ولایت عهدی امام رضا

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) در روز یازدهم ذیقعده، سال ۱۸۴ هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. مادر او بانویی با فضیلت به نام «تکتم» بود که پس از تولد حضرت رضا (علیه السّلام) از طرف امام کاظم (علیه السّلام) «طاهره» نام گرفت.
کنیۀ علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) «ابوالحسن» و ملقب به «رضا» است. ایشان در سال ۱۸۳ه. ق و پس از شهادت پدر بزرگوارشان، در سن ۳۵ سالگی عهده دار مقام امامت و رهبری امت گردید. مدت امامت آن حضرت بیست سال بود که ده سال آن معاصر با خلافت هارون الرشید، پنج سال معاصر با امین و پنج سال آخر نیز معاصر با خلافت مامون بود. امام (علیه السّلام) در سال ۲۰۰ه. ق از طرف مامون، به خراسان، دعوت شد و سرانجام در ماه صفر سال ۲۰۳ هجری در سن ۵۵ سالگی به شهادت رسید و بدن پاکش در همان سرزمین به خاک سپرده شد.
تولد مامون
مامون، از کنیزی خراسانی بنام «مراجل» در سال ۱۷۰ هجری، متولد شد، مادرش پس از تولد مامون از دنیا رفت و بدین ترتیب مامون از محبت مادری محروم شد، ولی هارون او را به جعفر بن یحیی برمکی سپرد تا او را تعلیم کند و نزد خود پرورش دهد.
دعوت امام به طوس و علل آن
با استقرار مامون بر کرسی خلافت، دوران جدیدی از زندگی حضرت رضا (علیه السّلام) همراه با رنج و اندوه را آغاز نمود. لکن از آنجا که غالب اطرافیان مامون در دربار خلافت، ایرانی بودند و نسبت به آل علی و امامان شیعه ابراز علاقه می نمودند، او نمی توانست سیره پدر خود را به صورت شکنجه و آزار حضرت ادامه دهد، لذا تصمیم گرفت امام را به مرو منتقل کند تا ایشان را بهتر تحت نظر بگیرد. او ابتدا از امام به صورت محترمانه دعوت کرد. لکن ایشان نپذیرفت، اما اصرارهای مامون به گونه ای شد که حضرت مجبور شدند، به همراه عده ای از آل ابوطالب به سوی مرو حرکت کنند. مامون به کسی که همراه کاروان امام بود و مسئول همراهی ایشان بود، دستور داد که از احترام به ایشان و همراهان خودداری نکند، ولی امام برای آگاهی مردم، به صورت آشکار از این سفر ابراز ناخشنودی می کرد و حتی روزی که می خواست از مدینه خارج شود از خاندان خود خواست برایش گریه کنند و چنین فرمود:«من دیگر به میان خانواده ام بر نخواهم گشت».
پیشنهادات مامون
...

[ویکی شیعه] ولایتعهدی امام رضا (ع). ولایتعهدی امام رضا (ع) به ماجرای انتصاب امام رضا (ع) به ولایتعهدی مامون عباسی اشاره دارد که پس از احضار امام به مرو و با وجود مخالفت ایشان، با اصرار و تهدید مامون انجام گرفت.
منابع اولیه، آغاز حرکت امام رضا(ع) را، از مدینه به سوی بصره ذکر کرده اند. با این وجود برخی از منابع به خصوص تذکره های متاخر نوشته اند: حضرت، ابتدا به مکه رفته و در این سفر امام جواد(ع) نیز همراه ایشان بوده است. امام با خانه خدا وداع کرد و سپس از مکه به سفر ادامه داد. در هر حال تاریخ حرکت امام به سمت بصره، نیمه محرم سال ۲۰۱ گزارش شده است.
به دستور مأمون، رجاء بن ابی ضحاک خویشاوند فضل به سهل مامور شد امام رضا(ع) را از مدینه به خراسان آورد. مفید، فرستاده مأمون را جلودی معرفی کرده است. مأمون مسیر مشخصی برای سفر امام رضا به مرو انتخاب کرد تا آن حضرت از مراکز شیعه نشین عبور نکند، زیرا از اجتماع شیعیان بر گرد امام می ترسید. او به طور خاص دستور داد که حضرت را از مسیر کوفه نیاورند بلکه از طریق بصره و خوزستان و فارس، به نیشابور بیاورند.

پیشنهاد کاربران

بپرس