[ویکی فقه] نایبان خاص (در آن روزگار، به جای «نیابت» و «نواب» بیشتر تعبیر «سفارت» و «سفرا» به کار برده می شد.) حضرت مهدی (علیه السّلام) در دوران غیبت صغری، چهار تن از اصحاب با سابقه امامان پیشین و از علمای پارسا و بزرگ شیعه بودند که «نوّاب اربعه» نامیده شده اند.
اینان به ترتیب زمانی عبارت بودند از: ۱ - ابو عَمرو عثمان بن سعید عَمری، ۲ - ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعید عَمری، ۳ - ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی، ۴ - ابو الحسن علی بن محمد سَمَری. البته امام زمان (علیه السّلام) وکلای دیگری نیز در مناطق مختلف مانند: بغداد، کوفه، اهواز، همدان، قم، ری آذربایجان، نیشابور و... داشت که یا به وسیله این چهار نفر، که در راس سلسله مراتب وکلای امام قرار داشتند، امور مردم را به عرض حضرت می رساندند (چنانکه طبق نقل شیخ طوسی، حدود ده نفر در بغداد به نمایندگی از طرف محمد بن عثمان فعالیّت می کردند) و از سوی امام در مورد آنان «توقیع» هایی (توقیع به معنای حاشیه نویسی است و در اصطلاح علمای شیعه به نامه ها و فرمانهایی که در زمان غیبت صغری از طرف امام به شیعیان می رسیده توقیع گفته می شود.) صادر می شده است. و یا - آن گونه که بعضی از محققان احتمال داده اند - سفارت و وکالت این چهار نفر، وکالتی عامّ و مطلق بوده ولی دیگران در موارد خاصی وکالت و نیابت داشته اند. مانند: محمد بن جعفر اسدی، احمد بن اسحاق اشعری قمی، ابراهیم بن محمد همدانی، احمد بن حمزة بن الیسع، محمد بن ابراهیم بن مهزیار، حاجز بن یزید، محمد بن صالح، ابو هاشم داود بن قاسم جعفری، محمد بن علی بن بلال، عمر اهوازی، و ابو محمد و جنائی.
← عثمان بن سعید
غیبت صغرا؛ نواب خاص؛ نیابت خاص؛ وکلای حضرت مهدی؛ عثمان بن سعید عمری.
اینان به ترتیب زمانی عبارت بودند از: ۱ - ابو عَمرو عثمان بن سعید عَمری، ۲ - ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعید عَمری، ۳ - ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی، ۴ - ابو الحسن علی بن محمد سَمَری. البته امام زمان (علیه السّلام) وکلای دیگری نیز در مناطق مختلف مانند: بغداد، کوفه، اهواز، همدان، قم، ری آذربایجان، نیشابور و... داشت که یا به وسیله این چهار نفر، که در راس سلسله مراتب وکلای امام قرار داشتند، امور مردم را به عرض حضرت می رساندند (چنانکه طبق نقل شیخ طوسی، حدود ده نفر در بغداد به نمایندگی از طرف محمد بن عثمان فعالیّت می کردند) و از سوی امام در مورد آنان «توقیع» هایی (توقیع به معنای حاشیه نویسی است و در اصطلاح علمای شیعه به نامه ها و فرمانهایی که در زمان غیبت صغری از طرف امام به شیعیان می رسیده توقیع گفته می شود.) صادر می شده است. و یا - آن گونه که بعضی از محققان احتمال داده اند - سفارت و وکالت این چهار نفر، وکالتی عامّ و مطلق بوده ولی دیگران در موارد خاصی وکالت و نیابت داشته اند. مانند: محمد بن جعفر اسدی، احمد بن اسحاق اشعری قمی، ابراهیم بن محمد همدانی، احمد بن حمزة بن الیسع، محمد بن ابراهیم بن مهزیار، حاجز بن یزید، محمد بن صالح، ابو هاشم داود بن قاسم جعفری، محمد بن علی بن بلال، عمر اهوازی، و ابو محمد و جنائی.
← عثمان بن سعید
غیبت صغرا؛ نواب خاص؛ نیابت خاص؛ وکلای حضرت مهدی؛ عثمان بن سعید عمری.
wikifeqh: نواب_خاص_در_غیبت_صغری