چنداول

[ویکی شیعه] چِنداوُل، بخش شیعه نشین کابل پایتخت افغانستان که بیشترین جمعیت شیعه کابل را در خود جای داده است. این منطقه در غرب کابل واقع شده و جایگاه ویژه ای در فعالیت های فرهنگی و سیاسی شیعیان در افغانستان داشته است. چهره های دینی، سیاسی و روشنفکری فراوانی، اهل چنداول بوده اند که آیت الله حجت کابلی مشهورترین آنهاست. این منطقه به دلیل وسعت و جمعیت قابل توجه، «نصف کابل» خوانده می شده است. تکیه خانه عمومی چنداول یکی از کانون های موثر شیعه در افغانستان است. ساکنان چنداول، بیشتر قزلباش بوده اند. قزلباش ها از اقلیت های بارز و شناخته شده شهر کابل هستند. پس از قرن ۱۹م، بیشتر جمعیت چنداول، هزاره بوده اند.
از تاریخ دقیق سکونت شیعیان در منطقه چنداول، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما بر اساس گزارش های سیاحان خارجی در سال های ۱۸۴۲ تا ۱۸۴۶م، چنداول در آن زمان بین ۱۵۰۰ تا دو هزار خانه و چندین بازار داشته و با دیوارهای بلند محصور بوده است.
چنداول در امور سیاسی، اجتماعی و مخصوصا فرهنگ شیعی، نقش فعال داشته و تا چند دهه قبل، ویژگی های موثر خود را حفظ کرده بود. عالمان دینی، شخصیت های نظامی و اجتماعی فراوانی از این منطقه رشد کرده اند. حرکت تاثیرگذار مردمی بر ضد دولت کمونیستی افغانستان، در سال ۱۳۵۷، در چنداول روی داد و در تاریخ افغانستان با عنوان قیام چنداول ماندگار شد.

چنداول، منطقه ای در مرکز شهر کابل[ ۱] پایتخت افغانستان است. چنداول یکی از مهم ترین محلات سکونت هزاره ها و قزلباش های افغانستان کابل بوده است.
چنداول کلمهٔ ترکی است و به گروهی از سربازان که در عقب دسته های فوج در اوقات لشکر کشی حرکت می کنند گفته می شود. دسته پیشرو افواج را در عربی «مقدمة الجیش» و به زبان فارسی «پیش آهنگ و پیشتاز» و به زبان ترکی «قراول و هراول» می گویند.
چنداول یکی از مناطق تاریخی و قدیمی است و در قدیم نصف شهر کابل را شامل می شد. مردمان اولیهٔ این منطقه هزاره ها و قزلباشان بوده اند. چنداول در قسمت جنوب غرب شهر قدیم کابل به اساس فرمان احمدشاه درانی برای اقامت شیعیان شهر کابل اختصاص داده شده بود. از آنجایی که ولی محمد خان پسر لطف علی بیگ جوانشیر در آن عهد از خود اخلاص و صداقت به دولت نشان داد، از طرف احمدشاه درانی در سال ۱۱۶۹ ه‍. ق، به حیث «چنداول باشی» ( سردسته چنداولان مقیم کابل ) تعیین شد؛ و بنیاد ناحیه چنداول کابل از همین تاریخ گذاشته شد. چنداولی ها که بیشتر شان قزلباش بودند در کارهای دیوانی و اراس مشغول بودند و اساس اداره و ارتش در افغانستان را هم همین قزلباشان گذاشتند.
• گذر جوان شیرها
• گذر جارسوق
• گذر خافی ها
• گذر شائین چی ها
• گذر شاهسون ها
• گذر قرت ها ( کردها )
• گذر قلعه باقرخان
• گذر قلعه هزاره ها
• گذر قلعه کبرلوها
• گذر کله خود
• گذر کوچرلوها
آرامگاه فیض محمد کاتب، نویسنده مشهور دربار حبیب الله خان در قسمت بالاجوی چنداول می باشد.