کاخ چهلستون
لغت نامه دهخدا
روی عمارت مانند سایر عمارات و کاخهای سلطنتی صفویه به سمت مشرق است ، و تا سال 1300 هَ. ق. که تزئینات آن خراب نشده بود وضع آن بدین منوال بوده که از بالای سنگهای ازاره مرمری منقش که اکنون هم موجود است تا سقف زیبای آئینه و موزائیک که خوش بختانه آنها نیز از دستبرد وتغییر و تبدیل مصون مانده اند، همه دیوارها مانند شاه نشین فعلی که از آئینه و طلاکاری تزئین شده و جزء یکی از قسمتهای اصلی بنای موجود محسوب میشود سرتاسری پوشیده از قابهای بزرگ و کوچک آئینه و نقاشیها و شیشه های رنگین بوده است.
فلاندن نقاش فرانسوی که بهمراهی معمار و باستانشناس فرانسوی کست در سلطنت محمدشاه قاجار به ایران آمده و اصفهان و عمارات تاریخی آن را دیده است ،در خصوص عمارت چهلستون پس از توصیف بنا میگوید: خیلی خوشحالم که این عمارت را بدون عیب و خرابی یافتم ، باید شکر کرد که جنگها و اغتشاشات بدان آسیب نرسانده است. بنابراین یکصد و پانزده سال قبل که دو قرن تمام از ساختمان عمارت چهلستون در زمان شاه عباس دوم میگذشته عمارت مزبور سالم بوده و هیچگونه خرابی بعمد یا سهو در آن راه نیافته بوده است. عموم درها یکسره از خاتم و بعضیها منقش بنقوش دلربا بوده و پنجره های بالای آنها بسیار زیبا و فریبنده و تماشائی بوده است. ستونها که اکنون عاری از تزئینات است همه از آئینه های ریزه لوزی شکل رنگارنگ مستور بوده. و نقاشی ها و مینیاتورهای قسمت های پائین سالن موزه فعلی و اطاقهای طرفین ایوان آئینه و اطاق های فوقانی آنها و نقاشیهای دو ایوان شمالی و جنوبی و مینیاتورها که بعداً بوسیله اداره باستانشناسی از زیر قشر گچ خارج شده و بعضیها تعمیر گشته و بعضی دیگر به صورت اصلی نگاهداری شده همه صحیح و سالم و بدون هیچگونه عیب و نقصی جلب توجه سیاحان و تماشاچیان را مینموده و معرف کلک سحرآمیز نقاشان و هنرمندان ایران بوده است.بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
از کاخ های دورۀ صفوی که تا امروز باقی مانده است. کارشناسان معتقدند این کاخ طی دو یا سه مرحله توسعه یافته، و به صورت امروزی درآمده است. بعضی آن را از بناهای دورۀ شاه عباس اول، و صورت توسعه یافتۀ آن و بخشی از تزیینات آن را، از دورۀ شاه عباس دوم دانسته اند. عده ای دیگر ساختمان اولیۀ کاخ را نیز از آثار شاه عباس دوم می دانند؛ کتیبه ای بر نمای شرقی بنا، تاریخ ۱۰۵۷ق ، مقارن با سلطنت این پادشاه، را دارد. کتیبۀ دیگری در بنا، مورخ ۱۱۱۸ق و مربوط به تعمیرات بنا در زمان شاه سلطان حسین صفوی است. کاخ چهل ستون در میانۀ باغی مستطیل شکل قرار دارد؛ استخر طویلی در مقابل ضلع شرقی، تا جلو ورودی باغ کشیده شده است. براساس توصیف کمپفر، مشابه همین استخر در ضلع غربی بنا نیز وجود داشته است. عناصر اصلی بنای کاخ عبارت اند از فضایی نیمه باز و ستون دار (ستاوند)، و تالاری مستطیل شکل در پشت آن. ستاوند از طریق دو شاه نشینِ پی درپی با فضای تالار مربوط می شود. تالار در سه ضلع دیگر خود، به ایوان هایی گشوده می شود، و چهار اتاق در چهار گوشه دارد. سقف ستاوند بر پایۀ بیست ستون چوبیِ تراش خورده، با سرستون مقرنس نشسته است. تعدد ستون های این ستاوند و تصویر آن ها در حوض مقابل، وجه تسمیۀ بناست. براساس توصیف جهانگردان، دیوارها و ستون های این ستاوند تزیینات آینه کاری داشته، که امروزه فقط بر سقف شاه نشین های آن باقی است. تالار، طاق های رسمی بندیِ نقاشی شدۀ زیبایی دارد. شش نقاشی دیواری بزرگ و نفیس از صحنه های جشن و جنگ، بر دیوارهای این فضا دیده می شود. در این میان، چهار نقاشی از آثار دورۀ صفوی، و دو نقاشی دیگر به پس از این دوره تعلق دارد. چهار نقاشی صفوی عبارت اند از مجلس پذیرایی شاه عباس اول از ولی محمدخان پادشاه ترکستان، مجلس پذیرایی شاه طهماسب اول از همایون پادشاه هندوستان، جنگ شاه عباس اول با ازبکان، و پذیرایی شاه عباس دوم از پادشاه ترکستان. دو نقاشی دیگر تصاویری اند از جنگ چالدران و جنگ کَرْنال. ۲۴ نگاره در زیر این نقاشی ها در دورتادور تالار، اخیراً مرمت و بازسازی شده اند.
wikijoo: کاخ_چهل_ستون
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید