وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، اثر ابوالعباس شمس الدین احمد بن شهاب الدین، مشهور به «ابن خلکان» (اربل 608-681ق)، به زبان عربی است که نویسنده در آن، زندگی نامه تعدادی از دانشوران اسلامی و ایرانی را ذکر کرده است.
اثر حاضر از مقدمه و متن اصلی (در هشت جلد) تشکیل شده است.
در این کتاب شرح حال 846 نفر از بزرگان علما، امرا، وزرا و عرفا، به ترتیب حروف معجم (تهجی) آمده است و تنها به ذکر سال وفات و تولد، و احیانا شعری یا رساله ای از بزرگان و علما اکتفا شده است
نویسنده در مقدمه اش چنین نوشته است: «این اثر، مختصری در موضوع تاریخ است که چون علاقه مند به اطلاع از اخبار پیشینیان بودم به جمع آوری آن پرداختم و کم کم بر آن افزودم و کتاب های این فنّ را مطالعه کردم و آنچه را نیافتم، از زبان پیشوایان اهل اتقان گرفتم... و برای سهولت مراجعه، آن را بر اساس حروف الفبای نام ها منظم کردم و... این مختصر را به گروهی خاصّ مانند عالمان، شاهان یا امیران و وزیران و... اختصاص ندادم، بلکه همه را آوردم... و اختصار را رعایت کردم تا کتاب طولانی نشود...»
درباره این اثر چند نکته گفتنی است:

دانشنامه آزاد فارسی

وَفَیاتُ الاَعیان و اَنباءُ اَبْناءِ الزّمان
کتابی به عربی در زندگی نامه مشاهیر مسلمان از ابن خلّکان (۶۰۸ـ۶۸۱ق). وی این کتاب عظیم و کم نظیر را طی هجده سال (از ۶۵۴ تا ۶۷۲ق) نوشت و در آن، شرح حال و آثار حدود ۸۵۰ نفر از دانشمندان علوم گوناگون و همچنین احوال گروهی از وزیران و امیران را که از کتب گوناگون استخراج کرده یا از افراد موثق شنیده یا خود با آنان دوستی داشته گرد آورد. وی از بیان احوال و زندگی نامه صحابه، تابعین و خلفای راشدین، به سبب شهرت آنان خودداری کرده است. بر این کتاب ذیل های فراوانی نوشته شده که مهم ترین و معروف ترین آن ها فَوات الوَفَیات از محمد بن شاکر کُتبی (۶۸۱ـ۷۶۴ق) است. این کتاب به زبان های اروپایی و ترکی ترجمه شده و بارها در ایران و مصر به چاپ رسیده است. مولانا ظهیرالدین اردبیلی (؟ ـ۹۳۰ق) وفیات الاعیان را به نام سلطان سلیم عثمانی به فارسی ترجمه کرد و فرهاد میرزا معتمدالدوله قاجار، نیز آن را در ۱۲۸۴ق با تصحیح و حواشی متن عربی در تهران چاپ و منتشر نمود. ترجمه فارسی دیگری از این کتاب با نام منظرالانسان، توسط احمد بن عثمان بن علی بن احمد شجاع سنجری، از علمای دربار ابوالفتح محمودشاه پادشاه گجرات در سال های ۸۹۳ـ۸۹۵ق صورت گرفته که در ۱۳۸۱ با تصحیح دکتر فاطمه مدرسی از سوی دانشگاه ارومیه چاپ شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس