ورود در علم اصول

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ورود، نظریه ای در اصول فقه شیعه، متضمن روشِ جمع کردن میان ادله و برطرف کردن تعارض اولیه آنها است.
اصطلاح ورود، بدین معناست که یک دلیل (وارد)، موضوع دلیل دیگر (مورود) را به طور حقیقی بردارد (رفع کند) و آن را از موضوعیت بیندازد و این امر مستند به نظر شارع (تعبدی) باشد، مانند ورود اَماره (دلیل) معتبر شرعی بر ادله اصول عملیه عقلی. مثلاً هر چند موضوع اصل برائت عقلی (به استناد قاعده عقلیِ قبحِ عقاب بلا بیان) «عدم البیان» و نتیجه آن، برائت ذمه مکلف است، با ورود اَماره ای معتبر مانندِ خبر واحد، عدم البیان تعبداً از موضوعیت می افتد و به بیان مبدل می شود و در نتیجه، دیگر زمینه ای برای اجرای اصل عملیِ برائت باقی نمی ماند. اصطلاحاً می گویند که دلیل معتبر شرعی، که حکمی شرعی را بیان می کند، بر دلیلی که حجیت اصل عملی را اثبات می کند «وارد» شده است.
وجه اشترک ورود و تخصیص
وجه اشتراک «ورود» با «تخصص» (بیرون بودن موضوع یکی از دو دلیل، حقیقتآ از شمول موضوع دیگر) این است که خروج برخی مصادیق در هر دو، موضوعی (خروج از دایره موضوع) و حقیقی است.
وجه افتراق ورود و تخصیص
وجه افتراق آن دو این است که خروج برخی مصادیق از دایره موضوع دلیل عام، در «ورود» جنبه تعبدی دارد و مستند به نظر شارع است، ولی در «تخصص» جنبه تکوینی دارد و مستند به حکم عقل است، مانند خروج ایقاعات از موضوع عقود، از آن رو که ایقاعات موضوعاً و تخصصاً از عقود خارج است.
تفاوت حکومت و ورود
...

پیشنهاد کاربران

بپرس