پیراهن عثمان

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] پیراهن عثمان، ضرب المثلی که به ماجرای کشته شدن عثمان بن عفان در سال ۳۵ هجری و سوءاستفاده معاویة بن ابی سفیان از این واقعه اشاره دارد. این ضرب المثل به معنای بهانه و وسیله قرار دادن امری به همراه تبلیغات بسیار برای پیشبرد باطل است.
پس از کشته شدن عثمان بن عفان به دست شورشیان، همسرش پیراهن خون آلود و مقداری از ریش کنده شده او را همراه نامه ای برای معاویه فرستاد و طلب خونخواهی کرد. معاویه از این نامه و پیراهن عثمان برای بیعت گرفتن از مردم به نفع خود استفاده کرد و امام علی(ع) را مقصر کشته شدن عثمان معرفی نمود. علاوه بر این، او با پیراهن عثمان، مردم شام را به جنگ علیه امام علی(ع) تشویق کرد. بدین ترتیب، لباس خونین و خونخواهی عثمان تبدیل به بهانه ای شد برای ناحق نشان دادن خلافت علی(ع) و حقانیت خلافت معاویه. شامیان در پی تبلیغات وسیع و ترفندهای مختلف معاویه با او موافقت کردند و به او گفتند: عثمان پسر عموی توست و تو ولیّ دم او هستی، ما نیز همراه تو هستیم. معاویه در پاسخ به کسانی که از او می خواستند از خلافت مشروع علی بن ابی طالب پیروی کند، می گفت علی در کشته شدن عثمان بی تقصیر نیست و اگر تقصیر ندارد، قاتلان او را به ما تحویل دهد تا آن گاه به موضوع بعدی که خلافت مسلمانان است، بپردازیم و درباره آن بیندیشیم. در برخی سخنان امام علی(ع) تصریح شده است که خونخواهی عثمان تنها بهانه ای است که معاویه از طریق آن در پی آرزوهای دنیوی خویش است؛ از جمله در نامه ای از امام علی(ع) خطاب به معاویه آمده است: «می‏ دانم تو آن را بهانه ‏ای برای رسیدن به آرزوهایت قرار داده‏ ای و می‏ خواهی وسیله ترقی خود کنی و مقصود تو خون‏خواهی عثمان نیست.»
به نقل منابع تاریخ اسلام، عمرو عاص در طرح نقشه پیراهن عثمان دست داشته و معاویه را تشویق کرده است تا برای تخریب وجهه علی(ع)، تبلیغ کند که علی بن ابی طالب در قتل عثمان دست داشته است. به نقل این منابع، معاویه از این راه توانست مردم شام را با خود همراه کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس