کاخ صاحبقرانیه

لغت نامه دهخدا

کاخ صاحبقرانیه. [ خ ِ ح ِ ق َ نی ی َ / ی ِ ] ( اِخ ) از کاخهای دوره ناصری. محمدشاه غازی پدر ناصرالدین شاه در قلعه محمدیه درگذشت. این قلعه که کاخ ییلاقی محمدشاه بشمار میرفت ، کنار جاده اوین ، بفاصله دویست قدم در شمال غربی باغ فردوس واقع بود و تا چند سال پیش هنوز دیوارهای نیمه خراب اطاقهای آن باقی بودولی امروز غیر از آثار خندقهای آن چیزی بجا نیست.
ناصرالدین شاه پس از مرگ پدر و آمدن به تهران چون از انجام مراسم عزاداری و تاجگذاری فراغت یافت یکروز، هنگامی که میخواستند وسائل رفتن وی را به ییلاق فراهم کنند «ایشیک آقاسی » را که رئیس تشریفات بشمار میرفت احضار کرد و گفت من امسال از رفتن به ییلاق صرف نظر میکنم ، قلعه محمدیه گذشته از آنکه جائی گرم و کم آب است ، مرا به یاد پدر تاجدار مرحومم میاندازد، دستور ده اطراف تهران را بازدید کنند، ببینند کجا بیشتر خوش آب و هوا و در تابستان خنکتر و باصفاتر است. «ایشیک آقاسی » پس از مدتی جستجو به عرض رسانید که هیچ جا را در میان ییلاقات تهران بهتر و مناسبتر از نیاوران نیافته است. روز بعد ناصرالدین شاه شخصاً به بازدید جائی که «ایشیک آقاسی » برگزیده بود رفت. او نیز آنجارا پسندید و دستور داد یک کاخ بزرگ ییلاقی ، برای شخص شاه و چندین دستگاه عمارت چند اطاقه برای اندرون بنا کنند و اسم آن را نیز خودش «صاحبقرانیه » نهاد.
از آن پس صاحبقرانیه رسماً کاخ ییلاقی ناصرالدین شاه شد... ناصرالدین شاه از اواسط بهار هرچند روزی را در یکی ازباغهای سلطنتی بسر میبرد، ابتدا به باغ شاه میرفت ، و پس از آن سری به عشرت آباد میزد، و روزی چند در قصرقاجار و سپس در سلطنت آباد اقامت میکرد، و آنگاه به صاحبقرانیه میرفت ، و در حدود یک ماه و گاهی اوقات دو ماه آنجا میماند و میگفت : «اقامت در هیچکدام از این قصرها و باغها مثل صاحبقرانیه به دلم نمی چسبد.»
ناصرالدین شاه حق داشت ، هیچکدام از این قصرها که امروز از برخی از آنها اثری نیز باقی نمانده بزیبایی و کمال صاحبقرانیه نبود صاحبقرانیه هنوز هم با آنکه بیش از شصت سال از آغاز ساختمان آن میگذرد همان طراوت و زیبائی روزهای اول را دارد، هنوز هم وقتی شخص به تماشای آن میرود جلال و شکوه سلطنتهای افسانه ای را بخاطر می آورد، هنوز هم درتالار آئینه بزرگ آن ، در تالار جهان نما نقش مجالس عشرت و سلام های رسمی و غیر رسمی و شرفیابیهای پر تشریفات دوران سلطنت ناصرالدین شاه انعکاس دارد.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

از کاخهای دوره ناصری

دانشنامه آزاد فارسی

این کاخ به فرمان ناصرالدین شاه قاجار، برجای بنای قدیمی تر کوچکی از دوران فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. به نقل از دوستعلی خان معیرالممالک، در دورۀ ناصری، مجموعه بناهای متعددی دربرگیرنده عمارات بیرونی و اندرونی، بناهای دربار، نظارت خانه، کشیک خانه، آشپزخانه، و قراول خانه، در این محل احداث گردید. امروز از این مجموعه، فقط عمارت بیرونی آن باقی است. در دورۀ پهلوی اول، در ۱۳۱۸ش، تعمیرات و تغییرات بسیاری در ساختمان و تزیینات این عمارت اعمال گردید. بخش اصلی بنا، ساختمانی است مستطیل شکل و دوطبقه که از دو سوی شمالی و جنوبی به فضای باغ روکرده است. مهم ترین فضاهای این بنا عبارت اند از حوض خانه ای در میانۀ طبقۀ تحتانی، و تالاری با نام جهان نما در طبقۀ فوقانی آن، که هر دو قاعده ای چلیپاشکل، و تزیینات گچ بری در قسمت های مختلف دارند؛ در هر طبقه راهروهای طویلی از فضای میانی تا دوسوی عمارت کشیده شده است، که به اتاق های مختلف عمارت راه می برد.

پیشنهاد کاربران

بپرس