چرخ دنده یک سخت افزار دورانی است که معمولاً دایره ای شکل بوده و دارای دندانه هایی در محیط است و از آن برای انتقال گشتاور از محوری به محور دیگر استفاده می شود. اصول ابتدایی حاکم بر چرخ دنده ها مشابه اصول ابتدایی حاکم بر اهرم ها است. [ ۱] دو یا چند چرخ دنده درگیر با هم با اندازه های متفاوت می توانند گشتاور را تغییر داده، و از طریق نسبت چرخ دنده خود یک مزیت مکانیکی ایجاد کنند، در نتیجه می توان آن را یک ماشین ساده در نظر گرفت. سرعت دورانی و گشتاور دو چرخ دنده درگیر با نسبت قطرهای آنها تغییر می کند.
مجموعه دو یا چند چرخ دنده درگیر با هم، دنباله چرخ دنده ( به انگلیسی: gear train ) یا جعبه دنده ( به انگلیسی: Transmission ) خوانده می شود. دنباله چرخ دنده ها می توانند سرعت، گشتاور و جهت منبع نیرو را تغییر دهند.
شکل دندانه چرخ دنده ها در استانداردهای مختلفی به صورت ریاضی تعریف شده و به دقت ماشینکاری می شود. به عنوان مثال، انجمن تولیدکنندگان چرخدنده آمریکا ( AGMA ) ، دستورالعمل هایی را برای استانداردسازی طراحی و تولید چرخ دنده ها ایجاد کرده است. [ ۲]
از چرخ دنده ها در دستگاه های بسیار متنوعی استفاده می شود، از جمله؛ جعبه دنده و دیفرانسیل خودرو، راه انداز موتورهای جت، جعبه دنده هلیکوپتر، فلاپ باله های هواپیما، پروانه کشتی ها، دستگاه دریل، موتور کرکره برقی و دستگاه خودپرداز. [ ۲] [ ۳]
در تمام سیستم های چرخ دنده امروزی، چرخ شانه ( به انگلیسی: rack ) پایه طراحی دندانه ها و ساخت ابزارهای تولید چرخ دنده است. در هر دو سیستم متریک و اینچی، چرخ شانه مبنا برای اندازه واحد استانداردسازی شده است. چرخ شانه استاندارد در سیستم متریک دارای مدول ۱ و در سیستم اینچی دارای گام قطری ۱ می باشد. [ ۵]
استفاده کردن از چرخ دنده ها به سالیان قبل برمی گردد. اگرچه چرخ دنده های اصلی آن به شکل امروزی نبوده و دارای معایب زیادی بودند. آن ها از چوب و میله های چوبی ساخته شده بودند که با چربی های حیوانات روان کاری می شدند و کاربردهای آن در پمپ ها و بلند کردن اجسام سنگین مانند مصالح ساختمانی و . . بود. همچنین دستگاه هایی در یونان باستان کشف شده است که برای محاسبهٔ حرکت ستاره ها و سیارات استفاده می شده است.
در قرن هجدهم، پس از انقلاب صنعتی در انگلستان، شروع به استفاده از چرخ دنده های فلزی در ماشین آلات نساجی شد. ساخت چرخ دنده ها امروزه تحول یافته است و این چرخ دنده ها بسیار پیشرفته تر هستند و پیشرفت آن ها همچنان ادامه دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمجموعه دو یا چند چرخ دنده درگیر با هم، دنباله چرخ دنده ( به انگلیسی: gear train ) یا جعبه دنده ( به انگلیسی: Transmission ) خوانده می شود. دنباله چرخ دنده ها می توانند سرعت، گشتاور و جهت منبع نیرو را تغییر دهند.
شکل دندانه چرخ دنده ها در استانداردهای مختلفی به صورت ریاضی تعریف شده و به دقت ماشینکاری می شود. به عنوان مثال، انجمن تولیدکنندگان چرخدنده آمریکا ( AGMA ) ، دستورالعمل هایی را برای استانداردسازی طراحی و تولید چرخ دنده ها ایجاد کرده است. [ ۲]
از چرخ دنده ها در دستگاه های بسیار متنوعی استفاده می شود، از جمله؛ جعبه دنده و دیفرانسیل خودرو، راه انداز موتورهای جت، جعبه دنده هلیکوپتر، فلاپ باله های هواپیما، پروانه کشتی ها، دستگاه دریل، موتور کرکره برقی و دستگاه خودپرداز. [ ۲] [ ۳]
در تمام سیستم های چرخ دنده امروزی، چرخ شانه ( به انگلیسی: rack ) پایه طراحی دندانه ها و ساخت ابزارهای تولید چرخ دنده است. در هر دو سیستم متریک و اینچی، چرخ شانه مبنا برای اندازه واحد استانداردسازی شده است. چرخ شانه استاندارد در سیستم متریک دارای مدول ۱ و در سیستم اینچی دارای گام قطری ۱ می باشد. [ ۵]
استفاده کردن از چرخ دنده ها به سالیان قبل برمی گردد. اگرچه چرخ دنده های اصلی آن به شکل امروزی نبوده و دارای معایب زیادی بودند. آن ها از چوب و میله های چوبی ساخته شده بودند که با چربی های حیوانات روان کاری می شدند و کاربردهای آن در پمپ ها و بلند کردن اجسام سنگین مانند مصالح ساختمانی و . . بود. همچنین دستگاه هایی در یونان باستان کشف شده است که برای محاسبهٔ حرکت ستاره ها و سیارات استفاده می شده است.
در قرن هجدهم، پس از انقلاب صنعتی در انگلستان، شروع به استفاده از چرخ دنده های فلزی در ماشین آلات نساجی شد. ساخت چرخ دنده ها امروزه تحول یافته است و این چرخ دنده ها بسیار پیشرفته تر هستند و پیشرفت آن ها همچنان ادامه دارد.
wiki: چرخ دنده