پروستات

پروسْتات (prostate)
بخشی از دستگاه تناسلی مذکر در پستانداران. یگانه وظیفۀ شناخته شده آن در انسان ترشح مایع حامل اسپرم ها در منی است. در هر مرد بالغ، پروستات عضوی به شکل شاه بلوط، به طول تقریبی چهار سانتی متر، و وزن ۲۰ تا ۲۵ گرم است. این عضو دقیقاً زیر مثانه قرار دارد و بخش ابتدایی پیشابراه را کاملاً در برمی گیرد. هنگام انزال، منی از مجاری انزالی در بخشی از پیشابراه که درون پروستات قرار دارد، تخلیه می شود. سطح پشتی پروستات را می توان با معاینه و از طریق وارد کردن انگشت به بخش انتهایی راست روده لمس کرد. پروستات هنگام تولد فقط چند گرم وزن دارد، ولی پس از بلوغ تحت تأثیر آندروژن ها رشد می کند و تقریباً در۲۰ سالگی به اندازۀ طبیعی خود می رسد و رشدش متوقف می شود. پس از ۵۰ سالگی، معمولاً پروستات کوچک می شود، ولی در بعضی این غده مجدداً شروع به رشد می کند. بزرگ شدن پروستات باعث فشار بر پیشابراه و بروز اشکال در دفع ادرار می شود. بخش عمدۀ مایع ترشح شده از پروستات را آب تشکیل می دهد. این مایع همچنین حاوی ترکیبات لازم برای زنده ماندن اسپرم ها، از جمله یون های کلسیم، روی، کلرید، بی کربنات، و آنزیم هایی مثل اسید فسفاتاز است. در ۱۹۳۵، اولف فون اویلر فیزیولوژیست سوئدی ترکیبات ویژه ای را در ترشحات پروستات کشف کرد و از آن جا که تصور می کرد این ترکیبات فقط در پروستات ساخته می شوند، آن ها را پروستاگلاندین نامید. اکنون مشخص شده است که پروستاگلندین ها، که از اسیدهای چرب اشباع نشده ساخته می شوند، به مقدار کم در همۀ بافت های بدن وجود دارند. پروستات دارای ۳۰ تا ۵۰ غدۀ لوله ای است که در نوعی بافت زمینه ای فیبری قرار گرفته اند. افزایش حجم هریک از این اجزاء باعث بزرگی خوش خیم پروستات می شود. سرطانی شدن اجزای غده ای پروستات باعث بروز سرطان پروستات می شود که شایع ترین سرطان در مردان است.