[ویکی فقه] سکولاریسم یا جدایی دین از سیاست نوعی نگرش سیاسی و مدنی است که بر طبق این نگرش، دین و سیاست بایستی جدای از یکدیگر بوده و در امور یکدیگر دخالت نورزند.
برخی از دیدگاه های تجددخواهانه در جهان اسلام بر تفکیک حکومت از دین و واگذاریِ انتخاب نوع حکومت به مردم متمرکز بودند، این گرایش که در میان نخستین تجددخواهان مصری گرایشِ غالب بود در میان اندیشمندان کشورهای دیگر نیز پیروانی یافت.
به نظر آنها، عوامل رشد و پیشرفت در اسلام وجود دارد، ولی مسلمانان از آن غافل مانده اند.
تجددخواهان با سلطه استعماری قدرت های اروپایی مخالف بودند و مسلمانان را به مبارزه با آن فرامی خواندند؛ اما از سوی دیگر، تنها راه رفع ناکامی های کشورهای اسلامی را پیروی از شیوه حکومت های غربی می دانستند.
← دیدگاه رفاعه رافع طهطاوی
۱. ↑ حمیدرضا شریعتمداری، سکولاریزم در جهان عرب، ج۱، ص۱۰۵، قم ۱۳۸۲ش. ۲. ↑ حمیدرضا شریعتمداری، سکولاریزم در جهان عرب، ج۱، ص۸۱ـ۸۳، قم ۱۳۸۲ش. ۳. ↑ سمیر ابوحمدان، رفاعة رافع الطهطاوی رائد التحدیث الاوروبی فی مصر، ج۱، ص۵۷ـ۹۰، بیروت ۱۴۱۳ب. ۴. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۲۰۱، بیروت ۱۹۷۸.۵. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۳۷ـ۴۷، بیروت ۱۹۷۸.۶. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۶۵ـ۸۶، بیروت ۱۹۷۸.۷. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۱۹۱ـ۲۰، بیروت ۱۹۷۸.۸. ↑ الهلال، سال ۳۳، ش ۱۰، ذیقعده ۱۳۴۳، ص۱۱۱۸.۹. ↑ المقتطف، ج۶۷، ش ۳، محرّم ۱۳۴۴، ص۳۳۲ـ ۳۳۳.۱۰. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم: بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ج۱، ص۱۸۷ـ۱۹۰، بیروت ۱۹۷۸. ۱۱. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم: بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ج۱، ص۲۰۲ـ۲۰۳، بیروت ۱۹۷۸. ۱۲. ↑ محمد ضیاءالدین رَیس، الاسلام و الخلافة فی العصر الحدیث: نقد کتاب الاسلام و اصول الحکم، ج۱، ص۲۲۴، قاهره (۱۹۷۶). ۱۳. ↑ عبدالرزاق احمد سنَّهوری، فقه الخلافة و تطورها لتصبح عصبة امم شرقیة، ج۱، ص۱۰۴ـ۱۰۸، ترجمته عن الفرنسیة نادیه عبدالرزاق سنَّهوری، چاپ توفیق محمد شاوی، (قاهره) ۱۹۸۹. ۱۴. ↑ محمد عماره، الاسلام بین التنویر و التزویر، ج۱، ص۳۹ـ۹۶، قاهره ۱۴۲۳/۲۰۰۲. ۱۵. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۱۶، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۶. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۰۵ـ۱۰۹، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۷. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۴۶ـ۱۴۸، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۸. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۹۴ـ ۹۷، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۹. ↑ ابن ابی الضَّیاف، اتحاف اهل الزمان باخبار ملوک تونس و عهدالامان، ج۱، ص۶ـ۹۵، چاپ محمد شمّام، تونس ۱۹۹۰. ۲۰. ↑ ابن بادیس، کتاب آثار ابن بادیس، ج۲، جزء۱، ص۴۱۰ـ۴۱۲، چاپ عمار طالبی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. ۲۱. ↑ ابن بادیس، کتاب آثار ابن بادیس، جزء۲، ص۲۱۴ـ۲۱۵، چاپ عمار طالبی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. ۲۲. ↑ مظفر نامدار، «مدخلی بر جنبشهای اسلامی معاصر»، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۵، در تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، ج۳، به اهتمام موسی نجفی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
منابع
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حکومت در اسلام»، شماره۶۳۹۴.
...
برخی از دیدگاه های تجددخواهانه در جهان اسلام بر تفکیک حکومت از دین و واگذاریِ انتخاب نوع حکومت به مردم متمرکز بودند، این گرایش که در میان نخستین تجددخواهان مصری گرایشِ غالب بود در میان اندیشمندان کشورهای دیگر نیز پیروانی یافت.
به نظر آنها، عوامل رشد و پیشرفت در اسلام وجود دارد، ولی مسلمانان از آن غافل مانده اند.
تجددخواهان با سلطه استعماری قدرت های اروپایی مخالف بودند و مسلمانان را به مبارزه با آن فرامی خواندند؛ اما از سوی دیگر، تنها راه رفع ناکامی های کشورهای اسلامی را پیروی از شیوه حکومت های غربی می دانستند.
← دیدگاه رفاعه رافع طهطاوی
۱. ↑ حمیدرضا شریعتمداری، سکولاریزم در جهان عرب، ج۱، ص۱۰۵، قم ۱۳۸۲ش. ۲. ↑ حمیدرضا شریعتمداری، سکولاریزم در جهان عرب، ج۱، ص۸۱ـ۸۳، قم ۱۳۸۲ش. ۳. ↑ سمیر ابوحمدان، رفاعة رافع الطهطاوی رائد التحدیث الاوروبی فی مصر، ج۱، ص۵۷ـ۹۰، بیروت ۱۴۱۳ب. ۴. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۲۰۱، بیروت ۱۹۷۸.۵. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۳۷ـ۴۷، بیروت ۱۹۷۸.۶. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۶۵ـ۸۶، بیروت ۱۹۷۸.۷. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم : بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ص۱۹۱ـ۲۰، بیروت ۱۹۷۸.۸. ↑ الهلال، سال ۳۳، ش ۱۰، ذیقعده ۱۳۴۳، ص۱۱۱۸.۹. ↑ المقتطف، ج۶۷، ش ۳، محرّم ۱۳۴۴، ص۳۳۲ـ ۳۳۳.۱۰. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم: بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ج۱، ص۱۸۷ـ۱۹۰، بیروت ۱۹۷۸. ۱۱. ↑ علی عبدالرزاق، الاسلام و اصول الحکم: بحث فی الخلافة و الحکومة فی الاسلام، نقد و تعلیق ممدوح حقی، ج۱، ص۲۰۲ـ۲۰۳، بیروت ۱۹۷۸. ۱۲. ↑ محمد ضیاءالدین رَیس، الاسلام و الخلافة فی العصر الحدیث: نقد کتاب الاسلام و اصول الحکم، ج۱، ص۲۲۴، قاهره (۱۹۷۶). ۱۳. ↑ عبدالرزاق احمد سنَّهوری، فقه الخلافة و تطورها لتصبح عصبة امم شرقیة، ج۱، ص۱۰۴ـ۱۰۸، ترجمته عن الفرنسیة نادیه عبدالرزاق سنَّهوری، چاپ توفیق محمد شاوی، (قاهره) ۱۹۸۹. ۱۴. ↑ محمد عماره، الاسلام بین التنویر و التزویر، ج۱، ص۳۹ـ۹۶، قاهره ۱۴۲۳/۲۰۰۲. ۱۵. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۱۶، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۶. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۰۵ـ۱۰۹، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۷. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۱۴۶ـ۱۴۸، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۸. ↑ خیرالدین تونسی، اقوم المسالک فی معرفة احوال الممالک، ج۱، ص۹۴ـ ۹۷، چاپ منصف شنوفی، تونس ۲۰۰۰. ۱۹. ↑ ابن ابی الضَّیاف، اتحاف اهل الزمان باخبار ملوک تونس و عهدالامان، ج۱، ص۶ـ۹۵، چاپ محمد شمّام، تونس ۱۹۹۰. ۲۰. ↑ ابن بادیس، کتاب آثار ابن بادیس، ج۲، جزء۱، ص۴۱۰ـ۴۱۲، چاپ عمار طالبی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. ۲۱. ↑ ابن بادیس، کتاب آثار ابن بادیس، جزء۲، ص۲۱۴ـ۲۱۵، چاپ عمار طالبی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. ۲۲. ↑ مظفر نامدار، «مدخلی بر جنبشهای اسلامی معاصر»، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۵، در تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، ج۳، به اهتمام موسی نجفی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
منابع
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حکومت در اسلام»، شماره۶۳۹۴.
...
wikifeqh: پیدایش_سکولاریسم_در_جهان_اسلام