سال سوم دبیرستان را در تهران گذراند و در پاییز ۱۲۸۸ش به سوئیس رفت و در شهر نوشاتل دورۀ دوم متوسطه را آغاز کرد. یک سال بعد به پاریس رفت و به تحصیل زبان و ادبیات فرانسه پرداخت. در ۱۲۹۷ش به ایران بازگشت و به تدریس در دبیرستان ها مشغول شد و ضمناً به عضویت انجمن دانشکده درآمد. در مجلۀ دانشکده، تهیۀ مقالات و تصحیح و طبع آنها را به او سپردند. چندی بعد، در انجمن ادبی ایران نیز عضویت یافت و بعد مدیریت مجلۀ فلاحت و تجارت، ریاست ادارۀ فلاحت، ریاست ادارۀ کارگزینی، و ریاست مدرسۀ عالی تجارت را در وزارت فواید عامه به عهده گرفت و از آن پس صرفاً به تدریس در مدرسه ها پرداخت. بعد از تأسیس دانشگاه تهران، به استادی دانشگاه تهران برگزیده شد. سعید نفیسی از نویسندگان پرکار بود و آثار متنوع بسیاری از خود به جای گذارد، که در همۀ آن ها روانی و شیوایی نثر و قدرت قلم او نمایان است. تألیفات او به ۲۵۰ کتاب و رساله می رسد و مقالات فراوانی دارد. از آثار مهم او فرهنگ فرانسه ـ فارسی (۲ جلد) است که برندۀ نشان لژیون دونور شد. عضو فرهنگستان ایران و فرانسه بود. از ترجمه های اوست: ایلیاد و ادیسه، اثر هومر (۱۳۳۴ و ۱۳۳۷ش)؛ آرزوهای بر باد رفته، اثر بالزاک (۱۳۳۷ش). از تصحیحات اوست: کلیات عراقی (۱۳۳۸)؛ دیوان قصاید و غزلیات نظامی (۱۳۳۸ش)؛ تاریخ مسعودی (۱۳۱۹ـ۱۳۳۲ش)؛ دیوان انوری (۱۳۳۷ش). از داستان های اوست: فرنگیس (۱۳۱۰ش)؛ نیمه راه بهشت؛ ستارگان سیاه (۱۳۱۶ش). از تألیفات و تحقیقات اوست: احوال و اشعار رودکی، ۳ جلد (۱۳۰۹ـ۱۳۱۰ش)؛ بابک خرم دین (۱۳۳۳ش)؛ مسیحیت در ایران تا صدر اسلام (۱۳۴۳ش)؛ سرچشمۀ تصوف در ایران (۱۳۴۵ش)؛ تاریخ نظم و نثر در ایران (۱۳۴۲ش)؛ تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دورۀ معاصر (۱۳۳۵ش)؛ تاریخ تمدن ایران ساسانی (۱۳۳۱ـ۱۳۴۴ش)؛ تاریخ بیمارستان های ایران (۱۳۲۹ش)؛ شاهکارهای نثر فارسی معاصر (۱۳۳۰ـ۱۳۳۲ش)؛ در پیرامون تاریخ بیهقی (۱۳۴۲ش).