[ویکی فقه] نهایة الحکمة (تعلیقه زارعی سبزواری). «نهایة الحکمة (تعلیقه زارعی سبزواری)»، از آثار استاد علامه سید محمدحسین طباطبایی ( تبریز ۱۲۸۲- ۱۳۶۰ ش، قم ) است که آن را استاد حجت الاسلام شیخ عباسعلی زارعی سبزواری، تصحیح و با مقدمه و تعلیقات سودمند به زبان عربی در دو جلد منتشر کرده است.
۱. شارح محترم در مقدمه ای که آن را در حوزه علمیه قم ، در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، نوشته، یادآور شده است که چون کتاب « نهایة الحکمة » از کتاب های درسی رایج در حوزه های علمیه و مورد اهتمام و عنایت استادان و بزرگان و طلاب حوزه است، به تصحیح و تحقیق متنش پرداختم و اقوال نقل شده را از منابع مورد نظر استخراج کردم و در این زمینه به مهم ترین منابع فلسفی و کلامی مراجعه و اعتماد کردم و برای روشن کردن مبهمات و بیان نقد و نظرهایی که به فکر رسیده، تعلیقاتی بر آن افزودم، ولی چون تعلیقات مفصل شد، آن را در چاپ اول که در تاریخ ۱۴۱۶ ق، منتشر گردید، حذف کردم و لکن بعد از انتشار اصل کتاب و در هنگام تدریس آن که چند دوره انجام شد، به دو نکته توجهم جلب شد: الف: هرچند من این کتاب را تصحیح کرده و اشتباهات آن را برطرف ساخته ام، ولی باز هم برخی از خطاها از چشم ما پنهان مانده که تصحیحش لازم است. ب: ثبت و ضبط تعلیقات از جهاتی لازم است؛ زیرا این کتاب مورد توجه اساتید است و شایسته است که عباراتش توضیح داده شود و گاه طلاب نیاز به توضیحاتی دارند که مطالب را به خوبی دریابند و همچنین از سویی دیگر ما در هر دوره ای وظیفه داریم که مطالب علمی را تهذیب کنیم و انتقادات خودمان را شرح دهیم. به خاطر این دو جهت در چاپ حاضر، تعلیقات را نیز آورده ام، هرچند آن را خلاصه کردم؛ زیرا این کتاب درسی است ۲. توضیحات شارح محترم در پاورقی ها آمده است. این تعلیقات ارزنده، توضیحی و استنادی است و در آن، گاه لغات یا اصطلاحاتی معنا شده و گاه منابع مطالب، یاد شده و گاهی انتقادات برخی از استادان فلسفه اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است ۳. در این شرح گاهی از نظر فلسفی دقت لازم صورت نگرفته و اشتباهی آشکار روی داده است؛ به طور مثال، شگفت آور است که شارح محترم در بحث وحدت تشکیکی حقیقت وجود ، بحث و اقوال مطرح در مفهوم و مصداق وجود را با هم خلط کرده و پنداشته که در بحث از حقیقت وجود، هشت نظریه وجود دارد.! او چنین آورده است که: «الاقوال فی حقیقة الوجود ثمانیة: الاول: ما ذهب الیه الاشاعرة و هو ان الوجود مشترک لفظی مطلقا- ای فی جمیع ما یطلق علیه لفظ الوجود من الواجب و الممکن باقسامه- فله مفاهیم مختلفة و حقائق متباینة و هذا القول نسب ایضا الی بعض الغربیین... (پاورقی ۶ ). او چنین پنداشته است که اقوال در بحث حقیقت وجود، هشت تاست؛ درحالی که چنین نیست و روشن است که چنین ادعایی اشتباه است؛ زیرا برخی از این اقوال در مورد مفهوم وجود است و برخی دیگر در باره حقیقت وجود؛ مثلا همان طورکه خود شارح محترم هم تصریح کرده و از تعبیر «لفظ وجود» و «مفاهیم مختلفة» و «مفهوم الوجود» و... نیز مشخص می شود. در قول اول، بحث بر روی مفهوم وجود است نه مصداق... و همچنین است بحث در مورد برخی دیگر از قول های ذکرشده؛ بنابراین، صحیح نیست که گفته شود در باره حقیقت وجود، هشت قول وجود دارد. ۴. شارح محترم، تعلیقاتش را بر کتاب حاضر، در تاریخ ۲۷ رجب ۱۴۱۶ ق، به پایان برده و همچنین بازنگری آن را هم در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، به سامان رسانده است (پاورقی ۲).
۱. شارح محترم در مقدمه ای که آن را در حوزه علمیه قم ، در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، نوشته، یادآور شده است که چون کتاب « نهایة الحکمة » از کتاب های درسی رایج در حوزه های علمیه و مورد اهتمام و عنایت استادان و بزرگان و طلاب حوزه است، به تصحیح و تحقیق متنش پرداختم و اقوال نقل شده را از منابع مورد نظر استخراج کردم و در این زمینه به مهم ترین منابع فلسفی و کلامی مراجعه و اعتماد کردم و برای روشن کردن مبهمات و بیان نقد و نظرهایی که به فکر رسیده، تعلیقاتی بر آن افزودم، ولی چون تعلیقات مفصل شد، آن را در چاپ اول که در تاریخ ۱۴۱۶ ق، منتشر گردید، حذف کردم و لکن بعد از انتشار اصل کتاب و در هنگام تدریس آن که چند دوره انجام شد، به دو نکته توجهم جلب شد: الف: هرچند من این کتاب را تصحیح کرده و اشتباهات آن را برطرف ساخته ام، ولی باز هم برخی از خطاها از چشم ما پنهان مانده که تصحیحش لازم است. ب: ثبت و ضبط تعلیقات از جهاتی لازم است؛ زیرا این کتاب مورد توجه اساتید است و شایسته است که عباراتش توضیح داده شود و گاه طلاب نیاز به توضیحاتی دارند که مطالب را به خوبی دریابند و همچنین از سویی دیگر ما در هر دوره ای وظیفه داریم که مطالب علمی را تهذیب کنیم و انتقادات خودمان را شرح دهیم. به خاطر این دو جهت در چاپ حاضر، تعلیقات را نیز آورده ام، هرچند آن را خلاصه کردم؛ زیرا این کتاب درسی است ۲. توضیحات شارح محترم در پاورقی ها آمده است. این تعلیقات ارزنده، توضیحی و استنادی است و در آن، گاه لغات یا اصطلاحاتی معنا شده و گاه منابع مطالب، یاد شده و گاهی انتقادات برخی از استادان فلسفه اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است ۳. در این شرح گاهی از نظر فلسفی دقت لازم صورت نگرفته و اشتباهی آشکار روی داده است؛ به طور مثال، شگفت آور است که شارح محترم در بحث وحدت تشکیکی حقیقت وجود ، بحث و اقوال مطرح در مفهوم و مصداق وجود را با هم خلط کرده و پنداشته که در بحث از حقیقت وجود، هشت نظریه وجود دارد.! او چنین آورده است که: «الاقوال فی حقیقة الوجود ثمانیة: الاول: ما ذهب الیه الاشاعرة و هو ان الوجود مشترک لفظی مطلقا- ای فی جمیع ما یطلق علیه لفظ الوجود من الواجب و الممکن باقسامه- فله مفاهیم مختلفة و حقائق متباینة و هذا القول نسب ایضا الی بعض الغربیین... (پاورقی ۶ ). او چنین پنداشته است که اقوال در بحث حقیقت وجود، هشت تاست؛ درحالی که چنین نیست و روشن است که چنین ادعایی اشتباه است؛ زیرا برخی از این اقوال در مورد مفهوم وجود است و برخی دیگر در باره حقیقت وجود؛ مثلا همان طورکه خود شارح محترم هم تصریح کرده و از تعبیر «لفظ وجود» و «مفاهیم مختلفة» و «مفهوم الوجود» و... نیز مشخص می شود. در قول اول، بحث بر روی مفهوم وجود است نه مصداق... و همچنین است بحث در مورد برخی دیگر از قول های ذکرشده؛ بنابراین، صحیح نیست که گفته شود در باره حقیقت وجود، هشت قول وجود دارد. ۴. شارح محترم، تعلیقاتش را بر کتاب حاضر، در تاریخ ۲۷ رجب ۱۴۱۶ ق، به پایان برده و همچنین بازنگری آن را هم در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، به سامان رسانده است (پاورقی ۲).
[ویکی فقه] نهایة الحکمه. مؤلّف: علامه سید محمد حسین طباطبائی (م ۱۴۰۲ ه.ق).
تمام مطالبی که در مورد بدایة الحکمه گفته شد بر نهایه هم صدق می کند. زیرا نهایه همان موضوعات را که در بدایه آمده با همان سبک بحث کرده است. ← مقایسه بدایه و نهایه سطح نهایه بالاتر از بدایه است. بدایه با نهایه در سبک، ترتیب و تنظیم ابواب یکی است. علاّمه ابتدا بدایه را تألیف و سپس به تألیف نهایه پرداخته است. کتاب نهایه در دوازده مرحله و هر مرحله در چند فصل تنظیم شده است و چون مؤلف در بدایه به اشکالات وارده جواب کامل داده لذا در نهایه کمتر به ذکر اشکالات و پاسخ آنها پرداخته شده است. اهمیت کتاب این کتاب هم مانند بدایه از جایگاه شایسته و والائی برخوردار بوده و در مراکز آموزشی مثل حوزه و دانشگاه جزء متون درسی فلسفه است. دانشجویان و طلاّب ابتدا بدایه و بعد نهایه را آموزش می بینند. شروح و تعلیقات کتاب این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمد تقی مصباح یزدی، حسین عشاقی می باشد. وضعیت نشر این کتاب در یک جلد به زبان عربی از طرف انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۴۱۶ ه.ق به چاپ رسیده است. منبعسایت اندیشه قم
تمام مطالبی که در مورد بدایة الحکمه گفته شد بر نهایه هم صدق می کند. زیرا نهایه همان موضوعات را که در بدایه آمده با همان سبک بحث کرده است. ← مقایسه بدایه و نهایه سطح نهایه بالاتر از بدایه است. بدایه با نهایه در سبک، ترتیب و تنظیم ابواب یکی است. علاّمه ابتدا بدایه را تألیف و سپس به تألیف نهایه پرداخته است. کتاب نهایه در دوازده مرحله و هر مرحله در چند فصل تنظیم شده است و چون مؤلف در بدایه به اشکالات وارده جواب کامل داده لذا در نهایه کمتر به ذکر اشکالات و پاسخ آنها پرداخته شده است. اهمیت کتاب این کتاب هم مانند بدایه از جایگاه شایسته و والائی برخوردار بوده و در مراکز آموزشی مثل حوزه و دانشگاه جزء متون درسی فلسفه است. دانشجویان و طلاّب ابتدا بدایه و بعد نهایه را آموزش می بینند. شروح و تعلیقات کتاب این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمد تقی مصباح یزدی، حسین عشاقی می باشد. وضعیت نشر این کتاب در یک جلد به زبان عربی از طرف انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۴۱۶ ه.ق به چاپ رسیده است. منبعسایت اندیشه قم
[ویکی فقه] مؤلّف: علامه سید محمد حسین طباطبائی (م ۱۴۰۲ ه.ق).
تمام مطالبی که در مورد بدایة الحکمه گفته شد بر نهایه هم صدق می کند. زیرا نهایه همان موضوعات را که در بدایه آمده با همان سبک بحث کرده است.
← مقایسه بدایه و نهایه
این کتاب هم مانند بدایه از جایگاه شایسته و والائی برخوردار بوده و در مراکز آموزشی مثل حوزه و دانشگاه جزء متون درسی فلسفه است.
دانشجویان و طلاّب ابتدا بدایه و بعد نهایه را آموزش می بینند.
شروح و تعلیقات کتاب
این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمد تقی مصباح یزدی، حسین عشاقی می باشد.
وضعیت نشر
...
تمام مطالبی که در مورد بدایة الحکمه گفته شد بر نهایه هم صدق می کند. زیرا نهایه همان موضوعات را که در بدایه آمده با همان سبک بحث کرده است.
← مقایسه بدایه و نهایه
این کتاب هم مانند بدایه از جایگاه شایسته و والائی برخوردار بوده و در مراکز آموزشی مثل حوزه و دانشگاه جزء متون درسی فلسفه است.
دانشجویان و طلاّب ابتدا بدایه و بعد نهایه را آموزش می بینند.
شروح و تعلیقات کتاب
این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمد تقی مصباح یزدی، حسین عشاقی می باشد.
وضعیت نشر
...
wikifeqh: نهایة_الحکمه
[ویکی اهل البیت] علامه طباطبایی این کتاب را با قلمی شیوا و روان نگاشته اند.
کتاب نهایة الحکمه کتابی فلسفی و به زبان عربی، از تالیفات مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی است. علامه فقید کتاب بدایة الحکمه را به عنوان اولین متن درسی برای جویندگان حکمت الهی تالیف نمودند و نهایة الحکمه را برای کسانی که به خوبی بدایة را فراگرفته و با مسایل فلسفی اسلامی آشنایی حاصل کرده اند، نگاشته اند.
در واقع اگر بدایه برای مرحله ابتدایی فلسفه است، نهایه برای مرحله پایانی آن تنظیم گردیده و در اکثر مراحل نهایة الحکمه مباحث مفصل تر از آنچه در بدایة الحکمه است بررسی گردیده اند. یعنی اقوال و آراء بیشتری مطرح گردیده و درباره برخی مسایل عمیق تر مطالب ذکر شده اند و به اشکالات نیز پاسخ های دقیق تری داده شده است.
دشواری فهم مطالب نهایة الحکمه مربوط به همین موارد است یعنی سطح مسایل مورد بحث نهایه بالاتر از سطح بدایه است والا در اغلب موارد عبارات نهایه گویاتر است به طوری که می توان از آن برای تبیین عبارات بدایه استفاده کرد. کتاب نهایة الحکمه به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی نگارش یافته و هم اکنون این کتاب بسان بدایة الحکمه به عنوان متن درسی فلسفه معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایایی برخوردار است. کتاب نهایة الحکمه 5 سال پس از بدایة الحکمه در سال 1395 هـ.ق تالیف گردیده است.
این کتاب توسط جامعه مدرسین و ناشرین دیگر، بارها در قم و اصفهان و تهران به چاپ رسیده و همچنین توسط علی شیروانی و مصباح یزدی و علی اوجبی ترجمه شده است. نهایة الحکمه دارای 5 مرحله و 24 فصل است که عبارتند از:
این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمدتقی مصباح یزدی و حسین عشاقی می باشد.
بدایة و نهایة با ارائه مسیری مستقیم و هموار نمودن پستی ها و بلندی ها، طریقی بدیع و راهی رفتنی در برابر پویندگان حکمت متعالیه و فلسفه اسلامی گشوده است. راهی که با بهره گیری از نور برهان، مصباح ذخایر فراوان عقلی و مشکوة میراث علمی گذشتگان، افق درخشان حکمت نظری را نمایانده است تا ابواب حقیقت را با مفتاح عقل بگشاید.
این کتاب توسط انتشارات مختلف و در سالهای متعدد به چاپ رسیده است. جدیدترین چاپ کتاب در سال 1384 توسط موسسه النشر الاسلامی بوده است.
کتاب نهایة الحکمه کتابی فلسفی و به زبان عربی، از تالیفات مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی است. علامه فقید کتاب بدایة الحکمه را به عنوان اولین متن درسی برای جویندگان حکمت الهی تالیف نمودند و نهایة الحکمه را برای کسانی که به خوبی بدایة را فراگرفته و با مسایل فلسفی اسلامی آشنایی حاصل کرده اند، نگاشته اند.
در واقع اگر بدایه برای مرحله ابتدایی فلسفه است، نهایه برای مرحله پایانی آن تنظیم گردیده و در اکثر مراحل نهایة الحکمه مباحث مفصل تر از آنچه در بدایة الحکمه است بررسی گردیده اند. یعنی اقوال و آراء بیشتری مطرح گردیده و درباره برخی مسایل عمیق تر مطالب ذکر شده اند و به اشکالات نیز پاسخ های دقیق تری داده شده است.
دشواری فهم مطالب نهایة الحکمه مربوط به همین موارد است یعنی سطح مسایل مورد بحث نهایه بالاتر از سطح بدایه است والا در اغلب موارد عبارات نهایه گویاتر است به طوری که می توان از آن برای تبیین عبارات بدایه استفاده کرد. کتاب نهایة الحکمه به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی نگارش یافته و هم اکنون این کتاب بسان بدایة الحکمه به عنوان متن درسی فلسفه معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایایی برخوردار است. کتاب نهایة الحکمه 5 سال پس از بدایة الحکمه در سال 1395 هـ.ق تالیف گردیده است.
این کتاب توسط جامعه مدرسین و ناشرین دیگر، بارها در قم و اصفهان و تهران به چاپ رسیده و همچنین توسط علی شیروانی و مصباح یزدی و علی اوجبی ترجمه شده است. نهایة الحکمه دارای 5 مرحله و 24 فصل است که عبارتند از:
این کتاب تعلیقات و شروح و ترجمه های فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقای حسین حقانی زنجانی، علی شیروانی، محمدتقی مصباح یزدی و حسین عشاقی می باشد.
بدایة و نهایة با ارائه مسیری مستقیم و هموار نمودن پستی ها و بلندی ها، طریقی بدیع و راهی رفتنی در برابر پویندگان حکمت متعالیه و فلسفه اسلامی گشوده است. راهی که با بهره گیری از نور برهان، مصباح ذخایر فراوان عقلی و مشکوة میراث علمی گذشتگان، افق درخشان حکمت نظری را نمایانده است تا ابواب حقیقت را با مفتاح عقل بگشاید.
این کتاب توسط انتشارات مختلف و در سالهای متعدد به چاپ رسیده است. جدیدترین چاپ کتاب در سال 1384 توسط موسسه النشر الاسلامی بوده است.
wikiahlb: نهایة_الحکمه
[ویکی نور] نهایه الحکمه (تصحیح زارعی). نهایة الحکمة(تعلیقه زارعی سبزواری)، از آثار استاد علامه سید محمدحسین طباطبایی (تبریز 1282 - 1360ش، قم) است که آن را استاد حجت الاسلام شیخ عباسعلی زارعی سبزواری ، تصحیح و با مقدمه و تعلیقات سودمند به زبان عربی در دو جلد منتشر کرده است.
در مورد شرح مذکور چند نکته گفتنی است:
نهایة الحکمة، العلامة السید محمدحسین الطباطبایی، صححها و علق علیها الشیخ عباس علی الزارعی السبزواری، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة، الطبعة الخامسة 1430ق.
مطالعه کتاب نهایة الحکمة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
در مورد شرح مذکور چند نکته گفتنی است:
نهایة الحکمة، العلامة السید محمدحسین الطباطبایی، صححها و علق علیها الشیخ عباس علی الزارعی السبزواری، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة، الطبعة الخامسة 1430ق.
مطالعه کتاب نهایة الحکمة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
wikinoor: نهایة_الحکمة_(تصحیح_زارعی)
[ویکی فقه] نهایه الحکمه (تعلیقه زارعی سبزواری). «نهایة الحکمة (تعلیقه زارعی سبزواری)»، از آثار استاد علامه سید محمدحسین طباطبایی ( تبریز ۱۲۸۲- ۱۳۶۰ ش، قم ) است که آن را استاد حجت الاسلام شیخ عباسعلی زارعی سبزواری، تصحیح و با مقدمه و تعلیقات سودمند به زبان عربی در دو جلد منتشر کرده است.
۱. شارح محترم در مقدمه ای که آن را در حوزه علمیه قم ، در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، نوشته، یادآور شده است که چون کتاب « نهایة الحکمة » از کتاب های درسی رایج در حوزه های علمیه و مورد اهتمام و عنایت استادان و بزرگان و طلاب حوزه است، به تصحیح و تحقیق متنش پرداختم و اقوال نقل شده را از منابع مورد نظر استخراج کردم و در این زمینه به مهم ترین منابع فلسفی و کلامی مراجعه و اعتماد کردم و برای روشن کردن مبهمات و بیان نقد و نظرهایی که به فکر رسیده، تعلیقاتی بر آن افزودم، ولی چون تعلیقات مفصل شد، آن را در چاپ اول که در تاریخ ۱۴۱۶ ق، منتشر گردید، حذف کردم و لکن بعد از انتشار اصل کتاب و در هنگام تدریس آن که چند دوره انجام شد، به دو نکته توجهم جلب شد: الف: هرچند من این کتاب را تصحیح کرده و اشتباهات آن را برطرف ساخته ام، ولی باز هم برخی از خطاها از چشم ما پنهان مانده که تصحیحش لازم است. ب: ثبت و ضبط تعلیقات از جهاتی لازم است؛ زیرا این کتاب مورد توجه اساتید است و شایسته است که عباراتش توضیح داده شود و گاه طلاب نیاز به توضیحاتی دارند که مطالب را به خوبی دریابند و همچنین از سویی دیگر ما در هر دوره ای وظیفه داریم که مطالب علمی را تهذیب کنیم و انتقادات خودمان را شرح دهیم. به خاطر این دو جهت در چاپ حاضر، تعلیقات را نیز آورده ام، هرچند آن را خلاصه کردم؛ زیرا این کتاب درسی است ۲. توضیحات شارح محترم در پاورقی ها آمده است. این تعلیقات ارزنده، توضیحی و استنادی است و در آن، گاه لغات یا اصطلاحاتی معنا شده و گاه منابع مطالب، یاد شده و گاهی انتقادات برخی از استادان فلسفه اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است ۳. در این شرح گاهی از نظر فلسفی دقت لازم صورت نگرفته و اشتباهی آشکار روی داده است؛ به طور مثال، شگفت آور است که شارح محترم در بحث وحدت تشکیکی حقیقت وجود ، بحث و اقوال مطرح در مفهوم و مصداق وجود را با هم خلط کرده و پنداشته که در بحث از حقیقت وجود، هشت نظریه وجود دارد.! او چنین آورده است که: «الاقوال فی حقیقة الوجود ثمانیة: الاول: ما ذهب الیه الاشاعرة و هو ان الوجود مشترک لفظی مطلقا- ای فی جمیع ما یطلق علیه لفظ الوجود من الواجب و الممکن باقسامه- فله مفاهیم مختلفة و حقائق متباینة و هذا القول نسب ایضا الی بعض الغربیین... (پاورقی ۶ ). او چنین پنداشته است که اقوال در بحث حقیقت وجود، هشت تاست؛ درحالی که چنین نیست و روشن است که چنین ادعایی اشتباه است؛ زیرا برخی از این اقوال در مورد مفهوم وجود است و برخی دیگر در باره حقیقت وجود؛ مثلا همان طورکه خود شارح محترم هم تصریح کرده و از تعبیر «لفظ وجود» و «مفاهیم مختلفة» و «مفهوم الوجود» و... نیز مشخص می شود. در قول اول، بحث بر روی مفهوم وجود است نه مصداق... و همچنین است بحث در مورد برخی دیگر از قول های ذکرشده؛ بنابراین، صحیح نیست که گفته شود در باره حقیقت وجود، هشت قول وجود دارد. ۴. شارح محترم، تعلیقاتش را بر کتاب حاضر، در تاریخ ۲۷ رجب ۱۴۱۶ ق، به پایان برده و همچنین بازنگری آن را هم در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، به سامان رسانده است (پاورقی ۲).
۱. شارح محترم در مقدمه ای که آن را در حوزه علمیه قم ، در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، نوشته، یادآور شده است که چون کتاب « نهایة الحکمة » از کتاب های درسی رایج در حوزه های علمیه و مورد اهتمام و عنایت استادان و بزرگان و طلاب حوزه است، به تصحیح و تحقیق متنش پرداختم و اقوال نقل شده را از منابع مورد نظر استخراج کردم و در این زمینه به مهم ترین منابع فلسفی و کلامی مراجعه و اعتماد کردم و برای روشن کردن مبهمات و بیان نقد و نظرهایی که به فکر رسیده، تعلیقاتی بر آن افزودم، ولی چون تعلیقات مفصل شد، آن را در چاپ اول که در تاریخ ۱۴۱۶ ق، منتشر گردید، حذف کردم و لکن بعد از انتشار اصل کتاب و در هنگام تدریس آن که چند دوره انجام شد، به دو نکته توجهم جلب شد: الف: هرچند من این کتاب را تصحیح کرده و اشتباهات آن را برطرف ساخته ام، ولی باز هم برخی از خطاها از چشم ما پنهان مانده که تصحیحش لازم است. ب: ثبت و ضبط تعلیقات از جهاتی لازم است؛ زیرا این کتاب مورد توجه اساتید است و شایسته است که عباراتش توضیح داده شود و گاه طلاب نیاز به توضیحاتی دارند که مطالب را به خوبی دریابند و همچنین از سویی دیگر ما در هر دوره ای وظیفه داریم که مطالب علمی را تهذیب کنیم و انتقادات خودمان را شرح دهیم. به خاطر این دو جهت در چاپ حاضر، تعلیقات را نیز آورده ام، هرچند آن را خلاصه کردم؛ زیرا این کتاب درسی است ۲. توضیحات شارح محترم در پاورقی ها آمده است. این تعلیقات ارزنده، توضیحی و استنادی است و در آن، گاه لغات یا اصطلاحاتی معنا شده و گاه منابع مطالب، یاد شده و گاهی انتقادات برخی از استادان فلسفه اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است ۳. در این شرح گاهی از نظر فلسفی دقت لازم صورت نگرفته و اشتباهی آشکار روی داده است؛ به طور مثال، شگفت آور است که شارح محترم در بحث وحدت تشکیکی حقیقت وجود ، بحث و اقوال مطرح در مفهوم و مصداق وجود را با هم خلط کرده و پنداشته که در بحث از حقیقت وجود، هشت نظریه وجود دارد.! او چنین آورده است که: «الاقوال فی حقیقة الوجود ثمانیة: الاول: ما ذهب الیه الاشاعرة و هو ان الوجود مشترک لفظی مطلقا- ای فی جمیع ما یطلق علیه لفظ الوجود من الواجب و الممکن باقسامه- فله مفاهیم مختلفة و حقائق متباینة و هذا القول نسب ایضا الی بعض الغربیین... (پاورقی ۶ ). او چنین پنداشته است که اقوال در بحث حقیقت وجود، هشت تاست؛ درحالی که چنین نیست و روشن است که چنین ادعایی اشتباه است؛ زیرا برخی از این اقوال در مورد مفهوم وجود است و برخی دیگر در باره حقیقت وجود؛ مثلا همان طورکه خود شارح محترم هم تصریح کرده و از تعبیر «لفظ وجود» و «مفاهیم مختلفة» و «مفهوم الوجود» و... نیز مشخص می شود. در قول اول، بحث بر روی مفهوم وجود است نه مصداق... و همچنین است بحث در مورد برخی دیگر از قول های ذکرشده؛ بنابراین، صحیح نیست که گفته شود در باره حقیقت وجود، هشت قول وجود دارد. ۴. شارح محترم، تعلیقاتش را بر کتاب حاضر، در تاریخ ۲۷ رجب ۱۴۱۶ ق، به پایان برده و همچنین بازنگری آن را هم در تاریخ شوال ۱۴۲۳ ق، به سامان رسانده است (پاورقی ۲).
wikifeqh: نهایة_الحکمة_(تعلیقه_زارعی_سبزواری)
[ویکی نور] نهایه الحکمه (ط جامعه مدرسین). نهایة الحکمة، از آثار ارزنده آموزشی علامه سید محمدحسین طباطبایی (تبریز 1282 - 1360ش، قم) در زمینه آموزش فلسفه صدرایی به زبان عربی است که در آن یک دوره مباحث فلسفی از آغاز تا انجام به صورت منظم و استدلالی در سطح عالی بیان شده است. مخاطبان این اثر کسانی هستند که قبلاً با فلسفه اسلامی آشنا شده اند و یک دوره آموزشی را گذرانده اند و اکنون می خواهند بیشتر و عمیق تر بدانند و اطلاعات خودشان را تکمیل کنند.
هرچند نویسنده، زمان و مکان شروع نگارش کتاب حاضر را معین نکرده و همچنین توضیح نداده است که تألیف آن چه مدتی به طول انجامیده است، ولی این نکته را روشن ساخته است که نوشتن اثر مذکور را در مشهد مقدس در تاریخ ششم محرم سال 1395ق برابر با 29 دی 1353ش، به پایان برده است
اثر حاضر با اهتمام و اشراف استاد شیخ میرزا عبدالله نورانی رضوان الله علیه تصحیح شده و آن را انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم منتشر کرده است.
این اثر از یک مقدمه (سخنی به منزله ورود به این علم) و دوازده مرحله به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
در مورد روش و محتوای کتاب حاضر چند نکته گفتنی است:
هرچند نویسنده، زمان و مکان شروع نگارش کتاب حاضر را معین نکرده و همچنین توضیح نداده است که تألیف آن چه مدتی به طول انجامیده است، ولی این نکته را روشن ساخته است که نوشتن اثر مذکور را در مشهد مقدس در تاریخ ششم محرم سال 1395ق برابر با 29 دی 1353ش، به پایان برده است
اثر حاضر با اهتمام و اشراف استاد شیخ میرزا عبدالله نورانی رضوان الله علیه تصحیح شده و آن را انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم منتشر کرده است.
این اثر از یک مقدمه (سخنی به منزله ورود به این علم) و دوازده مرحله به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
در مورد روش و محتوای کتاب حاضر چند نکته گفتنی است:
wikinoor: نهایة_الحکمة_(ط._جامعه_مدرسین)
[ویکی نور] نهایه الحکمه (ط. جامعه مدرسین). نهایة الحکمة، از آثار ارزنده آموزشی علامه سید محمدحسین طباطبایی (تبریز 1282 - 1360ش، قم) در زمینه آموزش فلسفه صدرایی به زبان عربی است که در آن یک دوره مباحث فلسفی از آغاز تا انجام به صورت منظم و استدلالی در سطح عالی بیان شده است. مخاطبان این اثر کسانی هستند که قبلاً با فلسفه اسلامی آشنا شده اند و یک دوره آموزشی را گذرانده اند و اکنون می خواهند بیشتر و عمیق تر بدانند و اطلاعات خودشان را تکمیل کنند.
هرچند نویسنده، زمان و مکان شروع نگارش کتاب حاضر را معین نکرده و همچنین توضیح نداده است که تألیف آن چه مدتی به طول انجامیده است، ولی این نکته را روشن ساخته است که نوشتن اثر مذکور را در مشهد مقدس در تاریخ ششم محرم سال 1395ق برابر با 29 دی 1353ش، به پایان برده است
اثر حاضر با اهتمام و اشراف استاد حجت الاسلام والمسلمین شیخ میرزا عبدالله نورانی رضوان الله علیه تصحیح شده و آن را انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم منتشر کرده است.
این اثر از یک مقدمه (سخنی به منزله ورود به این علم) و دوازده مرحله به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
در مورد روش و محتوای کتاب حاضر چند نکته گفتنی است:
هرچند نویسنده، زمان و مکان شروع نگارش کتاب حاضر را معین نکرده و همچنین توضیح نداده است که تألیف آن چه مدتی به طول انجامیده است، ولی این نکته را روشن ساخته است که نوشتن اثر مذکور را در مشهد مقدس در تاریخ ششم محرم سال 1395ق برابر با 29 دی 1353ش، به پایان برده است
اثر حاضر با اهتمام و اشراف استاد حجت الاسلام والمسلمین شیخ میرزا عبدالله نورانی رضوان الله علیه تصحیح شده و آن را انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم منتشر کرده است.
این اثر از یک مقدمه (سخنی به منزله ورود به این علم) و دوازده مرحله به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
در مورد روش و محتوای کتاب حاضر چند نکته گفتنی است:
[ویکی نور] نهایه الحکمه (فیاضی). نهایة الحکمة، تعلیقه و شرح و توضیح غلامرضا فیاضی (معاصر) بر تمام کتاب «نهایة الحکمة» علامه محمدحسین طباطبایی (متوفی 1360ش) در موضوع فلسفه اسلامی است. نگارش این اثر به زبان عربی در 14 رمضان 1422 به پایان رسیده و در چهار جلد منتشر شده است.
در مقدمه کتاب، اهمیت آثار علامه طباطبایی در تبیین مباحث حکمت متعالیه اینگونه تبیین شده است: «در بین آثار متعدد علامه طباطبایی(ره) بهحق مىتوان دو کتاب نفیس و قیم بدایة الحکمة و نهایة الحکمة را بسان دو گوهر درخشان و پر تلألؤ بر حلقه حکمت صدرایى دانست. بهراستی این دو کتاب توانستند زلال حکمت متعالیه را در ساغر پیراسته خود بریزند و از خس و خاشاک اوهام پاک و منزه بدارند تا به کام تشنهکامان رسانیده، صفحه زرین حقیقت را در جان آنان ورق بزند».
همچنین به برخی ویژگیهای کتاب اشاره شده و نکاتی در رابطه با آن مطرح شده است:
فهرست مطالب هر جلد در ابتدای آن ذکر شده است. این نسخه به لحاظ تعداد و عناوین فصول با نسخه جامعه مدرسین تطابق دارد.
نهایة الحکمة (ط. جامعه مدرسین)
در مقدمه کتاب، اهمیت آثار علامه طباطبایی در تبیین مباحث حکمت متعالیه اینگونه تبیین شده است: «در بین آثار متعدد علامه طباطبایی(ره) بهحق مىتوان دو کتاب نفیس و قیم بدایة الحکمة و نهایة الحکمة را بسان دو گوهر درخشان و پر تلألؤ بر حلقه حکمت صدرایى دانست. بهراستی این دو کتاب توانستند زلال حکمت متعالیه را در ساغر پیراسته خود بریزند و از خس و خاشاک اوهام پاک و منزه بدارند تا به کام تشنهکامان رسانیده، صفحه زرین حقیقت را در جان آنان ورق بزند».
همچنین به برخی ویژگیهای کتاب اشاره شده و نکاتی در رابطه با آن مطرح شده است:
فهرست مطالب هر جلد در ابتدای آن ذکر شده است. این نسخه به لحاظ تعداد و عناوین فصول با نسخه جامعه مدرسین تطابق دارد.
نهایة الحکمة (ط. جامعه مدرسین)
wikinoor: نهایة_الحکمة_(فیاضی)