نمایشگاه جهانی

نمایشگاه جهانی ( به انگلیسی: World's fair ) که به عنوانِ نمایشگاه سرگرمی ( به انگلیسی: Fun exhibition ) یا اِکسپو ( به انگلیسی: Expo ) نیز شناخته می شود، نمایشگاه جهانی بزرگی است که برای نمایش دستاوردهای کشورها طراحی شده است و هر چند سال یکبار در کشورهای مختلف جهان برگزار می شود. [ ۱] این نمایشگاه ها از مهم ترین نمایشگاه های برگزار شده در جهان محسوب می شوند که تحت نظر مؤسّسهٔ دفتر نمایشگاه های بین المللی برگزار می شود. [ ۲]
ایدهٔ برگزاری این قبیل نمایشگاه ها به سنت رایج بین فرانسویان برای برگزاری نمایشگاه های سالانه برمی گردد. در سال ۱۸۴۴ نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه صنعتی فرانسه ( French Industrial Exposition of 1844 ) در پاریس برگزار شد که این نمایشگاه زمینه ساز ادامهٔ این قبیل نمایشگاه ها در سطح بین المللی و تحت نام نمایشگاه جهانی بود. اوّلین دورهٔ این نمایشگاه ها پس از انقلاب صنعتی با نام «نمایشگاه بزرگ» در هاید پارک لندن در سال ۱۸۵۱ برگزار شد. [ ۳]
اکسپو برگرفته از واژه Exposition است و به نمایشگاه های جهانی که میانه های سده نوزدهم ( میلادی ) بر پا گردیده گفته می شود. اکسپو رویدادی است که هر پنج سال یکبار و هر بار در کشوری متفاوت برگزار می شود. اهمیت این نمایشگاه و پیامدها و برآیندهای آن برای کشورهای جهان آن چنان ارزشمند است که امروزه اکسپوها سومین رویداد مهم دنیا پس از مسابقات جام جهانی فوتبال و بازیهای المپیک بوده و نام المپیک فرهنگ ملل را برای آن برگزیده اند. [ ۴]
این نمایشگاه پیشگاهی است برای نمایش گذشته، اکنون و آینده کشورها که در آن دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه کشورها به نمایش گذاشته می شود. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی شهرهای میزبان و داد و ستدها و همکاری های بین المللی بسیار کارساز است. از این رو، همه کشورهای عضو دفتر نمایشگاه های بین المللی مایلند میزبانی این نمایشگاه را به گرده بگیرد. تا کنون حدود ۶۰ اکسپو در ۲۴ شهر برگزار شده است. «شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران» ازسال ۱۳۸۱ به نمایندگی از ایران به عضویت BIE درآمده است و سازمان دهی حضور در اکسپوها را برعهده دارد. [ ۴]
نمایشگاه های گل و گیاه:

نمایشگاه جهانی (۱۸۵۵). نمایشگاه جهانی ۱۸۵۵ ( به فرانسوی: Exposition Universelle of 1855 ) دومین دورۀ نمایشگاه جهانی بود که از تاریخ ۱۵ مه تا ۱۵ نوامبر سال ۱۸۵۵ میلادی در شانزه لیزه پاریس برگزار شد. [ ۱] تنها بازماندۀ آن نمایشگاه در روزگار کنونی تئاتر دو رون - پوآن در شانزه لیزه است که توسط معمار گابریل داویود طراحی شده است، که در اصل پانورامای ملی را در خود جای داده بود.

نمایشگاه جهانی (۱۸۶۷). نمایشگاه جهانی ( ۱۸۶۷ ) ( به فرانسوی: Exposition Universelle ( 1867 ) ) یا نمایشگاه بین المللی ۱۸۶۷، نمایشگاهی جهانی بود که در پاریس، به مدت ۷ ماه از ۱ آوریل تا ۳ نوامبر ۱۸۶۷ برگزار شد. ۴۲ کشور در این نمایشگاه حضور داشتند و ۱۵ میلیون نفر از آن بازدید کردند. [ ۱]
در ۱۸۶۴ ناپلئون سوم دستور داد نمایشگاهی در سال ۱۸۶۷ برگزار شود.
کمیسیونی به همراه شاهزاده ژروم به عنوان رئیس انتخاب شد.
محل نمایشگاه، میدان رژه نظامی پاریس بود به مساحت ۱۱۹ هکتار که ۵۲ هکتار آن را جزیره بیلانکورت تشکیل می داد.
ساختمان اصلی مستطیلی ۴۹۰ در ۳۸۰ متر بود و در مرکز آن یک گنبد مسقف قرار داشت که توسط باغ احاطه شده بود. مساحت آن ۱۶۶ در ۵۶ متر بود و یک گالری آن را احاطه می کرد.
نزدیک به ۱۰۰ ساختمان کوچکتر هم در محل ساخته شدند.
ویکتور هوگو، الکساندر دوما، ارنست رنان و تئوفیل گوتیه مقالاتی را برای کمک به ترویج این رویداد نوشتند.
تعداد ۵۰٬۲۲۶ غرفه دار در نمایشگاه وجود داشت که ۱۵۰۵۵ نفر از فرانسه و مستعمرات آن، ۶۱۷۶ نفر از بریتانیا و ایرلند، ۷۰۳ نفر از ایالات متحده و یک گروه کوچک از کانادا بودند.
کمک مالی دولت فرانسه به مبلغ ۱٬۱۶۵٬۰۲۰ دلار بود و همان مبلغ از شهرداری پاریس و حدود ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار درآمد از بازدید کنندگان جمع شد و در مجموع به مبلغ ۵٬۸۸۳٬۴۰۰ دلار رسید.
درآمد در حدود ۲٬۸۲۲٬۹۰۰ دلار تخمین زده شده بود، بنابراین ۸۲۲۹۰۰ دلار کسری به وجود آمد که با کمک دولت و شهر پاریس جبران شد.
• در «گالری تاریخ کار» ژاک بوچر پرتس، یکی از اولین ابزارهای ماقبل تاریخ را نمایش داد.
• دو نمونه ساعت آبی که توسط جیان باتیستا امبریاکو، استاد کالج سنت توماس رم اختراع شده بود برنده جایزه شدند. [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶]
• غرفه مصر توسط آگوست ماریت مصرشناس فرانسوی طراحی شده و آثار باستانی مصر را در خود جای داده بود.
• شرکت کانال سوئز در غرفه مصر حضور داشت و اقدام به فروش اوراق قرضه برای تأمین بودجه می کرد. [ ۷]
• شرکت آلمانی کروپ توپ ۵۰ تنی فولادی را به نمایش گذاشت. [ ۸]
• آمریکایی ها آخرین فناوری تلگراف خود را به نمایش گذاشتند و سایرس فیلد و ساموئل مورس سخنرانی کردند.
• ساعت با آونگ مخروطی توسط یوجین فارکوت آمریکایی
• کاشف فرانسوی و قوم شناس ماری - تئوفیل گریفون دو بلای نمونه های خشک شده از حدود ۴۵۰ گونه گیاه مفید را که در طول اکتشافاتش در گابون جمع آوری شده بود با شرح استفاده های آنها به نمایش گذاشت. [ ۹]

نمایشگاه جهانی (۱۸۷۸). نمایشگاه جهانی ( ۱۸۷۸ ) ( به فرانسوی: Exposition Universelle ( 1878 ) ) نمایشگاهی جهانی در پاریس که از تاریخ ۱ مه الی ۱۰ نوامبر ۱۸۷۸ میلادی برگزار شد و ۱۳ میلیون نفر بازدید کننده داشت. این نمایشگاه به مناسبت تأسیس جمهوری سوم فرانسه پس از جنگ فرانسه و پروس برگزار شد. سر مجسمه آزادی در این رویداد به نمایش درآمد. عمارت تروکادرو برای میزبانی از این نمایشگاه ساخته شد.
مسایل سیاسی باعث شده بود دولت فرانسه تا ۶ ماه قبل از افتتاح نمایشگاه توجه زیادی به این نمایشگاه نداشته باشد. در اول ژوئن، یک ماه پس از افتتاح رسمی، بالاخره نمایشگاه به پایان رسید.
مساحت کل بیش از ۶۶ هکتار و ساختمان اصلی در شامپ دمارس و تپه شیلوت ۵۴ هکتار بود.
گاراژ دوشامپ بازسازی شد تا تردد ریلی انجام شود. پل آینا دو سایت نمایشگاهی را بهم متصل می کرد.
غرفه های فرانسه نیمی از فضا را پر کردند. آلمان غرفه نداشت، فقط تعدادی نقاشی آلمانی در معرض نمایش گذاشته شد.
غرفه ایالات متحده توسط تعدادی از کمیسیونرها اداره می شد که شامل پیرس ام بی یونگ، نماینده سابق کنگره ایالات متحده و ژنرال اصلی ارتش ایالات کنفدراسیون و فلوید پری بیکر، سردبیر روزنامه کانزاس، و دیگر ژنرال ها، سیاستمداران و افراد مشهور بود.
انگلستان، هند بریتانیایی، کانادا، ویکتوریا، نیو ساوت ولز، کوئینزلند، استرالیای جنوبی، کیپ کلونی و برخی مستعمرات انگلیس تقریباً یک سوم فضا را اشغال کردند. هر مستعمره انگلیس هزینه های خود را پرداخت کرد. غرفه انگلستان تحت کنترل کمیسیون سلطنتی بود که شاهزاده ولز رئیس آن بود.
هنرهای زیبا و ماشین آلات جدید بیشتر فضا را گرفته بودند.
خیابان ملل، خیابانی به طول ۷۳۰ متر، به نمونه هایی از معماری اروپا و چندین کشور در آسیا و آفریقا اختصاص داشت.
آمریکا «گالری ماشین ها» داشت، ویترین صنعتی قوس های عرضی کم، طراحی شده توسط مهندس هنری دی دیون ( ۱۸۲۸–۷۸ ) .
بسیاری از ساختمانها و مجسمه ها از مصالح ساختمانی ارزان قیمت موقت که در سال ۱۸۷۶ در پاریس اختراع شده و از الیاف جوت، گچ پاریسی و سیمان تشکیل شده بودند.
در ساحل شمالی رود سن، یک قصر مجلل برای نمایشگاه در انتهای میدان دو تروکادرو ساخته شد. این سازه زیبا دارای طراحی «عربی - افریقایی» بود، با برجهایی به ارتفاع ۷۶ متر و در کنار آن دو گالری بود. این ساختمان تا سال ۱۹۳۷ پابرجا بود.

نمایشگاه جهانی (۱۸۸۹). نمایشگاه جهانی ۱۸۸۹ از ۵ می تا ۳۱ اکتبر ۱۸۸۹ به مدت تقریبی ۶ ماه در پاریس برگزار شد. این چهارمین نمایشگاه از هشت نمایشگاه بین ۱۸۵۵ تا ۱۹۳۷ بود که در شهر پاریس برگزار شد. بیش از سی و دو میلیون بازدید کننده داشت. مشهورترین بنای نمایشگاه برج ایفل است. [ ۱]
نمایشگاه به مناسبت صدمین سالگرد اشغال باستیل، که آغاز انقلاب فرانسه بود، برگزار شد و به عنوان راهی برای تحریک اقتصادی و بیرون کشیدن فرانسه از رکود اقتصادی در نظر گرفته شده بود. [ ۲]
این نمایشگاه ۶۱٬۷۲۲ غرفه دار رسمی را به خود جلب کرد که بیست و پنج هزار نفر از آن ها از خارجی بودند. [ ۳]
ورودیه چهل سانتیم یود، ( زمانی که قیمت یک بشقاب گوشت و سبزیجات در کافه پاریس ده سانتیمم بود ) .
بازدیدکنندگان برای جاذبه های خاص نمایشگاه هزینه اضافی پرداختند.
صعود به برج ایفل پنج فرانک. ورود به پانوراما، تئاترها و کنسرت های محبوب یک فرانک.
بازدیدکنندگان از استان های فرانسه می توانستند بلیطی را که شامل کرایه قطار و ورود به نمایشگاه بود خریداری کنند.
هزینه کل نمایشگاه ۴۱٫۵ میلیون فرانک و درآمدش ۴۹٫۵ میلیون فرانک بود. این آخرین نمایشگاه جهانی پاریس بود که سود کرد. [ ۴]
آندورا، آرژانتین، بولیوی، شیلی، کاستاریکا، جمهوری دومینیکن، اکوادور، ایالات متحده، یونان، گواتمالا، هائیتی، هاوایی، هندوراس، هند، ژاپن، مراکش، مکزیک، موناکو، نیکاراگوئه، نروژ، پاراگوئه، ایران ، سنت مارتین، السالوادور، صربستان، سیام، جمهوری آفریقای جنوبی، سوئیس، اروگوئه، ونزوئلا، نیوزلند و تاسمانی.
به دلیل موضوع نمایشگاه، جشن سرنگونی پادشاهی فرانسه، کشورهای اروپایی دارای پادشاهی نمایشگاه را تحریم کردند. کشورهای تحریم کننده شامل: آلمان، اتریش مجارستان، بلژیک، اسپانیا، انگلستان، ایتالیا، هلند، پرتغال، روسیه و سوئد بودند.
با این وجود، بسیاری از شهروندان و شرکت های خصوصی برخی از آن کشورها شرکت کردند آلمان و آلزاس - لورن، اتریش - مجارستان، بلژیک، برزیل بودند. چین، دانمارک، مصر، اسپانیا، انگلستان و مستعمرات آن، هائیتی، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، پرو، پرتغال، رومانی، روسیه، فنلاند و سوئد از آن جمله هستند.
نمایشگاه دو مکان بزرگ داشت.
مکان اصلی در شانز دو مارس در ساحل چپ بود که محل رژه دانشکده جنگ بود و توسط نمایشگاه جهانی ۱۸۷۸ استفاده شده بود و برج ایفل، کاخ ماشین آلات و کاخ های هنرهای زیبا و هنرهای لیبرال را دربرداشت. این نمایشگاه در سراسر رود سن تا کاخ تروکادرو، گسترش داشت. شیب کاخ تروکادرو تا سن با تراس، چشمه، باغ و نمایشگاه باغبانی پر شده بود.