نمونه بینات در شان نزول ایات

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] نمونه بینات در شأن نزول آیات (کتاب). نام کتاب «نمونه بینات در شان نزول آیات» و نام کامل آن «نمونه بینات در شان نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه اهل سنت» می باشد که در اصل برای کنگره هزاره شیخ طوسی در دانشگاه فردوسی مشهد تهیه شده است.
کتاب حاضر چکیده آراء و عقاید دانشمندان متاخر و متقدم اهل سنت و شیعه است که توسط مؤلف تحقیق و جمع آوری شده است و برای این کار تفاسیر فراوان و کتب اسباب نزول را کاویده است. این کتاب یکی از کتب جامع درباره اسباب نزول همه آیات به زبان فارسی است، و خلاء این موضوع با این اثر تا حدی برطرف گردید.

[ویکی اهل البیت] نمونه بینات در شان نزول آیات. این مقاله گزیده ای است از مقاله کتاب شناسی توصیفی این اثر در نرم افزار جامع التفاسیر
این کتاب در اصل برای کنگره هزاره شیخ طوسی در دانشگاه فردوسی مشهد و بیشتر با بهره گیری از تفسیر تبیان شیخ طوسی تهیه شده است و در عین حال آرا و عقاید دانشمندان متأخر و متقدم اهل سنت و شیعه است که توسط مؤلف تحقیق و جمع آوری شده است و برای این کار تفاسیر فراوان و کتب اسباب نزول را کاویده است. این کتاب یکی از کتب جامع درباره اسباب نزول آیات قرآن به زبان فارسی است و خلاء این موضوع با این اثر تا حدی برطرف گردید.
ایشان در بیان کلی از روش خود در مقدمه می نویسد: «ما اینک تمامی آیات و سوری که دارای شأن نزول است، خواه از نظر مفسرین و علمای عامه و خواه از نظر مفسرین و علماء خاصه و خواه از نظر هر دو فرقه که ممکن است درباره شأن نزولی دارای عقیده واحد باشند (چنان که در بیشتر آیات یک چنین عقیده واحدی به چشم می خورد) ذکر نموده و آیات و سوری را که شیخ بزرگوار ما، بدان اشارت نموده اند با علامت مخصوص «طوسی» در جنب هر آیه ذکر کرده و اگر دیگران از علماء و مفسرین عامه و خاصه دارای عقیده ای باشند، خواه موافق و خواه مخالف در پاورقی به ذکر آن پرداخته ایم.
و شأن نزول آیاتی که دارای چنین علامت مخصوص نباشد، از سایر مفسرین خاصه یا عامه است که مستند آن نیز در پاورقی مذکور گردیده است و اگر احیاناً در این گونه آیات شیخ ما دارای عقیده و آرائی باشند و یا این که مطالبی که دیگران به عنوان شأن نزول در آیات ذکر نموده، شیخ هم آن را متذکر گردیده ولی به عنوان شأن نزول نیاورده، بدان هم اشارت نموده و ذکر کرده ایم.
ناگفته نماند که در پاره ای از مراتب توضیحات و تذکراتی که به بعضی از مفسران عامه یا خاصه که کوشیده اند، تعصبات مذهبی را درباره بعضی از شأن نزول آیات بر ذکر حقایق ترجیح دهند، داده شده و سعی گردیده که با ذکر دلائل و براهین، مورد شأن نزول مزبور، خارج از تعصب مذهبی بررسی و روشن گردد.
مؤلف ترتیب شأن نزول استخراجی شیخ که طبق ترتیب سور و آیات است؛ حفظ نموده، در هر مورد شأن نزول را با ذکر آیه یا فراز مورد بحث آغاز می کند. تتمه آیه و ترجمه ای از آیه را در پاورقی ارائه می دهد.
مؤلف در مقدمه می نویسد: «توجه به این نکته قابل اهمیت است که تمامی شأن نزول مذکور در این کتاب در هیچ یک از تفاسیر هر دو فرقه (خاصه و عامه) چه از متقدمین و چه از متأخرین به تمام و کمال یافت نخواهد شد، چه آن که از 1240 (هزار و دویست و چهل) آیه که دارای شأن نزول بوده و در این مجموعه به ذکر آن پرداخته ایم در تفسیر تبیان شیخ طوسی، فقط ذکر شأن نزول 436 (چهارصد و سی و شش) آیه آمده است و بقیه، یادآوری نشده و این عدم یادآوری یا به خاطر آن بوده که شیخ معتقد به شأن نزول آن آیات نبوده و یا ممکن است برخی از آیاتی که دارای شأن نزول بوده، شیخ از قلم انداخته و یا این که موضوعی که دیگران به عنوان شأن نزول ذکر نموده اند، شیخ هم متذکر شده ولی به عنوان شأن نزول نیاورده است، چنان که در سایر تفاسیر فریقین این موضوعات نیز به چشم می خورد.
ایشان می فرماید: «برای نوشتن این کتاب به حدود 200 کتاب مراجعه کرده است»، عمده منابعی که مورد استفاده قرار گرفته را به شرح ذیل می توان نام برد:

[ویکی فقه] نمونه بینات در شان نزول آیات (کتاب). نام کتاب «نمونه بینات در شان نزول آیات» و نام کامل آن «نمونه بینات در شان نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه اهل سنت» می باشد که در اصل برای کنگره هزاره شیخ طوسی در دانشگاه فردوسی مشهد تهیه شده است.
کتاب حاضر چکیده آراء و عقاید دانشمندان متاخر و متقدم اهل سنت و شیعه است که توسط مؤلف تحقیق و جمع آوری شده است و برای این کار تفاسیر فراوان و کتب اسباب نزول را کاویده است. این کتاب یکی از کتب جامع درباره اسباب نزول همه آیات به زبان فارسی است، و خلاء این موضوع با این اثر تا حدی برطرف گردید.
روش مؤلف
ایشان در بیان کلی از روش خود در مقدمه می نویسد: «ما اینک تمامی آیات و سوری که دارای شان نزول است، خواه از نظر مفسرین و علمای عامه و خواه از نظر مفسرین و علماء خاصه، و خواه از نظر هر دو فرقه که ممکن است درباره شان نزولی دارای عقیده واحد باشند (چنانکه در بیشتر آیات یک چنین عقیده واحدی به چشم می خورد) ذکر نموده و آیات و سوری را که شیخ بزرگوار ما، بدان اشارت نموده اند با علامت مخصوص «طوسی» در جنب هر آیه ذکر کرده، و اگر دیگران از علماء و مفسرین عامه و خاصه دارای عقیده ای باشند، خواه موافق و خواه مخالف در پاورقی به ذکر آن پرداخته ایم، و شان نزول آیاتی که دارای چنین علامت مخصوص نباشد از سایر مفسرین خاصه یا عامه است، که مستند آن نیز در پاورقی مذکور گردیده است، و اگر احیانا در اینگونه آیات شیخ ما دارای عقیده و آرائی باشند و یا اینکه مطالبی که دیگران به عنوان شان نزول در آیات ذکر نموده، شیخ هم آن را متذکر گردیده، ولی به عنوان شان نزول نیاورده، بدان هم اشارت نموده و ذکر کرده ایم، ناگفته نماند که در پاره ای از مراتب توضیحات و تذکراتی که به بعضی از مفسران عامه یا خاصه که کوشیده اند، تعصبات مذهبی را درباره بعضی از شان نزول آیات بر ذکر حقایق ترجیح دهند، داده شده و سعی گردیده که با ذکر دلائل و براهین، مورد شان نزول مزبور، خارج از تعصب مذهبی بررسی و روشن گردد» مؤلف ترتیب شان نزول استخراجی شیخ، که طبق ترتیب سور و آیات است، حفظ نموده، در هر مورد شان نزول را، با ذکر آیه یا فراز مورد بحث آغاز می کند، تتمه آیه و ترجمه ای از آیه را در پاورقی ارائه می دهد.
کیفیت نقل اسباب نزول
از جهت مسند بودن روایات و آثار و شان نزول، بنای شیخ طوسی و به تبع مؤلف کتاب ذکر اسناد نبوده است. گاهی اوقات اقدام به آوردن سند کرده است. مانند آیه ۱۴ و ۱۹ سوره بقره
← نقل روایات بدون سند
...

پیشنهاد کاربران

بپرس