نهایه الارب فی اخبار الفرس و العرب

[ویکی نور] این کتاب، به زبان عربی در تاریخ و داستان و به گمان ما در روزگار هارون الرشید نوشته شده است و سرگذشت ها و رویدادها را از حضرت آدم تا آن دوره در بر دارد. نویسنده گمنام این اثر، از اصمعی نقل می کند که آن خلیفه عباسی کسی را به دنبال من می فرستاد و من نزد او می رفتم تا سرگذشت پیشینیان و احوال گذشتگان را برایش بخوانم شبی به من گفت: که سیر الملوک را برایش بخوانم. این کتاب از سهام بن نوح آغاز می شد و خلیفه از من خواست که به کمک ابوالبختری فقیه، آن را از روزگار آدم(ع) تا سام باز بنویسم. بنا بر این، انگیزه نوشتن نهایه الارب را درخواست خلیفه از نویسنده می توان دانست. برخی از خاورشناسان این کتاب را تحریری از اخبار الطوال دینوری و به رغم مهم بودنش، دارای برخی از روایت های مجعول دانسته و شماری از آنان تاریخ نوشتن آن را سده یازدهم میلادی (پنجم هجری) یا میان سال های 1050 - 1000 دانسته و برخی از آنان چنین گمان زده اند که شعبی و ابن قرّیّه آن را در 75 هجری نوشته و اندکی پس از آن، ابن مقفّع به آمیختن بخش هایی از سیر الملوک با این اثر پرداخته باشد.
باری، با سنجش متن عربی و ترجمه این کتاب (تجارب الامم فی تاریخ ملوک العرب و العجم) با یک دیگر، به دیرینگی و اصالت و راستی انتسابش به سده یکم هجری (روزگار عبدالملک) می توان باور یافت. این منبع مستقل، خواننده را با شماری از داستان های تاریخی ایران باستان آشنا می سازد.
سبک و ساختار این کتاب، با آثار کهن تاریخی که به زبان عربی نگاشته شده ناهم گون می نماید. نویسنده با اشاره به پیشینه و انگیزه نوشتن این کتاب در مقدمه، رویدادهای مهم را از آغاز آفرینش تا روزگار خود گزارش می کند. این گزارش ها در قالب پنجاه «قصّه»، «حدیث»، «ذکر» و «خبر» گنجانده شده اند. نویسنده، سلسله سند روایت ها را حذف کرده و آنها را با «قال» یا «قالوا» آغاز و نقل کرده است.
درون مایه این کتاب را در سه بخش زیر می توان گنجاند:
داستان زندگی پیامبران و رویدادهای مهم روزگار زندگی آنان بر پایه روایت هایی از پیامبر اسلام یا روایت های تاریخی در این بخش گزارش شده است. این داستان ها که از ماجرای خواست خداوند در باره آفریدن انسان (آدم) و واکنش ملائکه و شیطان در این باره و فرود آمدن او روی زمین آغاز می شود، سرگذشت پیامبرانی مانند فرزندان آدم(ع) و نوح، عاد، هود، صالح، ابراهیم و شعیب (علیهم السلام) را پی می گیرد. این سرگذشت ها از دید زمانی، پیوسته نیستند و سرگذشت همه پیامبران شناخته شده در این اثر نیامده است.

[ویکی فقه] نهایه الارب فی اخبار الفرس و العرب (کتاب). نهایه الارب فی اخبار الفرس و العرب، تصحیح محمدتقی دانش پژوه می باشد. نویسنده این کتاب، شخصی گمنام می باشد.
این کتاب، به زبان عربی در تاریخ و داستان و به گمان ما در روزگار هارون الرشید نوشته شده است و سرگذشت ها و رویدادها را از حضرت آدم تا آن دوره در بر دارد. نویسنده گمنام این اثر، از اصمعی نقل می کند که آن خلیفه عباسی کسی را به دنبال من می فرستاد و من نزد او می رفتم تا سرگذشت پیشینیان و احوال گذشتگان را برایش بخوانم شبی به من گفت: که سیر الملوک را برایش بخوانم. این کتاب از سهام بن نوح آغاز می شد و خلیفه از من خواست که به کمک ابو البختری فقیه، آن را از روزگار آدم علیه السّلام تا سام باز بنویسم. بنا بر این، انگیزه نوشتن نهایة الارب را درخواست خلیفه از نویسنده می توان دانست. برخی از خاورشناسان این کتاب را تحریری از اخبار الطوال دینوری و به رغم مهم بودنش، دارای برخی از روایت های مجعول دانسته و شماری از آنان تاریخ نوشتن آن را سده یازدهم میلادی (پنجم هجری) یا میان سال های ۱۰۵۰- ۱۰۰۰ دانسته و برخی از آنان چنین گمان زده اند که شعبی و ابن قریه آن را در ۷۵ هجری نوشته و اندکی پس از آن، ابن مقفع به آمیختن بخش هایی از سیر الملوک با این اثر پرداخته باشد.باری، با سنجش متن عربی و ترجمه این کتاب (تجارب الامم فی تاریخ ملوک العرب و العجم) با یک دیگر، به دیرینگی و اصالت و راستی انتسابش به سده یکم هجری (روزگار عبد الملک) می توان باور یافت. این منبع مستقل، خواننده را با شماری از داستان های تاریخی ایران باستان آشنا می سازد.
ساختار کتاب
سبک و ساختار این کتاب، با آثار کهن تاریخی که به زبان عربی نگاشته شده ناهم گون می نماید. نویسنده با اشاره به پیشینه و انگیزه نوشتن این کتاب در مقدمه، رویدادهای مهم را از آغاز آفرینش تا روزگار خود گزارش می کند. این گزارش ها در قالب پنجاه «قصه»، «حدیث»، «ذکر» و «خبر» گنجانده شده اند. نویسنده، سلسله سند روایت ها را حذف کرده و آنها را با «قال» یا «قالوا» آغاز و نقل کرده است.
گزارش محتوا
درون مایه این کتاب را در سه بخش زیر می توان گنجاند:
← تاریخ پیامبران
...