ویتامین دِ ( به انگلیسی: Vitamin D ) گروهی از ویتامین های محلول در چربی هستند، که باعث افزایش میزان جذب کلسیم، فسفات و منیزیم در روده می شوند و از این طریق، بر رشد و استحکام استخوان ها کمک می کنند. این ویتامین ها علاوه بر این دارای چندین عملکرد حیاتی دیگر نیز در بدن انسان هستند. [ ۱] [ ۲] مهم ترین انواع ویتامین دی در بدن انسان، ویتامین دی۳ یا کوله کلسیفرول و ویتامین دی۲ یا ارگوکَلسیفرول هستند. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
منبع اصلیِ طبیعی این ویتامین، تولید کوله کلسیفرول در لایه های ژرف تر روپوست توسط یک واکنش شیمیایی وابسته به تابش خورشید به ویژه پرتو فرابنفشِ بی ( UVB ) است. [ ۶] [ ۷] [ ۸] ارگوکلسیفرول و کوله کلسیفرول، موجود در غذاها و مکمل ها نیز قابل جذب هستند. [ ۹] [ ۱۰] تنها گوشت برخی از ماهی های پرچرب مانند سالمون، ساردین، شاه ماهی و برخی دیگر از ماهی های چرب، حاوی مقدار قابل توجهی از این ویتامین هستند[ ۱۱] که خود فرایند سرخ کردن هم می تواند نیمی از ویتامین دی آن ها را از بین ببرد. [ ۱۲]
۲۰ دقیقه ماندن در برابر نور خورشید با این شرط که ۴۰ درصد پوست بدن در معرض آفتاب باشد نیاز روزانه بدن را تأمین می کند. [ ۱۳] البته عواملی مثل موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، رنگ پوست و مصرف کرم های ضدآفتاب، میزان تولید ویتامین دی به وسیله پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. هرچه رنگ پوست بدن تیره تر باشد، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید کاهش میابد.
برای اینکه بدن انسان بتواند از طریق نور خورشید ویتامین دی جذب کند باید خورشید در موقعیتی در آسمان باشد که طول سایه بدن کوهتاهتر از قد فرد باشد. هرچه طول سایه کوتاهتر و ارتفاع خورشید بالاتر باشد، میزان جذب ویتامین دی بیشتر خواهد بود. همچنین آلودگی هوا، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید را کاهش میدهد. ضمن اینکه بدن انسان از نور خورشید پشت پنجره و شیشه، اصلا ویتامین دی جذب نمیکند.
ویتامین دی جذب شده از غذاها یا تولیدشده در لایه های پوستی، در ابتدا ترکیبی غیرفعال است که پس از طی مراحل هیدروکسیل دار کردن در کبد و سپس کلیه ها، فعال می شود. ترکیبی موسوم به کلسیتریول، فُرم فعال و دارای عملکرد ویتامین دی است. [ ۱۴] ویتامین دی قادر به تولید در بدن بسیاری از پستانداران در صورت تابش کافی نور آفتاب است؛ بنابراین این ماده در واقع نوعی ویتامین نبوده و نوعی هورمون به شمار می آید که فعالانه به رشد مغز یاری می دهد و برآورد می شود که با ۲۰۰ تا ۲۶۰۰ ژن[ ۱۵] تعامل داشته باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمنبع اصلیِ طبیعی این ویتامین، تولید کوله کلسیفرول در لایه های ژرف تر روپوست توسط یک واکنش شیمیایی وابسته به تابش خورشید به ویژه پرتو فرابنفشِ بی ( UVB ) است. [ ۶] [ ۷] [ ۸] ارگوکلسیفرول و کوله کلسیفرول، موجود در غذاها و مکمل ها نیز قابل جذب هستند. [ ۹] [ ۱۰] تنها گوشت برخی از ماهی های پرچرب مانند سالمون، ساردین، شاه ماهی و برخی دیگر از ماهی های چرب، حاوی مقدار قابل توجهی از این ویتامین هستند[ ۱۱] که خود فرایند سرخ کردن هم می تواند نیمی از ویتامین دی آن ها را از بین ببرد. [ ۱۲]
۲۰ دقیقه ماندن در برابر نور خورشید با این شرط که ۴۰ درصد پوست بدن در معرض آفتاب باشد نیاز روزانه بدن را تأمین می کند. [ ۱۳] البته عواملی مثل موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، رنگ پوست و مصرف کرم های ضدآفتاب، میزان تولید ویتامین دی به وسیله پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. هرچه رنگ پوست بدن تیره تر باشد، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید کاهش میابد.
برای اینکه بدن انسان بتواند از طریق نور خورشید ویتامین دی جذب کند باید خورشید در موقعیتی در آسمان باشد که طول سایه بدن کوهتاهتر از قد فرد باشد. هرچه طول سایه کوتاهتر و ارتفاع خورشید بالاتر باشد، میزان جذب ویتامین دی بیشتر خواهد بود. همچنین آلودگی هوا، جذب ویتامین دی از طریق نور خورشید را کاهش میدهد. ضمن اینکه بدن انسان از نور خورشید پشت پنجره و شیشه، اصلا ویتامین دی جذب نمیکند.
ویتامین دی جذب شده از غذاها یا تولیدشده در لایه های پوستی، در ابتدا ترکیبی غیرفعال است که پس از طی مراحل هیدروکسیل دار کردن در کبد و سپس کلیه ها، فعال می شود. ترکیبی موسوم به کلسیتریول، فُرم فعال و دارای عملکرد ویتامین دی است. [ ۱۴] ویتامین دی قادر به تولید در بدن بسیاری از پستانداران در صورت تابش کافی نور آفتاب است؛ بنابراین این ماده در واقع نوعی ویتامین نبوده و نوعی هورمون به شمار می آید که فعالانه به رشد مغز یاری می دهد و برآورد می شود که با ۲۰۰ تا ۲۶۰۰ ژن[ ۱۵] تعامل داشته باشد.
wiki: ویتامین دی