پیراهن

[ویکی فقه] پیراهن نوعی لباس است که معمولا از پارچه ی نازک تهیّه می شود و دارای یقه و آستین است. از آن به مناسبت در باب های طهارت، صلاة، حج و نکاح سخن رفته است.
کفن واجب بنابر مشهور، سه قطعه است که یکی از آن ها پیراهن می باشد و وجوب آن به قول مشهور تعیینی است نه تخییری. در اندازه ی آن اختلاف است. برخی گفته اند: پیراهن باید به اندازه ای باشد که از سرشانه تا نصف ساق پا را بپوشاند. برخی دیگر، مسمّای عنوان پیراهن را کافی دانسته اند.

غسل میّت با وجود پیراهن
هرگاه میت با پیراهن غسل داده شود پس از پایان غسل، مستحب است پیراهن او از ناحیه ی پا از تنش بیرون آورده شود و در صورت نیاز به شکافتن، شکافته می شود. در شرط بودن اذن وارث در این صورت (شکافتن) اختلاف است.

پوشیدن لنگ بر روی پیراهن در نماز
پوشیدن ازار (لنگ) روی پیراهن بلند، مانند پیراهن عربی در نماز بنابر مشهور، مکروه است.

احرام مرد در پیراهن
...

پیراهن نوعی پوشاک است که برای بالاتنه استفاده می شود. در اصل پیراهن نوعی پوشاک است که عمدتاً مردان در زیر لباس رسمی می پوشند. [ ۱] پیراهن مردانه در دو نوع آستین کوتاه و بلند تولید می شود و انواع یقه را دارد.
بیشتر پیراهن های مردانه روی سینه چپ خود جیب دارند که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد، جیب در پیراهن های مردانه برای ایجاد تنوع در مدل افزوده شده است و کاربرد و ضرورت خاصی ندار. [ ۲]
• پیراهن های اسپرت
• تی شرت یقه دار یا پیراهن گلف
• کشباف ورزشی تیم ها
• تی شرت
• کشباف مردانه
• لباس رسمی
در سال ۱۸۷۱ شرکت برون و دیویس ( Brown & Davis Co ) اولین نوع پیراهن را که قسمت سینه آن با دکمه بسته می شد، به ثبت رساند. تا پیش از آن مردم پیراهن را از سر به تن می کردند و پیراهن به یکی از لباس های محبوب آقایان تبدیل شد.
تا قرن هجدهم پیراهن به عنوان زیرپوش استفاده می شود و تنها یقه آن قابل مشاهده بود. تا اواخر قرن نوزدهم پیراهن سفید مظهر ادب بود. فقط ثروتمندان پیراهن خود را چندین بار برای شستشو می دادند. با توجه به اینکه انجام بسیاری از کارها به تمیزی پیراهن صدمه می زد، فقط شخصیت های خاصی مثل اشراف و ثروتمندان می توانستند آن را بپوشند. [ ۳]
به طور سنتی پیراهن البسه ای مردانه است. هرچند زنان در بسیاری از موارد در گذشته بلوز می پوشیده اند. در هر حال در اواسط قرن هجدهم میلادی کم کم به لباسی مناسب زنان نیز تبدیل شدند تا آنکه امروزه لباسی شناخته می شوند که هر دو جنسیت آن را می پوشند.
• یقه
• سرآستین
• آستین بلند ( در نسخه های قدیمی و در نسخه های جدید آستین کوتاه نیز وجود دارد )
• دکمه ( به طور سنتی هفت یا هشت دکمه ) [ ۴]
اتو کشی پیراهن نسبت به تی شرت سخت تر است. و معمولاً زمان بیشتری برای اتوکشی صرف می شود.

(یا: تونیک) تن پوش بدن با بلندی متفاوت. بلندی آن گاه تا باسن، گاه بالای زانو و گاه تا قوزک پا بود. پیراهن در روزگار مادها، بدون چین، جلو بسته، تا سرِ زانو و با آستینی تنگ بود. پیراهنِ رویی هخامنشیان، به نام کندیس، آستینی بسیار گشاد داشت. پیراهن تونیک جلوبستۀ پارتیان (اشکانیان) در ابتدا ساده و کوتاه تا باسن بود، اما بعدها بلندتر و پرچین شد. زنان این دوره اول پیراهنی پرچین، گشاد، با آستین هایی تنگ و بسیار بلند می پوشیدند که بالاتنۀ آن در قسمت سینه با نواری تنگ می شد و روی آن پیراهنی کوتاه تر، با یقه ای نسبتاً باز، دراپه دار (چین های ملایم پارچه روی بدن) و پرچین به تن می کردند. پیراهن پادشاهان ساسانی بسیار متنوع بود: پیراهن هایی با دامنی گرد (نیم دایره رو به بالا)، با دامنی نیم دایره (روبه پایین)، با دامنی ترک دار بودند، برخی از کمر پلیسه داشتند و برخی دیگر ساده و جلوباز بودند. بالاتنۀ همۀ این پیراهن ها یقه ای گرد یا اُریب از شانۀ راست به چپ، با آستین هایی تنگ داشتند. پیراهن زنان این دوره بلند، گشاد، دراپه دار، با آستین هایی بلند یا بی آستین بودند؛ برخی با نواری در زیر سینه چین هایی فراوان ایجاد می کرد، برخی ساده و کوتاه و برخی چاک دار بودند. پیراهن زنان در دورۀ خلفا و امویان بلند تا قوزک پا و با آستین هایی بلند بود و روی آن پیراهنی آستین کوتاه می پوشیدند. پیراهن مردان دورۀ عباسیان چسبان، بلند و گاه آستردار بود. پیراهن زنانشان از گردن تا روی سینه دکمه داشت. پیراهن در دورۀ صفاریان تاحدود کمرگاه پایین تر، با آستین های بلند و یقه گرد بود. همین پیراهن را شاهان غزنوی، سلجوقی و خوارزمشاهی نیز زیر قبای خود می پوشیدند. پیراهن زنان و مردان دورۀ مغولان و تیموریان تقریباً شبیه هم بود با آستین هایی بلند و تنگ و بلندتر از قبایی که روی آن می پوشیدند؛ جز آن که پیراهن زنان از یقه تا کمر باز بود و گاه دامن آن پیلی داشت. پیراهن مردان دورۀ صفویه تا زانو و بی یقه بود و روی شانۀ راست با دکمه وصل می شد و زنانشان پیراهنی بلند و گشاد تا زیر زانو می پوشیدند که از جلو تا کمر باز بود و از آن برای شیردادن استفاده می شد. پیراهن ها بسته به موقعیت صاحب آن ها مرواریددوزی و حاشیه دوزی داشتند و مزین به طراز و نقوش دیگر بودند. یقۀ پیراهن در دورۀ افشاریه از زیر گردن و شانۀ چپ به زیر بغل راست می رفت و آستین ها سنبوسه دار بودند. این پیراهن و پیراهنی با یقۀ گرد، که تا کمر و باسن می رسید، در دورۀ زندیه پوشیده می شد. دامن پیراهن زنان این دوره از دورۀ قبل کوتاه تر بود. مردان در دورۀ قاجار زیر پیراهنِ روی خود زیرپوش (زیر پیراهن) می پوشیدند و آن پیراهن سفید کوتاهی با یقۀ گرد سجاف دوزی شده ای بود که شکافی در محاذی راست سینه داشت و بر شانۀ راست با دکمه بسته می شد. پیراهن های این دوره جیب داشتند و در دورۀ ناصرالدین شاه قد پیراهن ها کمی کوتاه تر از سرداری و تا بالای زانو بودند. در دورۀ دوم قاجار (از ناصرالدین شاه به بعد) پیراهن ها تنگ و کوتاه و با آستین هایی بلند بودند که با دکمه بسته می شدند و چاک سینه کمتر از دورۀ قبل بود.